ต้อกระจกในคนเป็นเบาหวาน

ต้อกระจกในคนเป็นเบาหวาน

ผู้ถาม กนิษฐ์/ชลบุรี
เป็นเบาหวานและเป็นต้อกระจก ใช้ยาหลอดตาสลายต้อจะทำให้ต้อหายหรือไม่ และมีวิธีใดบ้างที่จะทำให้ต้อหาย และถ้ารักษาแล้วตาจะหายเป็นปกติไหม

แม่ของดิฉันอายุ ๕๐ ปี เป็นโรคเบาหวานและความดันเลือดสูง เมื่อปลายเดือนมกราคม ๒๕๔๐ แม่บอกว่ามองอะไรไม่ค่อยเห็น เดินชนโน่นชนนี่เป็นประจำ ดิฉันจึงพาแม่ไปหาจักษุแพทย์ คุณหมอบอกว่าแม่เป็นต้อกระจก คุณหมอจึงให้ยามาหยอดตาเพื่อสลายต้อ ดิฉันมีเรื่องจะเรียนถามคุณหมอดังนี้ค่ะ

๑. คุณแม่ต้องหยอดยาไปอีกนานเท่าไรคะตาจึงจะหายเป็นปกติ

๒. ต้อกระจกเมื่อหายแล้วจะมีโอกาสกลับมาเป็นใหม่อีกหรือเปล่า และจะมีวิธีป้องกันได้อย่างไร

ผู้ตอบ น.พ.สุรพงษ์ ดวงรัตน์

๑. ที่ถามว่าต้องหยอดยาไปอีกนานเท่าไรจึงจะหายเป็นปกติ ขอตอบว่า “ไม่มีวันหายเป็นปกติ” แต่จะชะลอการสุกของต้อให้ช้าลงไปเท่านั้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับภาวะโรคที่เป็นพื้นฐานอยู่เดิม คือเบาหวาน และความดันสูง เป็นบอดีการ์ดติดตามมาด้วยเสมอ เผลอ ๆ อาจมีกองคุ้มกันหลอดเลือดหัวใจตีบขอร่วมขบวนด้วยอีกหนึ่งแน่ะ จะเป็นขบวนการของโรคคนแก่ หรือโรคผู้มีอันจะกินทั้งหลายแหล่ คือ เบาหวาน ความดันสูง และโรคหัวใจ(หลอดเลือดเลี้ยงหัวใจตีบ) ครบทีมที่แท้จริง

การที่เป็นเบาหวานนาน ๆ จะทำให้เลนส์แก้วตาขุ่นมัว เกิดโรคต้อกระจกได้ เรียกว่า “ต้อกระจกในคนเบาหวาน” (diabetic cataract) ต้อกระจกชนิดนี้ จะมีการขุ่นมัวผิดแยกไปจากต้อกระจกชนิดวัยชรา (senile cataract) โดยสิ้นเชิง การชะลอการขุ่นขาวหรือภาวะต้อกระจกด้วยการหยอดยาเพื่อชะลอการสุกของต้อ จึงไม่ค่อยได้ผลเหมือนต้อกระจกวัยชรา เพราะภาวะของต้อจะเป็นไปตามความรุนแรงและระยะเวลาของโรคเบาหวาน ถ้าระดับน้ำตาลในเลือด หรือปัสสาวะสูง โดยไม่ควบคุมให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ต้อกระจกชนิดนี้จะเสื่อมและสุกเร็ว จึงไม่มีคำว่า “หายเป็นปกติ” ในการใช้ยาหยอดตาแก้ต้อกระจกในผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวาน เว้นเสียว่าถ้าคุณแม่คุณเป็นเบาหวานและมีต้อกระจกแบบวัยชรา นั่นก็เป็นอีกแบบที่การหยอดยาชะลอการสุกของต้อ อาจจะมีผลบ้างแต่ไม่ถาวร


๒. ดังที่เรียนให้ทราบในข้อ ๑ แล้วว่า ต้อกระจกไม่หายด้วยการหยอดยา ไม่ว่าจะเป็นต้อกระจกชนิดไหน โรคนี้หายขาดหรือรักษาได้ด้วยการผ่าตัดเอาต้อหรือเลนส์ตาที่ขุ่นมัวออก แล้วใส่เลนส์แก้วตาเทียม (intraocular lens) เข้าไปแทนที่ จะทำให้มองเห็นได้ชัดดีกว่าเดิมโดยไม่ต้องสวมแว่นตาหนาเตอะดังแต่ก่อน การผ่าตัดต้อกระจกสมัยใหม่ก็ปลอดภัยขึ้นมาก ไม่ต้องผ่าตัดเปิดแผลกว้าง เปิดแผลเล็กนิดเดียว จะทำโดยไม่ใช้เครื่องสลายต้อ หรือเครื่องสลายก็ได้ทั้งนั้น อยู่โรงพยาบาลไม่นาน บางแห่งผ่าตัดเช้า บ่ายกลับบ้านก็ยังได้

การป้องกันต้อกระจกทำได้ยาก ยิ่งเป็นเบาหวานด้วยการขุ่นมัวของเลนส์ตายิ่งเร็ว ทางที่ควรปฏิบัติ คือ ควบคุมเบาหวานให้อยู่ในเกณฑ์ปกติไว้ ต้อกระจกหรือภาวะจอรับภาพจะทรงตัวอยู่ลักษณะเดิมได้นาน ขึ้นอยู่กับการเริ่มต้นเป็นเบาหวานอีกต่างหากด้วย ถ้าเพิ่งเริ่มเป็น การเกิดต้อกระจกจะไม่มากและรุนแรง ยังพอประคองตัวด้วยยาหยอดไปได้อีกนาน