“ชีพจร” เป็นสัญญาณการสูบฉีดเลือดออกจากหัวใจ เพื่อไปเลี้ยงอวัยวะส่วนต่างๆของร่างกาย บริเวณที่สามารถจับชีพจรได้ชัดเจน คือ
1. ที่ข้อมือทั้งสองข้าง โดยใช้นิ้วชี้ นิ้วกลางและนิ้วนางของมือข้างที่ถนัดจับลงบนข้อมือทางด้านหัวแม่มือ
2. ที่ข้อพับข้อศอกทั้งสองข้าง โดยใช้นิ้วชี้ นิ้วกลางและนิ้วนางของมือข้างที่ถนัดจับลงบนข้อพับแขนด้านนิ้วก้อย
3. ที่คอ ใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางของมือข้างที่ถนัดคลำที่ลูกกระเดือก แล้วเลื่อนนิ้วมือลงมาที่ข้างๆของลูกกระเดือก จะพบร่องเกิดจากขอบของกล้ามเนื้อคอ และแผ่นกระดูกอ่อนของลูกกระเดือก ตรงร่องนี้มีเส้นเลือดใหญ่ที่ไปเลี้ยงสมองทอดอยู่ ซึ่งจะคลำชีพจรได้ตรงนั้นทั้งสองข้าง
“ชีพจรปกติ” จะมีจังหวะการเต้นที่แรง และสม่ำเสมอ
ผู้ใหญ่ จะเต้นประมาณ 60-80 ครั้งต่อนาที
เด็ก ชีพจรจะเต้นเร็วกว่าผู้ใหญ่
ผู้สูงอายุ ชีพจรจะเต้นช้าลง
สำหรับ นักกีฬา ชีพจรจะเต้นช้ากว่าปกติ แต่แรงและสม่ำเสมอ ขณะออกกำลังกาย ชีพจรจะเต้นเร็ว ภายหลังกินอาหารชีพจรจะเต้นเร็วกว่าก่อนกินอาหาร
เมื่อตกเลือด เป็นลม ช็อก ชีพจรจะเบา และถ้ามีอาการรุนแรงจะคลำชีพจรไม่ได้
การไหลเวียนเลือดผิดปกติ ชีพจรอาจเต้นเร็ว หรือช้าผิดปกติ หรือจังหวะการเต้นไม่สม่ำเสมอ เช่น เร็วบ้างช้าบ้าง หรือบางครั้งหยุดเต้น
การจับชีพจรควรจับและนับให้เต็ม 1 นาที ว่าเต้นกี่ครั้ง