ประจำเดือนมาไม่ปกติ
ผู้ถาม สมาพร/โคราช
ดิฉันขอถามคุณหมอว่า การมีน้ำหนักมากเกินไปทำให้ประจำเดือนผิดปกติหรือเปล่า และการที่ประจำเดือนผิดปกติหมายความว่า ร่างกายไม่แข็งแรงหรือเปล่าค่ะ จะมีวิธีการแก้ไขหรือต้องปฏิบัติตัวอย่างไรคะ
ดิฉันอายุ ๑๔ ปี น้ำหนัก ๕๖ กิโลกรัม ดิฉันมีปัญหาจะเรียนถามคุณหมอ คือ ในบางเดือนประจำเดือนของดิฉันไม่มาตามปกติ ดิฉันมีประจำเดือนครั้งแรกเมื่ออายุ ๑๒ ปี ในเดือนแรกๆก็มาปกติ ๔ วัน แต่ระยะหลังประจำเดือนไม่มาหลายเดือนมาก ในบางครั้งไม่มาถึง ๔ เดือนแล้วก็มา ๒ วันและหายไป
ดิฉันอยากถามคุณหมอดังนี้
๑. ดิฉันน้ำหนักมากไปหรือเปล่าจึงทำให้ประจำเดือนผิดปกติ
๒. ประจำเดือนผิดปกติแสดงว่าร่างกายของดิฉันไม่แข็งแรงใช่หรือไม่ค่ะ แล้วจะแก้ไขอย่างไรคะ
ดิฉันจึงเขียนมาขอคำแนะนะจากคุณหมอ ขอความกรุณาตอบด้วยนะคะ
ผู้ตอบ พ.ญ.เฉลิมศรี ธนันตเศรษฐ
๑. คุณไม่ได้แจ้งส่วนสูงมาด้วย จึงไม่ทราบว่าคุณมีน้ำหนักตัวสมส่วนกับความสูงหรือไม่ ผู้หญิงควรมีน้ำหนักตัวเฉลี่ย (คำนวณอย่างหยาบ) เท่ากับส่วนสูง (หน่วยเป็นเซนติเมตร) ลบด้วย ๑๑๐ จะได้น้ำหนักเป็นกิโลกรัม ผู้หญิงที่มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นเร็ว ฮอร์โมนเอสโตเจนที่มีมากในชั้นไขมันจะไปรบกวนการผลิตฮอร์โมนของรังไข่ จนกระทั่งไข่ไม่ตกหรือตกผิดปกติได้ และในบางราย ถ้าไข่ไม่ตกเรื้อรังนานๆ ฮอร์โมนเพศชายจะมีสัดส่วนสูงขึ้น เกิดอาการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย คือ หน้ามัน สิวมาก มีขนตก ถ้าแต่งงานก็จะมีบุตรยาก
๒. มีคำเปรียบเปรยว่า “ประจำเดือนเป็นหน้าต่างสุขภาพของผู้หญิง” ความอ้วน การเจ็บป่วย ความเครียด และแม้แต่เนื้องอกของต่อมใต้สมองบางชนิด ส่งผลให้ประจำเดือนขาดหายไปได้ คุณอายุยังน้อยเพิ่งเริ่มมีประจำเดือนได้เพียง ๒ ปี การทำงานของรังไข่อาจยังไม่เข้าที่ และอาจถูกรบกาวนจากน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น ประจำเดือนจึงขาดหายไป ถ้ายังไม่อยากพบแพทย์ อาจลองควบคุมน้ำหนัก ลดอาหารประเภทแป้ง น้ำตาล ไขมัน เพิ่มผักผลไม้ให้มากขึ้น ดื่นน้ำสะอาดวันละ ๖-๘ แก้ว ออกกำลังกายวันละ ๒๐ นาที สัปดาห์ละ ๓-๔ วัน จะเพิ่มสารสุขเอนโดฟีน จิตใจจะเบิกบานแจ่มใส มองโลกในแง่ดี คลายความเครียดและความกังวล ถ้าปฏิบัติต่อเนื่องได้ ๓-๖ เดือน จนน้ำหนักได้สัดส่วนกับความสูงแล้ว แต่ประจำเดือนยังขาดหายไป ก็ควรปรึกษาสูติแพทย์แล้วค่ะ