พัชรา /กรุงเทพฯ : ผู้ถาม
ดิฉันมีความสงสัยว่า ในเด็กอายุ 5 ขวบ ที่อ้วนมาก เวลานอนจะมีเสียงหายใจดังมาก เหมือนหายใจไม่ค่อยสะดวก (ไม่ใช่เสียงวีดของอาการหอบ) เวลาวิ่งจะเหนื่อยเร็ว เหงื่อออกง่าย ตัวเย็น มีโอกาสที่จะเป็นโรคหัวใจได้ไหม เพราะไม่แน่ใจว่าเป็นโรคหัวใจได้ไหม เพราะไม่แน่ใจว่าโรคหัวใจจะเกิดขึ้นกับเด็กหรือเปล่า
รบกวนคุณหมอช่วยให้ข้อสังเกตสำหรับอาการเริ่มแรกของโรคหัวใจในเด็กด้วยค่ะ
นพ.สมเกียรติ แสงวัฒนาโรจน์ : ผู้ตอบ
โรคหัวใจที่จะเกิดในเด็กเล็กอายุ 5 ขวบ มักจะเกิดจากโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด ซึ่งเป็นโรคหัวใจที่พบบ่อยที่สุดในเด็กไทย เด็กมักมีอาการเหนื่อยง่าย โดยเฉพาะเวลาออกแรง หรือถ้าเป็นมาก อาจมีอาการเหนื่อยหอบขณะอยู่เฉย ๆ คุณแม่อาจจะลองสังเกตดูว่า เมื่อเทียบกับเด็กรุ่นราวคราวเดียวกันที่มีน้ำหนักตัวใกล้เคียงกัน ลูกเราเวลาวิ่งเหนื่อยเร็วกว่า หอบมากกว่า หรือวิ่งได้ระยะเวลาสั้นกว่าหรือไม่
นอกจากนี้ อาจมีอาการเขียว โดยสังเกตที่เล็บ ริมฝีปาก และลิ้นว่ามีสีม่วงคล้ำกว่าเด็กคนอื่นหรือไม่ ในเด็กที่มีปากเขียว เล็บเขียว อาจมีอาการเป็นลม หรือหมดสติได้ เด็กมักจะเหนื่อยง่ายกว่าเด็กอื่น ๆ เวลาเหนื่อยอาจจะนั่งยอง ๆ สักพักอาการจะดีขึ้น บางรายอาจมีอาการเป็นหวัด หรือปอดอักเสบบ่อย ๆ ซึ่งเกิดจากมีความผิดปกติของการไหลเวียนเลือดในปอด บางรายอาจจะเลี้ยงไม่โต เพราะเบื่ออาหาร กินได้น้อย ตัวเล็กกว่าเด็กอายุรุ่นเดียวกันมาก หรืออาจมีอาการบวมที่เท้า และมักจะกดบุ๋ม
เด็กที่คุณถามมาเป็นเด็กอ้วนมาก ซึ่งจะเหนื่อยง่ายเวลาวิ่งอยู่แล้วถ้าไม่ต่างจากเด็กอ้วนที่ไล่เลี่ยกัน คงไม่ใช่โรคหัวใจ ส่วนลักษณะการหายใจเสียงดังเวลานอน ที่ไม่ใช่เสียงวีดของอาการหอบ อาจเป็นเสียงกรนขณะนอนหลับ เนื่องจากความอ้วนทำให้ทางเดินหายใจส่วนต้นบางส่วนถูกอุดกั้น หรือมีโรคภูมิแพ้ มีน้ำมูกไหลลงคอเวลานอนหลับ ทำให้หายใจมีเสียงได้ครับ ถ้าไม่แน่ใจว่าเกิดจากอะไร อาจพบแพทย์ทางหู คอ จมูก ให้ช่วยตรวจวินิจฉัยก็ได้ครับ
โดยสรุป ถ้าเด็กมีอาการเหนื่อยง่ายกว่าเด็กอ้วนอื่น ๆ โดยเฉพาะเหนื่อยมากขึ้นเรื่อย ๆ เช่น เคยวิ่งเล่นได้ ต่อมาวิ่งได้น้อยลง จนวิ่งไม่ได้ต้องเดิน ก็เหนื่อย นี่เป็นอาการที่สงสัยเหนื่อยจากโรคหัวใจ ถ้ายิ่งร่วมกับอาการอื่น ๆ ที่กล่าวข้างต้นควรจะพบแพทย์ตรวจ แต่ถ้าอาการไม่ได้เหนื่อยง่ายกว่าเด็กทั่ว ๆ ไปบางวันก็เหนื่อย บางวันวิ่งเล่นได้ดีไม่มีอาการอื่น ๆ ร่วม ก็ไม่น่าจะเป็นโรคหัวใจครับ