โยคะบำบัดมุ่งปรับปรุงสุขภาพ ทุกด้านพร้อมๆกันอย่างเป็นองค์รวม เป็นการค่อยๆฟื้นคืนสภาวะสมดุลภายใน
จากทฤษฎีที่ว่าด้วยความสัม-พันธ์กันของชั้นแห่งการดำรงอยู่ทั้ง ๕ ดังนั้น เมื่อเกิดความผิดปกติขึ้นในชั้นหนึ่ง ก็จะกระทบไปยังชั้นอื่นๆได้ เช่น เราอารมณ์เสียจากที่ทำงาน (ชั้น ๓) ทำให้เกิดความเครียด ส่งผลกระทบให้กล้ามเนื้อเกิดความเกร็ง และหากเกิดนานเข้าเราก็เจ็บป่วยทางกาย (ชั้น ๑)
การฝึกโยคะมีผลโดยตรงต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต จากแนวคิดดังกล่าวข้างต้น เราฝึกอาสนะก็เพื่อสร้างสมดุล ในชั้นที่ ๑ ทำให้ร่างกายแข็งแรง ทำให้ระบบต่างๆภายในร่างกายทำงานได้อย่างเป็นปกติ ทั้งโยคะยังหมายรวมไปถึงการเลือกกินอาหารที่เป็นประโยชน์มาเสริมสร้างร่างกาย ให้สมดุลด้วย
เราฝึกหายใจ ฝึกปราณ ก็เพื่อสร้างสมดุลให้กับชั้นที่ ๒
เราฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย ฝึกสมาธิ ก็เพื่อควบคุมอารมณ์ความคิดพื้นฐานในชั้นที่ ๓
เราสร้างความรู้สึกในเชิงบวก เพื่อนำเราเข้าสู่ภาวะแห่งปัญญาในชั้นที่ ๔
การสร้างสมดุลให้กับการดำรง อยู่ทั้ง ๔ ชั้น ก็เพื่อให้เราเชื่อมโยงเข้ากับภาวะแห่งความปีติในชั้นที่ ๕ นั่นเอง อันเป็นการ “ดำรงอยู่” อย่างสงบเย็น เป็นการอยู่อย่าง “มีความสุข” ที่แท้จริง
นี่คือสาระของโยคะเพื่อการป้องกันและการรักษา การผนวก โยคะเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตประจำวัน จะช่วยฟื้นคืนและดำรงสภาวะแห่งสมดุล สภาวะแห่งการบรรณสาร นำมาซึ่งสุขภาพที่ดี ในทุกส่วน ทั้งกาย ใจ และจิตวิญญาณ
ปลูกฝังพัฒนาการด้านอารมณ์
กาลครั้งหนึ่งมีขอทาน ๓ คน
ขอทานคนแรกได้รับอาหารเต็มชาม โดยขอทานคนที่ ๒ และ ๓ ได้อาหารเพียงคนละครึ่งชาม
ขอทานคนที่ ๒ กินอาหารด้วยความหงุดหงิดว่าตนได้น้อยกว่าคนแรก
ขณะที่ขอทานคนที่ ๓ รู้สึกว่าตนโชคดีที่ได้อาหาร (แม้เพียงครึ่งชาม) และกินอาหารด้วยความเบิกบาน
สิ่งที่เกิดขึ้นอยู่ที่คนเราจะเลือก มองในแง่บวกหรือแง่ลบในของสิ่งเดียวกัน อยู่ที่เราจะมองชามว่า หายไปครึ่งหนึ่งหรือมีอยู่ครึ่งหนึ่ง
ปกติเรามักจะคิดในเชิงลบมากกว่าบวก ซึ่งเป็นเรื่องของความโกรธ, ความโศกเศร้า, ความเกลียด, ความท้อแท้, ความก้าวร้าว อัน ส่งผลต่อ “การกระทำ” ตลอดจน “วิถีชีวิต” ของเรา ซึ่งบั่นทอนทั้งสุขภาพของเราและของคนข้างเคียง
ถ้าเราพิจารณาให้มาก เราจะตระหนักว่าความคิดในเชิงลบแทบไม่เป็นผลดีต่ออะไรทั้งสิ้น การปลูกฝังพัฒนาการด้านอารมณ์จะช่วยเราปรับเปลี่ยนความคิดจากลบไปเป็นบวก
ชั้นแห่งการดำรงอยู่
ชั้น ๑ คือกายเป็นรูปธรรมที่จับต้องได้
ชั้น ๒ คือพลังชีวิตที่ไหลเวียนอยู่ทั่วร่างกาย
ชั้น ๓ คือใจ ได้แก่อารมณ์ ความคิดขั้นพื้นฐาน
ชั้น ๔ คือความคิดในขั้นสูงหรือปัญญา
ชั้น ๕ คือปีติเป็นชั้นที่เชื่อมโยงมนุษย์เข้ากับสภาวะแห่งจักรวาล