• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

เมี่ยงคำ

เมี่ยงคำ


เมี่ยงคำเป็นอาหารว่างที่มีมานาน พบในบทพระราชนิพนธ์ "กาพย์เห่ชมเครื่องว่าง" ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว นิยมใช้เป็นอาหารสำหรับการสังสรรค์ ปิกนิกในครอบครัว หรือในหมู่เพื่อนฝูง ประกอบไปด้วยเครื่องเมี่ยงและน้ำเมี่ยง ได้แก่ มะพร้าวคั่ว กุ้งแห้ง ขิง ถั่วลิสงคั่ว หอมแดง มะนาว และพริกขี้หนู ส่วนที่เป็นน้ำเมี่ยงประกอบด้วย น้ำตาลปี๊บ น้ำปลา กะปิ กุ้งแห้งป่น ผักที่ใช้ห่อ ได้แก่ ใบทองหลาง และใบชะพลู

เมี่ยงคำเป็นอาหารที่มีครบทุกรส วัตถุดิบหาได้ง่าย วิธีทำไม่ยุ่งยาก มะพร้าวที่นำมาคั่วต้องไม่แก่จัดจนเกินไป การหั่นก็ต้องหั่นให้ชิ้นบางเท่ากัน นำไปคั่วด้วยไฟอ่อนๆ แต่ในปัจจุบันมะพร้าวคั่วสำหรับเมี่ยงคำที่คั่วสำเร็จมีขายแล้ว เพียงแต่เลือกที่ไว้ใจได้ว่าคั่วมาขายใหม่ๆ ไม่มีกลิ่นเหม็นหืนเท่านั้น ส่วนหอมแดง ขิง มะนาว ต้องหั่นให้เป็นชิ้นสี่เหลี่ยมลูกเต๋า น้ำเมี่ยงที่ดีต้องข้น เหนียว  และมีรสหวานนำ ใบชะพลูหรือใบทองหลางต้องเลือกที่ไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป


๑ หน่วยบริโภค เท่ากับ ๑๐๐ กรัม (๘ คำ) ประกอบด้วยเครื่องเมี่ยง (รวมผักสด) ๕๐ กรัม น้ำเมี่ยง ๕๐ กรัม เมื่อดูคุณค่าโภชนาการของเมี่ยงคำ ๑ คำ จะให้พลังงานประมาณ ๔๐ กิโลแคลอรี คาร์โบไฮเดรต ๔.๒ กรัม โปรตีน ๑ กรัม และไขมัน ๒.๑ กรัม ซึ่งการกินเมี่ยงคำจะให้พลังงานและคุณค่าทางโภชนาการมากน้อยเพียงใด ขึ้นอยู่กับจำนวนคำและการตักส่วนประกอบต่างๆ โดยเฉพาะมะพร้าวคั่วจะให้ปริมาณพลังงานและไขมันค่อนข้างมาก คือ มะพร้าวคั่ว ๑๐๐ กรัม ให้พลังงานประมาณ ๖๕๐ กิโลแคลอรี ไขมันสูงถึง ๖๕ กรัม ส่วนน้ำเมี่ยงจากส่วนประกอบมีทั้งมะพร้าวคั่ว และมีการใช้น้ำตาลปี๊บปริมาณมาก จึงให้พลังงานที่ค่อนข้างสูง ดังนั้น สำหรับผู้ที่ต้องการพลังงานวันละ ๑,๖๐๐ กิโลแคลอรี อาจกินเมี่ยงคำ ๔ คำ ซึ่งจะได้รับพลังงาน ๑๖๐ กิโลแคลอรี หรือถ้าอยากกินมากกว่านี้  อาจต้องลดปริมาณอาหารในมื้ออื่นๆ ลง

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากเมี่ยงคำประกอบไปด้วยพืชผักสมุนไพรหลายชนิด จึงเป็นของว่างที่มีประโยชน์ในส่วนของการมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงจากขิง หอมแดง มะนาว ใบชะพลู ใบทองหลาง โดยเฉพาะใบชะพลูจะมีบีตาแคโรทีนค่อนข้างสูง นอกจากนี้เมี่ยงคำยังเป็นของว่างที่ให้ใยอาหารค่อนข้างดี จึงมีประโยชน์ต่อระบบขับถ่ายของร่างกายอีกด้วย

ส่วนผสม
มะพร้าวคั่ว ๕ ถ้วยตวง, ขิงอ่อนหั่นสี่เหลี่ยมลูกเต๋า ๓/๔ ถ้วยตวง, กุ้งแห้งอย่างดี ๑/๒ ถ้วยตวง, ถั่วลิสงคั่วใหม่แกะเปลือกออก ๓/๔ ถ้วยตวง

น้ำเมี่ยง
มะพร้าวคั่ว ๓/๔ ถ้วยตวง, กุ้งแห้งโขลกละเอียด ๓/๔ ถ้วยตวง, ขิงแก่หั่นละเอียด ๔ ช้อนโต๊ะ, หัวหอมแดงซอย ๔ ช้อนโต๊ะ, กะปิอย่างดี ๑ ๑/๒ ช้อนโต๊ะ, น้ำตาลปี๊บ ๒ ๑/๒ ถ้วยตวง, น้ำปลา ๒ ๑/๒ ช้อนโต๊ะ, น้ำเปล่า ๑ ถ้วยตวง, ถั่วลิสงคั่วป่นละเอียด ๑/๔ ถ้วยตวง

ผัก/เครื่องเคียง
ใบทองหลาง ๖-๕ ใบ, ใบชะพลู ๖-๕ ใบ, พริกขี้หนูตามชอบ 

วิธีทำน้ำเมี่ยง

๑. นำมะพร้าวคั่วมาโขลกให้ละเอียด พักไว้

๒. โขลกขิงแก่ หอมแดง กะปิ ให้ละเอียดใส่ลงในหม้อ พักไว้

๓. ใส่กุ้งแห้งโขลกละเอียด มะพร้าวคั่วโขลกละเอียด น้ำตาลปี๊บ น้ำเปล่า น้ำปลา

๔. นำขึ้นตั้งไฟปานกลาง หมั่นคนอย่าให้ติดก้นหม้อ พอเดือดใส่ถั่วลิสงคั่วป่น โดยค่อยๆ โรยใส่ อย่าใส่ครั้งเดียวหมด เพราะอาจจะจับเป็นก้อน เคี่ยวต่อไปประมาณ ๑๕ นาที จนน้ำเมี่ยงข้นหนืด ปิดไฟตั้งทิ้งให้เย็น น้ำเมี่ยงจะมีลักษณะข้นหนืด  

ข้อมูลสื่อ

328-017
นิตยสารหมอชาวบ้าน 328
สิงหาคม 2549
เข้าครัว
ศศพินทุ์ ดิษนิล