ระดับโคเลสเตอรอลกับไตรกลีเซอไรด์

ระดับโคเลสเตอรอลกับไตรกลีเซอไรด์

ผู้ถาม สิทธิชัย/เชียงใหม่
โคเลสเตอรอลกับไตรกลีเซอไรด์ผิดปกติ จะมีอันตรายไหม และถ้ามีมากไปหรือน้อยไป ควรจะปฏิบัติตัวอย่างไร

ผมอายุ ๔๕ ปี เมื่อเดือนที่แล้ว ผมได้ไปตรวจสุขภาพประจำปี ความดันเลือดปกติ มีโคเลสเตอรอล ๒๘๐ มิลลิลิตร, ไตรกลีเซอไรด์มี ๔๐๐ กว่า อาการที่เป็นบ่อย คือ วิงเวียนศีรษะ มือสั่น ตามข้อต่างๆไม่มีแรง ตอนนี้คุณหมอได้ให้ยามา ๑ ชุด กินวันละ ๒ ครั้ง หลังอาหาร ขอเรียนถามคุณหมอ ดังนี้

๑. ไม่ทราบว่าระดับของโคเลสเตอรอลกับไตรกลีเซอไรด์อยู่ในระดับปกติหรือไม่ และถ้าไม่ปกติ เช่น มีมากไป หรือน้อยไป จะมีอันตรายอะไรหรือไม่ 

๒. โคเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์เกิดจากอะไร

๓. อยากได้คำแนะนำเกี่ยวกับ การปฏิบัติตนเรื่องอาหาร, การออกกำลัง

ขอขอบคุณคุณหมอล่วงหน้าด้วยครับ

ผู้ตอบ นพ.สมเกียรติ แสงวัฒนาโรจน์

ขอตอบปัญหาเป็นข้อๆ ดังนี้ครับ

๑. ระดับโคเลสเตอรอลในคนปกติทั่วไป จะไม่เกิน ๒๐๐ มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรครับ ถ้าระดับระหว่าง ๒๐๐ ถึง ๒๓๙ มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ถือว่าค่อนข้างสูง และระดับเกิน ๒๔๐ มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ถือว่าสูงกว่าปกติและเป็นปัจจัยเสี่ยงหนึ่ง ในการทำให้หลอดเลือดแดงตีบตัน เช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมองตีบตัน ระดับโคเลสเตอรอลของคุณสูงกว่าปกติ คือ คุณมีระดับโคเลสเตอรอลในเลือดมากไปครับ

ส่วนไตรกลีเซอไรด์เป็นไขมันในเลือดอีกตัวหนึ่ง ค่าปกติจะน้อยกว่า ๒๐๐ มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ถ้าระดับระหว่าง ๒๐๐ ถึง ๔๐๐ มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ถือว่าค่อนข้างสูง ระดับ ระหว่าง ๔๐๐ ถึง ๑,๐๐๐ ถือว่าสูง ถ้ามากกว่า ๑,๐๐๐ มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ถือว่าสูงมาก ระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดของคุณอยู่ในระดับสูง แต่ก่อนจะแปลผลไตรกลีเซอไรด์ในเลือด จะต้องแน่ใจว่าผู้รับการตรวจเลือดได้งดอาหารเกินกว่า ๑๒ ชั่วโมง ก่อนการเจาะเลือด มิฉะนั้นค่าที่ได้อาจสูงกว่าที่ควรจะเป็น ทั้งระดับโคเลสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ในเลือดที่สูงจะเพิ่มโอกาสที่จะเกิดโรคหัวใจขาดเลือดจากหลอดเลือดหัวใจตีบ แต่โคเลสเตอรอล เป็นตัวการที่สำคัญกว่าไตรกลีเซอไรด์ ส่วนจะเป็นอันตรายหรือไม่ ขึ้นกับเหตุปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหัวใจขาดเลือดอื่นร่วมด้วยมากน้อยเพียงใด เช่นเดียวกับการสูบบุหรี่ ยิ่งสูบมากก็มีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดโรคมาก และเกิดอันตรายแก่ชีวิตได้มาก

๒. โคเลสเตอรอลในร่างกายได้มาจากการกินอาหารประเภทไขมัน ส่วนไตรกลีเซอไรด์ได้มาจากอาหารประเภทแป้ง น้ำตาล แอลกอฮอล์ ทั้งโคเลสเตอรอลและ ไตรกลีเซอไรด์เป็นสารอาหารที่จำเป็นแก่ร่างกาย เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของผนังเซลล์ ฮอร์โมน และไขมันยังเป็นตัวละลายวิตามินที่สำคัญ เช่น วิตามินเอ อี เป็นต้น แต่ถ้ากินอาหารไขมัน หรือแป้ง น้ำตาลมากเกินไป จะทำให้ระดับโคเลสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงขึ้น เพราะเกินความต้องการของร่างกาย จะพอกสะสมในหลอดเลือดแดง ทำให้เกิดโรคได้

๓. อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงในผู้ที่มีระดับโคเลสเตอรอลในเลือดสูง ได้แก่ ไข่แดง เครื่องในสัตว์ ของทอด หอยนางรม กุ้ง ขนมเค้ก คุกกี้ และอาหารหรือน้ำมันที่มีกรดไขมันอิ่มตัว เช่น กะทิ มันสัตว์ น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าว ส่วนอาหารที่มีไตรกลีเซอไรด์สูงที่ควรหลีกเลี่ยง คือ อาหารที่มีรสหวาน และแอลกอฮอล์ การออกกำลังกายทำให้เพิ่มไขมันที่ดี คือ เอชดีแอล และลดไตรกลีเซอไรด์ได้ด้วย การออกกำลังกายที่เป็นจังหวะ เช่น วิ่ง กระโดดเชือก ถีบจักรยาน ว่ายน้ำ เต้นแอโรบิก เป็นการออกกำลังกายที่มีประโยชน์ แต่สำหรับคุณ คิดว่าการเดินหรือทำงานออกแรง ก็น่าจะเหมาะสมและเพียงพอ แต่อาจต้องเพิ่มระยะเวลาให้นานขึ้นวันละอย่างน้อย ๑-๒ ชั่วโมง