เมล็ดทานตะวัน
ผู้ถาม : วรรณี / เชียงใหม่
คุณแม่ดิฉันซื้อเมล็ดทานตะวันที่กะเทาะเปลือกแล้วมากินทุกวัน เพราะเห็นว่าช่วยบำรุงสายตา ไม่ทราบว่าจะมีโทษต่อร่างกายบ้างหรือไม่
ดิฉันเป็นผู้หญิงที่สนใจเรื่อง “ประโยชน์และโทษของเมล็ดทานตะวัน” เพราะคุณแม่ของดิฉันซื้อเมล็ดทานตะวันที่กะเทาะเปลือกแล้ว (มีขายเป็นซองๆ ละ 25 บาท) มากินทุกวันๆ ละ 3 ครั้งๆ ละ 1 ช้อนโต๊ะ หลังอาหาร เพราะเห็นว่าเมล็ดทานตะวันช่วยบำรุงสายตา ดิฉันเป็นห่วงคุณแม่ กินอย่างนี้ทุกวันจะมีประโยชน์จริงหรือไม่ มากน้อยเพียงใด และจะมีโทษต่อร่างกายบ้างหรือไม่
ผู้ตอบ : พ.ญ.สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
เมล็ดทานตะวันมีคุณค่าทางโภชนาการสูง ประกอบด้วยโปรตีน ธาตุเหล็ก แคลเซียม ฟอสฟอรัส อีกทั้งยังมีวิตามินต่างๆ ได้แก่ วิตามินเอ วิตามินเค วิตามินบี 2 และวิตามินอี โดยเฉพาะวิตามินอีมีสูงกว่าพืชอื่นๆ วิตามินอีมีความสำคัญต่อสุขภาพต่างๆ ได้แก่
1. รักษาผิวหนังให้แลดูสดใส เยาว์วัย
2. ทำให้ระบบสืบพันธุ์ปกติ
3. ช่วยลดไขมันในหลอดเลือด เนื่องจากในเมล็ดทานตะวันมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวอยู่สูง กรดนี้จะช่วยลดไขมันในหลอดเลือด อีกทั้งทำให้เม็ดเลือดแดงสมบูรณ์ คงทน ไม่รวมตัวเป็นกลุ่มก้อน อันเป็นสาเหตุให้หลอดเลือดอุดตัน
4. บำรุงสายตา เนื่องจากวิตามินอีเป็นสารที่ช่วยป้องกันมิให้ออกซิเจนเข้าทำปฏิกิริยากับกรดไขมันไม่อิ่มตัวภายในแก้วตา จึงน่าจะช่วยป้องกันต้อกระจกได้ ยังมีวิตามินอีกหลายตัวที่เป็นสารชนิดเดียวกันนี้ เช่น วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินดี วิตามินเค ก็คงใช้ได้เช่นกัน
แต่อย่างไรก็ตาม ในคนทั่วๆไปที่บริโภคอาหารครบ ก็คงมีวิตามินอีที่เพียงพอแล้ว แต่พอสูงอายุก็ยังพบต้อกระจกได้อยู่ อีกทั้งยังไม่มีรายงานการวิจัยอันใดที่พิสูจน์ออกมาว่าวิตามินอีป้องกันต้อกระจกได้แน่ๆ เพราะกระบวนการเกิดต้อกระจกพบได้จากหลายสาเหตุ โดยสรุปน่าจะกล่าวว่า วิตามินอีอาจมีส่วนช่วยป้องกันต้อกระจกด้วยดังหลักการข้างต้น
หมอคิดว่าการที่คุณแม่คุณกินเมล็ดทานตะวันทุกวันคงจะมีประโยชน์ในแง่โภชนาการเหมือนอาหารอื่นๆ ที่มีโปรตีน ธาตุต่างๆ ตลอดจนวิตามินที่กล่าวข้างต้น ส่วนเรื่องโทษต่อร่างกายนั้นถ้ากินเข้าไปมากๆ ยังไม่มีรายงานอันใดบอกไว้ ปกติร่างกายต้องการวิตามินอีเพียง 15-30 IU ต่อวันก็จริง มีรายงานว่าคนกินวิตามินอีในขนาด 600-1,200 IU ต่อวันติดต่อกันหลายปีก็ไม่มีโทษอะไร (อัตรานี้เท่ากับเมล็ดทานตะวันมากกว่า 1 กิโลกรัมต่อวัน) คุณคงสบายใจได้ เพราะการกินเช่นนั้นไม่ให้โทษ มีประโยชน์ในแง่โภชนาการ ทั้งยังอาจจะช่วยชะลอการเกิดต้อกระจกก็เป็นได้ (หมายเหตุ วิตามินอีในรูปของอัลฟา โทโคฟีรอล (Alpha Tocopherol) ซึ่งเป็นชนิดที่ร่างกายต้องการ 1.49 IU = 1 มก.)