เชื้อเอชพีวีกับมะเร็งปากมดลูก

ถาม : อรณา/พิษณุโลก

กลุ่มเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งปากมดลูกมีอะไรบ้าง และมีวิธีป้องกันโรคนี้อย่างไรบ้าง

ตอบ : นพ. ชัยยศ ธีรผกาวงศ์

มะเร็งเป็นโรคอันดับ ๑ ที่ทำให้คนไทยเสียชีวิตมากที่สุด ในจำนวนนี้ผู้หญิงที่ป่วยเป็นโรคมะเร็งปากมดลูกครองอันดับ ๑ มาหลายสิบปี  โดยผู้เสียชีวิตร้อยละ ๘๐ มาพบแพทย์เมื่อมะเร็งลุกลามไปแล้ว ซึ่งหากตรวจพบมะเร็งในระยะก่อนมะเร็งหรือระยะเริ่มแรก โอกาสหายขาดก็จะมีมากเกือบ ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์

ปัจจุบันการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกมีความสะดวกรวดเร็ว ไม่เจ็บปวด และยังเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าในระยะลุกลาม ถือเป็นการตรวจสุขภาพอย่างหนึ่งที่หญิงไทยควรควรใส่ใจ

มะเร็งปากมดลูก เกิดจากการติดเชื้อฮิวแมนแพปพิลโลมาไวรัส หรือ เอชพีวี (HPV) เชื้อนี้เกือบทั้งหมดติดทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะผู้ที่มีพฤติกรรมทางเพศไม่เหมาะสม เช่น มีคู่นอนหลายคน ทำให้ติดเชื้อได้มากขึ้น หรือการมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุยังน้อย รวมทั้งการสูบบุหรี่ ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกเพิ่มขึ้น

การป้องกันสามารถทำได้ง่ายด้วยการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง และตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ซึ่งมีอยู่ ๒ วิธีคือ ตรวจแบบ Pap Test หรือตรวจหาเชื้อ HPV DNA ซึ่งให้ผลการตรวจที่แม่นยำ ภายหลังจากที่ตรวจแล้ว ควรติดตามผลลัพธ์และรับการตรวจอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งจะสามารถตรวจพบเชื้อเอชพีวีชนิดก่อมะเร็ง หรือตรวจพบเซลล์ผิดปกติได้ตั้งแต่ระยะก่อนมะเร็ง ซึ่งใช้เวลานานกว่าจะกลายเป็นมะเร็ง

หากพบความผิดปกติในระยะนี้สามารถรักษาจนหายขาดได้ด้วยวิธีที่ไม่ยุ่งยาก ค่าใช้จ่ายต่ำและปลอดภัย ซึ่งแตกต่างจากในระยะที่มะเร็งลุกลามไปแล้วจะรักษาได้ยาก ค่าใช้จ่ายสูงและมีผลข้างเคียงสูง

โดยปกติผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกระยะเริ่มแรกจะไม่พบอาการผิดปกติ จึงจำเป็นต้องตรวจภายใน และรับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างสม่ำเสมอ โดยสตรีที่เคยมีเพศสัมพันธ์ ควรรับการตรวจปีละ ๑ ครั้ง ส่วนผู้ที่ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ควรรับการตรวจเมื่อมีอายุ ๓๕ ปีขึ้นไป

สำหรับการฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก เป็นอีกวิธีที่สามารถป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีได้สูงถึง ๗๐ เปอร์เซ็นต์ จึงยังจำเป็นต้องตรวจคัดกรองร่วมด้วย โดยจะฉีดทั้งหมด ๓ เข็ม เข็มที่ ๑ และเข็มที่ ๒ ฉีดห่างกัน ๑-๒ เดือน และเข็มที่ ๓ ในเดือนที่ ๖