• ขนาดตัวอักษร  Normal size text | Increase text size by 10% | Increase text size by 20% | Increase text size by 30%

มะเร็งลำไส้

ได้รับการผ่าตัด และฉายแสงบริเวณใกล้เคียงประมาณ 25 ครั้ง ตรวจเลือดเช็ก CEA มีโอกาสหายขาดสุกกี่เปอร์เซ็นต์

ถาม
เมื่อเดือนกรกฎาคม 2528 คุณพ่อของผมได้รับการผ่าตัดมะเร็งลำไส้ใกล้ทวารหนัก หลังการผ่าตัดใหม่ๆได้ทำการฉายแสงบริเวณใกล้เคียงด้วย ประมาณ 25 ครั้ง

เดือนกันยายนได้ทำการตรวจเลือดเช็ก CEA ผลเท่ากับ 1 ng/ml และได้ทำการตรวจซ้ำอีกทุกๆ 2 หรือ 3 เดือน จนกระทั่งครั้งสุดท้าย เดือนมีนาคม 30 ที่ผ่านมา ผลของ CEA ปรากฏว่าสูงขึ้นเรื่อยๆ สม่ำเสมอ จนเวลานี้เกิน 20ng/ml แล้ว

ระหว่างนี้มีการฉีดยาเป็นชุดอีก 2-3 ครั้ง และฉายแสงซ้ำอีก 1 ครั้ง ในบริเวณขาหนีบ ซึ่งสงสัยว่าจะมีการเกิดใหม่หรือลุกลามของเซลล์มะเร็งต่อมน้ำเหลืองอีก 9 ครั้ง
อาการของคุณพ่อเวลานี้ คือ ขาบวมข้างขวามาเป็นเวลาประมาณ 1 ปี แต่สามารถเดินเองได้ดีพอควร

อยากเรียนถามว่า
1. CEA ย่อมาจากคำว่าอะไร การที่ตรวจเลือดแล้วว่า CEA สูงมากกว่าปกติ คือการบ่งถึงการเกิดของเซลล์ที่ผิดปกติใช่ไหม เช่น เซลล์มะเร็ง เป็นต้น
2. มะเร็งลำไส้มีโอกาสหายขาดได้สักกี่เปอร์เซ็นต์ เมื่อทำการผ่าตัดตอนที่เป็นมาแล้ว ประมาณ 6-7 เดือน อาการคือ มีเลือดออกบ้างเวลาถ่ายอุจจาระ ส่วนก้อนเนื้อร้ายนั้น คุณหมอที่ทำการผ่าตัดบอกว่า ใหญ่ประมาณ 2 ซ.ม.
3. ตามอาการที่เล่ามา ระยะที่ทำการผ่าตัดรักษา ควรจัดอยู่ในระยะที่เท่าไหร่ของมะเร็ง เช่น 1, 2, 3 หรือ 4
สันติ/กรุงเทพฯ

ตอบ
คุณพ่อของคุณเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ใกล้ทวารหนัก ได้รับการรักษาโดยการผ่าตัดและตามด้วยการฉายรังสี ต่อมาเมื่อการตรวจเลือดพบว่า CEA มีค่าสูงกว่า 20ng/ml จึงได้รับการฉีดยารักษามะเร็งเป็นชุดๆ และฉายรังสีซ้ำ ขอตอบคำถามดังนี้
1. CEA ย่อมาจากคำว่า Carcino-Embryonic Antigen เป็นสารโปรตีนที่สร้างขึ้นมาจากเซลล์บางชนิดในระยะที่เป็นทารกในครรภ์มารดา หรือจากเซลล์มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งตับอ่อน มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม ในคนปกติมักจะมีค่าน้อยกว่า 4 ng/ml ถ้าตรวจพบว่า CEA มีระดับสูงในเลือด บ่งถึงการเกิดขึ้นมาใหม่ของเซลล์มะเร็ง (ชนิดที่กล่าวมาแล้ว) แต่ควรมีค่ามากกว่า 20ng/ml จึงจะมีความสำคัญ ในคนที่สูบบุหรี่จัดก็มีค่า CEA ในเลือดสูงกว่าปกติได้ แต่มักจะต่ำกว่า 20ng/ml

2. การหายของมะเร็งลำไส้ จะมาก-น้อยกี่เปอร์เซ็นต์นั้นขึ้นอยู่กับว่า เมื่อผู้ป่วยมารับการผ่าตัดในครั้งแรก เป็นน้อยหรือมากเป็นสำคัญ ถ้าโรคยังอยู่ในระยะที่เป็นน้อย แผลมะเร็งยังกินอยู่เฉพาะขั้นเยื่อบุหรือชั้นกล้ามเนื้อส่วนตื้น และยังไม่ลุกลามทะลุผนังลำไส้ใหญ่ก็จะมีโอกาสหายได้มาก อาการที่เป็นมา 6-7 เดือน และก้อนมีขนาดใหญ่ 2 ซ.ม. ยังไม่สามารถจะบอกเปอร์เซ็นต์การหายได้ ความสำคัญอยู่ที่ว่ามะเร็งกินลึกเข้าในผนังลำไส้มาก-น้อยเพียงใดต่างหากจึงพอจะบอกได้

3. ตามอาการที่คุณเล่ามา ผมเข้าใจว่ามะเร็งได้ลุกลามถึงชั้นนอกของลำไส้ใหญ่ หรือทะลุแล้ว หรือมีต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงโตด้วย จึงได้รับการฉายรังสีถึง 25 ครั้ง ซึ่งถ้าเป็นเช่นนี้จริงโรคก็จัดอยู่ในระยะที่ 2 และที่ 3 แล้ว
นพ.ไพรัช เทพมงคล