• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

การอาบอบสมุนไพร

 

การอาบอบสมุนไพร เป็นวิธีการใช้สมุนไพรสดหรือแห้งหลาย ๆ ชนิดต้มกับน้ำ ใช้ไอน้ำที่ระเหยออกมาอบตัว และนำน้ำที่ต้มสมุนไพรนั้นมาอาบเพื่อใช้รักษาโรคและอาการบางชนิด เช่น โรคผิวหนัง แก้ปวดเมื่อย ปวดข้อ และเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาคนไข้ที่ติดยาเสพติด นอกจากนั้นยังช่วยลดความอ้วนและอื่น ๆ

การอาบอบสมุนไพรนี้มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยใช้กับสตรีหลังคลอดเรียกว่า “การเข้ากระโจม” ปัจจุบันการอาบอบสมุนไพรจะทำเป็นการค้าอยู่ทั่ว ๆ ไป จะมีการดัดแปลงมากจนกลายเป็น “การอาบอบสมุนไพรประยุกต์” มีการนวดโดยใช้สาว ๆ ซึ่งมิได้มีความรู้ในวิชานวดมานวดให้ และมีการปรนนิบัติอื่น ๆ อีกมากมาย ปกติแล้วการอาบอบสมุนไพรขนานแท้และดั้งเดิมนั้น ไม่มีพิษมีภัย มีแต่แต่ประโยชน์ในทางรักษาและทำให้สุขภาพอนามัยทั้งร่างกายและจิตใจดีขึ้น แต่ปัจจุบันร้านอาบอบนวดถือเป็นสถานบริการไม่ใช่สถานพยาบาล จึงไม่ได้เป็นสาขาหนึ่งของการประกอบโรคศิลปะ

ร้านอาบอบนวดถือเป็นร้านเสริมสวยประเภทหนึ่ง ไม่ต้องขออนุญาตกระทรวงสาธารณสุข แต่ต้องขออนุญาตเปิดทำการค้าจากกรมตำรวจแทน เมื่อเป็นการค้า ก็ย่อมต้องคิดถึงผลกำไรเป็นใหญ่ บางแห่งมีการโฆษณาเชิญเชื่ออย่างเกินความเป็นจริง เป็นต้นว่า คนแก่ เนื้อหนังเหี่ยวย่น เมื่อมาอาบอบสมุนไพรครบจำนวนครั้งที่เขาบอกไว้ก็จะทำให้เนื้อหนังเต่งตึงขึ้น หรือสาว ๆ ที่หน้ามีสิวฝ้าก็จะทำให้ใบหน้าเกลี้ยงเกลาขาวผ่องเป็นนวลใย โดยเฉพาะคุณสาว ๆ หรือจะรวมทั้งหนุ่ม ๆ ด้วยก็ได้ที่มีความกลัวโรค “อ้วน” จะสนใจในการอาบอบสมุนไพรกันมาก เพราะจะช่วยลดความอ้วนได้ผลเป็นที่น่าพึงพอใจ สำหรับนักมวยที่มีน้ำหนักเกินพิกัด ถ้าใช้ยาขับปัสสาวะจะทำให้เกิดผลติดตามมาคืออาจอ่อนเพลียหรือมีอาการข้างเคียง จึงไม่นิยมใช้ยาขับปัสสาวะ จะใช้แบไอน้ำแทนทำให้เหงื่อออกมากขณะอบ น้ำหนักจึงลดลง แต่ถ้าเพิ่มสมุนไพรลงไปด้วยจะได้ประโยชน์เพิ่มมากขึ้น
 

ประโยชน์ในการอาบอบสมุนไพร
หลายประเทศนิยมอบไอน้ำ เช่น ญี่ปุ่น เพราะมีประโยชน์มาก ยิ่งถ้าเติมสมุนไพรลงไปจะช่วยให้มีประสิทธิภาพในการรักษาโรค บางโรคได้เนื่องจากไอน้ำจะไปช่วยให้

1. สิ่งสกปรกจะถูกขับออกทางผิวหนัง ไอน้ำจะไปช่วยขยายรูขุมขนที่ผิวหนังให้ใหญ่ขึ้น สิ่งสกปรกต่าง ๆ ที่ตกค้างอยู่จะหลุดออกมา แม้แต่ไขมันที่อยู่ติดกับผิวหนัง บางส่วนก็จะละลายหลุดออกมาด้วย จะเห็นได้ชัดจากคนที่หน้ามัน ๆ จะมีไขมันเยิ้มอยู่บนใบหน้าพร้อมด้วยสิ่งสกปรกอื่น ๆ เมื่อรูขุมขนบนใบหน้าถูกอุดตัน ก็จะทำให้เกิดสิว เห็นได้จากคนจีนที่อยู่ในประเทศไทย ยังนิยมล้างหน้าด้วยน้ำอุ่น โดยใช้ผ้าขนหนูผืนเล็ก ๆ ช่วยทำความสะอาดบนใบหน้า สุขภาพสตรีจีนจึงไม่ค่อยเป็นสิวเพราะรักษาความสะอาดด้วย น้ำอุ่นและใช้ผ้าขนหนูถู ทำให้สิ่งสกปรกหลุดออกหมด
สำหรับการอาบอบสมุนไพร ที่ใช้ในการรักษาคนไข้ที่ติดยาเสพติด จุดประสงค์ในข้อแรกก็คงต้องการให้สารพิษที่ซึมออกมาอยู่ ที่ผิวหนังถูกขับออกมาบ้าง และยังช่วยลดอาการเซื่องซึมที่เกิดจากฤทธิ์ยาเสพติดด้วย

2. ทำให้เหงื่อออกมาก นอกจากสิ่งสกปรกจะถูกขับออกมาแล้ว พวกที่ต้องการลดความอ้วนลดน้ำหนัก จะได้ผล นักมวยที่มีน้ำหนักเกินเล็กน้อยการอบไอน้ำก่อนชั่งน้ำหนัก จะช่วยทำให้น้ำหนักลดลงได้ เนื่องจากเหงื่อจะออกได้ดีมากกว่าการใช้ยาขับปัสสาวะ เพราะการใช้ยาขับปัสสาวะอาจมีผลเสียเกิดตามมา เช่น ทำให้มีอาการอ่อนเพลียและอื่น ๆ ส่วนการอาบอบไอน้ำ น้ำหนักจะลดลงโดยไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ จึงดีกว่าการใช้ยาขับปัสสาวะ

3. ทำให้การไหลเวียนของเลือดในร่างกายดีขึ้น ไอน้ำจะไปช่วยทำให้เลือดลมเดินสะดวกความปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อก็จะบรรเทาเบาบาง หายเมื่อยหายขบ หลังจากอบไอน้ำแล้วจะรู้สึกเบาตัว

4. ช่วยผ่อนคลายอารมณ์ ระยะเวลาในการอาบอบสมุนไพร ประมาณ 15-30 นาที ร่างกายและสมองจะได้รับการพักผ่อนจะทำให้อารมณ์แจ่มใส คลายความตึงเครียด รู้สึกกระปรี้กระเปร่าขึ้น หลังจากการอาบอบสมุนไพร

การเข้ากระโจมนิยมทำกันมากในสมัยโบราณ ปัจจุบันก็มีการทำกันบ้างตามชนบท แต่ถ้าในกรุงเทพไม่ค่อยนิยมทำ เนื่องจากไม่รู้จักวิธีการเข้ากระโจมว่าทำกันอย่างไรและมีประโยชน์มากน้อยแค่ไหน อีกประการหนึ่งบางท่านก็สนใจที่จะทำ แต่ไม่มีผู้ที่จะทำให้หรือมีปัญหาเรื่องตัวยาที่ใช้ในการเข้ากระโจม เพราะในกรุงเทพขณะนี้ ไม่มีสมุนไพรที่ขึ้นเอง ที่จะเก็บนำมาใช้ได้ บางท่านก็ไม่ทราบว่าจะไปซื้อหาได้ที่ไหน ถ้าไปจ้างเขาทำ จะเสียค่าป่วยการและอื่น ๆ เป็นเงินไม่น้อยกว่า 500 บาทต่อการทำหนึ่งชุด


( อ่านต่อฉบับหน้า )

ข้อมูลสื่อ

119-016
นิตยสารหมอชาวบ้าน 119
มีนาคม 2532
ศ.ดร.พเยาว์ เหมือนวงษ์ญาติ