บัวมังคลอุบล บัวฝรั่งสัญชาติไทยที่ได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับโลก

        พืชที่เราเรียกว่าบัวถูกแบ่งแยกเป็น ๒ ประเภทใหญ่ๆ คือ บัวหลวง หรือปทุมชาติ และบัวสายหรืออุบลชาติ
        บัวสาย (waterlily) เป็นพืชในสกุล Nymphaea ที่มีการแบ่งย่อยลงไปอีกได้ ๕ สกุล ย่อยคือ บัวสายบานกลางคืนอเมริกัน บัวสายบานกลางคืนของเอเชียแอฟริกาหรือที่เราเรียกว่าบัวกินสาย บัวสายบานกลางวันเขตร้อน (เช่น บัวผัน บัวเผื่อน) บัวยักษ์ออสเตรเลีย และบัวสายเขตหนาวหรือบัวฝรั่ง
        สำหรับบัวสายเขตหนาวหรือบัวฝรั่งนี้มีชื่อเรียกกันว่า hardy waterlily ซึ่งเป็นบัวที่ทนต่อสภาพแวดล้อม มีถิ่นกำเนิดในเขตหนาวหรือเขตอบอุ่น พบได้ในยุโรปเหนือ อเมริกากลาง และตอนเหนือของประเทศจีนและรัสเซีย จัดว่าเป็นบัวขนาดกลาง มีใบกลมขอบใบเรียบ ลักษณะดอกตูมจะป้อมกว่าบัวชนิดอื่น และเมื่อดอกบานมักลอยหรือชูเพียงเล็กน้อยเหนือผิวน้ำ ในธรรมชาติมีอยู่ ๔ สี คือ สีแดง สีขาว สีชมพู และสีเหลือง ส่วนสีส้มเป็นพันธุ์ที่เกิดจากการผสมของมนุษย์
        คณะเกษตรศาสตร์บางพระ ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อเป็น คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ สังกัดมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก ได้ศึกษาทดลองวิธีการผสมพันธุ์บัวฝรั่งมาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๓๔ และมาประสบความสำเร็จในปี พ.ศ.๒๕๓๘ เมื่อบัวฝรั่งลูกผสมต้นแรกของประเทศไทยได้เริ่มทยอยกันออกดอก ซึ่งนับได้ว่าเป็นครั้งแรกของประเทศไทยและทวีปเอเชียที่มีการผสมพันธุ์บัวประเภทนี้ได้สำเร็จ
        ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๔๓ บัวฝรั่งสีเหลืองส้มที่มีความสมบูรณ์เพียบพร้อมได้ถูกนำมาแสดงในงานเกษตรบางพระแฟร์ ในชื่อ “มังคลอุบล” เพื่อเป็นเกียรติแก่สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล เป็นบัวที่มีความสวยงามอย่างยิ่งโดยมีดอกขนาดใหญ่ สีเหลืองอมส้ม มีกลีบซ้อนมากพอสมควร มีดอกดกกลิ่นหอม สามารถปลูกได้ในภาชนะปลูกบัวทุกขนาด และจะยิ่งดีมากเมื่อปลูกลงสระ สามารถออกดอกได้ตลอดปี แม้กระทั่งในพื้นที่ที่มีอากาศเย็นซึ่งบัวฝรั่งส่วนใหญ่จะพักตัว แต่มังคลอุบลยังสามารถเจริญเติบโตได้ดีและมีสีส้มจัดขึ้นอีก
        ในปีนั้นได้มีการนำขึ้นทูลเกล้าฯ เพื่อปลูกที่สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งอยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล ๗๐๐ เมตร และมีสภาพอากาศหนาวเย็น ปรากฏว่าบัวมังคลอุบลสามารถเจริญเติบโตได้ดีและมีดอกสวยตลอดปี
        ต่อมามีชาวต่างชาติซึ่งเป็นผู้ปลูกเลี้ยงและจำหน่ายบัวจากสหรัฐอเมริกาได้มาพบบัวต้นนี้เข้า เกิดความประทับใจและแนะนำให้ส่งบัวต้นนี้เข้าประกวดในงานประกวดบัวลูกผสมใหม่ของสมาคมบัวและสวนไม้น้ำสากล (The International Waterlily  and Water Gardening Society) ซึ่งปรากฏว่ามังคลอุบลได้รับเลือกให้เป็นบัวชนะเลิศจากการประกวดในประเภท “Best New Hardy Waterlily 2004” ที่สหรัฐอเมริกา
        มังคลอุบลเป็นบัวที่ปลูกง่าย ขยายพันธุ์ง่าย ทนทานต่อสิ่งแวดล้อมและโรคแมลง จึงมีการปลูกอย่างแพร่หลายจนอาจล้นตลาด การพัฒนาเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้า เช่น การตัดดอกในต่างประเทศ หรือการทำดอกไม้แห้งให้คงสภาพเดิมเก็บรักษาได้นาน หรือการนำไปแปรรูปเป็นอาหาร เช่น ชาดอกบัวก็น่าจะสามารถทำได้ เพราะเป็นบัวที่มีกลิ่นหอม
        นอกจากนี้ ยังอุดมไปด้วยสารฟลาโวนอยด์ ซึ่งมีสรรพคุณทางยาและโภชนาการ ซึ่งจะได้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า นอกเหนือจากการเป็นอาหารตาและอาหารใจ