ช่วยชีวิตคนจมน้ำ

ถาม : ศิวพร/กรุงเทพฯ

หากต้องมีเหตุช่วยเหลือคนตกน้ำแบบกะทันหัน มีวิธีการช่วยเหลือเบื้องต้นอย่างไรบ้าง

ตอบ : นพ.เข็มชาติ หวังทวีทรัพย์

สาเหตุที่ทำให้เสียชีวิตจากการจมน้ำหลักๆ คือ การขาดออกซิเจน ไม่มีออกซิเจนไปเลี้ยงร่างกาย โอกาสที่จะช่วยเหลือผู้จมน้ำได้คือ ผู้จมน้ำจะต้องขาดออกซิเจนในเวลาไม่นาน ถ้าพบว่ายังตัวอุ่นอยู่ หรือคาดคะเนว่าตัวยังไม่เย็นมาก แสดงว่าจมน้ำไม่นาน คนกลุ่มนี้มีโอกาสดีที่จะสามารถช่วยชีวิตให้ฟื้นคืนชีพได้ ต้องรีบให้ออกซิเจนเป็นอันดับแรก และอย่าเสียเวลากับการพยายามเอาน้ำออกจากร่างของผู้จมน้ำ

เมื่อสามารถช่วยผู้จมน้ำขึ้นมาจากน้ำได้ สิ่งสำคัญคือ ต้องมีคนไปตามระบบฉุกเฉิน เช่น รถพยาบาล หรือคนที่มีความรู้ความสามารถทางการแพทย์มาช่วย เพราะการช่วยบริเวณที่เกิดเหตุ ผู้จมน้ำอาจจะไม่รอด ต้องได้รับหรือต้องใช้เครื่องกระตุ้นหัวใจ เพื่อทำให้ผู้จมน้ำมีโอกาสรอดเพิ่มขึ้น

โดยหลักการแล้ว การช่วยเหลือเบื้องต้นคือ ปลุก ถ้าแน่ใจว่าผู้จมน้ำหมดสติ ไม่ตอบสนอง ไม่เคลื่อนไหว หรือไม่หายใจต้องเป่าปากทันที ถ้าเป็นไปได้ควรเริ่มเป่าปากตั้งแต่อยู่ในน้ำ แล้วเมื่อขึ้นมาอยู่ในสถานที่ที่ปลอดภัยแล้ว ผู้ช่วยเหลือควรเป่าปากสลับกับการกดหน้าอกไปเรื่อยๆ จนกว่าจะฟื้น หรือจนกว่าจะถึงมือแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญ ถ้าผู้ช่วยเหลือไม่สามารถเป่าปากได้ ก็ควรกดหน้าอกอย่างเดียว ซึ่งดีกว่าไม่ทำอะไรเลย

วิธีเป่าปาก ผู้ช่วยเหลือต้องเปิดทางเดินหายใจให้โล่ง ด้วยการเงยศีรษะ เชยคาง ประกบปาก แล้วเป่าช้าๆ จนเห็นทรวงอกขยับ ๒ ครั้งๆ ละ ๑ วินาที ถ้าเป็นไปได้ให้เป่าปากสลับเป็น ๓๐ ต่อ ๒ คือ กด ๓๐ เป่า ๒ ทำไปเรื่อยๆ จนกว่าจะถึงมือแพทย์หรือทีมรักษาพยาบาล โดยทั่วไปเมื่อเป่าปากหรือกดหน้าอกไปสักพัก ผู้ช่วยเหลือจะเริ่มล้าหรือเหนื่อย ควรมีผู้ช่วยเหลือคนอื่นมาช่วยสลับหน้าที่ เพื่อให้การช่วยเหลือผู้จมน้ำเป็นไปอย่างต่อเนื่อง

ทั้งนี้ การป้องกันการจมน้ำที่ดีที่สุด คือ อย่าให้จมน้ำ 

ระวังกลุ่มเสี่ยงที่สุดคือ เด็กเล็กที่อายุไม่มาก เพราะเด็กจมน้ำในเวลาไม่นานก็อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ 

ฉะนั้น ระวังอย่าให้เด็กคลาดสายตา และควรมีเครื่องป้องกันตัวเด็กกันจมน้ำ รวมไปถึงผู้ช่วยเหลือคนจมน้ำ ก็ให้ระวังความปลอดภัยของตัวเองในขณะที่ช่วยเหลือด้วย