ลักษณะของโรคไวรัสตับอักเสบซี
ผกามาศ/กรุงเทพฯ : ผู้ถาม
เพื่อนดิฉันมาเล่าว่าสามีเขาเป็นไวรัสตับอักเสบซี ซึ่งรุนแรงกว่าไวรัสตับอักเสบบี จริงหรือไม่คะ ดิฉันอยากเรียนถามดังนี้
๑. สาเหตุของไวรัสตับอักเสบ ซีเกิดจากอะไร
๒. ติดต่อโดยวิธีใดได้บ้าง
๓. ติดเชื้อแล้วจะเป็นอย่างไร มีผลอย่างไรต่อไปคะ
๔. จะดูแลป้องกันตัวเองจาก การติดต่ออย่างไรได้บ้าง
รบกวนคุณหมอกรุณาตอบด้วยค่ะ
ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ : ผู้ตอบ
ไวรัสตับอักเสบมีหลายชนิดที่ ทำให้เกิดโรคตับอักเสบแบบเฉียบพลัน เรื้อรัง และอาจเกี่ยวข้องกับ การเกิดมะเร็งตับได้ คือ ไวรัสตับอักเสบบี และซี จะบอกว่าไวรัสตัวไหนรุนแรงกว่าคงไม่ได้ ไวรัสตับอักเสบซีจะมีอาการเรื้อรังมาก กว่าไวรัสตับอักเสบบี การติดเชื้อ ไวรัสตับอักเสบซีส่วนใหญ่ในระยะ แรกจะไม่ค่อยมีอาการของโรค และ จะดำเนินโรคไปอย่างช้าๆ หลายสิบปี จึงจะทำให้เป็นโรคตับอักเสบเรื้อรังจนเป็นตับแข็งได้
๑. สาเหตุของโรคไวรัสตับอักเสบซีซึ่งก็คือไวรัสนั่นเองเป็นจุลชีพตัวเล็กมาก และในปัจจุบันสามารถตรวจพบได้ โดยเริ่มรู้จักกันมาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๓๒ โรคนี้ไม่ใช่เป็นโรคใหม่ แต่มีมานานแล้ว เราพึ่งจะมีวิธีการตรวจสอบพบได้ ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๓๒ เป็นต้นมา
๒. การติดต่อสามารถติดต่อ ได้เช่นเดียวกับไวรัสตับอักเสบบี หรือเอชไอวี (HIV) ที่ทำให้เกิดโรคเอดส์ (AIDs) ส่วนมากจะติด โดยการสัมผัส ได้รับเลือด น้ำเหลือง หรือผลิตภัณฑ์ของเลือดที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบซี การใช้ของมีคม ร่วมกัน เช่น เข็มฉีดยาร่วมกัน ใน พวกติดยาเสพติดชนิดฉีดจะมีโอกาสสัมผัสโรคได้มาก ทางเพศสัมพันธ์ก็สามารถติดต่อได้ แต่ เชื่อว่าน้อยกว่าไวรัสตับอักเสบบีและเอชไอวีมาก การติดต่อจากแม่สู่ลูกส่วนใหญ่จะไม่ค่อยเกิดขึ้น ยกเว้นเสียแต่ว่าแม่มีการติดเชื้อไวรัสอื่น เช่น เอชไอวีร่วมด้วย จะ ทำให้ปริมาณไวรัสตับอักเสบซีใน แม่สูงมากและติดมายังลูกได้
๓. เมื่อได้รับเชื้อแล้ว ส่วนน้อยของผู้ป่วยอาจแสดงอาการตับอักเสบ ดีซ่าน แบบเฉียบพลัน ประมาณ ๖-๑๐ สัปดาห์หลังสัมผัส โรค ส่วนใหญ่ไม่มีอาการของโรคการดำเนินโรคไวรัสตับอักเสบซี จะคุกคามตับไปอย่างช้าๆ ใช้เวลา หลายสิบปีกว่าจะเกิดอาการตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง และกลายเป็นมะเร็งตับได้ มีการประเมินว่า ระยะเวลาเฉลี่ยน่าจะประมาณ ๓๐ ปี หรือมากกว่า จนกว่าจะเป็นตับ แข็งและมะเร็งตับ
๔. การป้องกันตัวเองไม่ให้ติดโรคสามารถทำได้เช่นเดียวกับ การป้องกันไวรัสตับอักเสบบี หรือ เอชไอวีอย่างที่มีการรณรงค์กันอยู่ ครับ เลือดที่ได้จากศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทยได้ มีการตรวจกรองไวรัสตับอักเสบซี ตามวิธีมาตรฐานสากลที่ยอมรับทุกหน่วยของเลือดแล้วครับ