พ่อแม่ที่มีลูกเล็ก ๆ ทุกคนคงจะได้สัมผัสความสุขจากการที่ได้โอบอุ้มเลี้ยงดูลูกที่ไร้เดียงสา ช่างน่ารักน่าชัง โดยเฉพาะในขวบปีแรกได้เฝ้ามองการเจริญเติบโตของเขาทีละเล็กละน้อย บางช่วงเวลาลูกก็ทำอะไร ๆ น่ารัก ๆ ให้หัวเราะ อิ่มเอิบในความเป็นพ่อเป็นแม่.....
แล้ววันหนึ่ง...เหมือนฟ้าผ่าลงมากลางใจ ด้วยเหตุบางประการ ลูกสุดที่รักในวัยแรกเริ่มต้องจากพ่อแม่ไปก่อนวัยอันไม่สมควร...อะไรคือสาเหตุที่ทำให้หัวใจพ่อแม่สลาย
ปีหนึ่ง ๆ พ่อแม่และครอบครัวเกือบหมื่นราย ที่มีลูกเล็ก ๆ ต้องเศร้าโศกเสียใจกับการเสียชีวิตของลูกสุดที่รัก เมื่อศึกษาสาเหตุการเสียชีวิตของเด็กขวบปีแรก พบว่า เด็กชายตายมากกว่าเด็กหญิง 1.4 เท่า
สาเหตุการตายที่สำคัญของเพศชายและหญิงคล้ายคลึงกัน ส่วนใหญ่ตายด้วยโรคติดเชื้อมากที่สุด คือ ปอดบวม รองลงมาคือ การเจ็บป่วยในช่วง 7 วันแรกของชีวิต ซึ่งมักสืบเนื่องความพิการแต่กำเนิดและความผิดปกติทางพันธุกรรม โรคระบบทางเดินหายใจส่วนล่างและโรคของระบบประสาทส่วนกลาง พบทารกเสียชีวิตด้วยโรคเอดส์ร้อยละ 5.2 ( ตารางที่ 1 )
ตารางที่ 1 จำนวนและร้อยละของสาเหตุการตายในกลุ่มอายุต่ำกว่า 1 ปี จำแนกเพศ การศึกษาสาเหตุของผู้ที่เสียชีวิตระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 ถึง 30 มิถุนายน พ.ศ. 2541 ใน 5 จังหวัด และกรุงเทพมหานคร 4 เขต
| สาเหตุการตาย | ชาย ร้อยละ | หญิง ร้อยละ |
| โรคติดเชื้อทั้งหมด - ติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่าง - ติดเชื้อกระแสเลือด - ติดเชื้อทางเดินอาหาร - โรคเอดส์ ภาวะที่เกิดระยะ 7 วันแรกของชีวิต ความพิการแต่กำเนิด และโครโมโซมผิดปกติ ระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง โรคระบบประสาทส่วนกลาง อื่นๆ | 43.1 15.8 14.7 7.3 5.2 20.0 17.9 3.1 3.1 12.6 | 33.8 16.2 7.3 5.9 4.4 27.9 16.2 2.9 2.9 16.2 |
พ่อแม่หลายคนคงมีคำถามในใจว่า การตายเหล่านี้ป้องกันได้หรือไม่ ลูก ๆ เราจะเสี่ยงต่อการเสียชีวิตด้วยปัญหาอะไรบ้าง หากพิจารณาสาเหตุการตายที่ยกมาให้เห็นข้างต้นก็จะเห็นว่าหลาย ๆ สาเหตุสามารถป้องกันได้
อันดับแรก การตายจากการติดไวรัสเอชไอวี หรือโรคเอดส์ เป็นสิ่งที่ไม่น่าเกิดขึ้น หากพ่อแม่ตระหนักถึงการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ในปัจจุบัน เพราะไม่มีใครที่ปลอดภัยทั้งหมด
ปรากฏว่า แม่ ๆ จำนวนมากติดเชื้อเอชไอวีจากสามี ซึ่งก็ไม่รู้ว่าสามีไปติดเชื้อจากใครมา กว่าจะรู้ตัวว่าติดโรคก็เมื่อไปฝากท้องที่โรงพยาบาล บางคนก็รับไม่ได้ บางคนก็รับได้ บางคนแม้จะรู้ตัวว่าติดโรคแล้ว แต่ก็อยากได้ลูกเอาไว้ ซึ่งแพทย์ก็จะหาวิธีป้องกันการถ่ายทอดของโรคจากแม่ไปสู่ลูก
ดังนั้น วิธีง่าย ๆ ที่จะป้องกันการแพร่เชื้อภายในครอบครัว คงต้องเริ่มที่คุณสามีมั้งหลายต้องคุมกำหนัดของตัวเอง ก่อนแต่งงานควรตรวจเลือดทั้งคู่เพื่อให้แน่ใจว่าเราทั้งสองคนพร้อม สุขภาพดี ที่จะเริ่มต้นครอบครัวใหม่ อย่าต้องบาปให้เกิดมาใหม่ เพียงเพราะเราสะเพร่า มักง่าย และขาดความซื่อสัตย์ต่อการมีชีวิตคู่เลย
เมื่อแต่งงานพร้อมจะมีลูกแล้ว ก็คงต้องให้คุณแม่ไปฝากท้องเพื่อจะได้ดูแลลูกของเราตั้งแต่เขาเริ่มสนธิ การตรวจครรภ์จะทำให้แพทย์ตรวจพบความผิดแกติบางอย่างที่สามารถช่วยเหลือดูแลป้องกันปัญหาอันอาจจะเกิดกับเด็กได้โดยเร็ว บางสาเหตุก็สามารถป้องกันได้
หากตรวจพบว่าเด็กมีความพิการตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ พ่อแม่ก็จะสามารถประเมินและตัดสินใจได้ว่า ครอบครัวพร้อมที่จะดูแลเด็กที่พิการหากปล่อยให้เขาเกิดมาหรือไม่ หากไม่พร้อมแพทย์ก็จะพิจารณาให้ดูแลอย่างเหมาะสม เพื่อมิให้เขาเป็นภาระหรือถูกทอดทิ้งในภายหลัง เพียงเพราะพ่อแม่ไม่สามารถดูแลเขาได้อย่างเหมาะสม
ข้อบัญญัติเพียงง่าย ๆ ที่จะป้องกันการตายของลูกเล็กที่น่ารักของเรา จึงทำให้ตั้งแต่ก่อนแต่งงาน คือเตรียมคู่สมรสให้พร้อมที่จะมีลูก ป้องกันการแพร่โรคติดเชื้อจาดแม่สู่ลูก และแม่ฝากท้องเพื่อให้แพทย์ดูแลได้ติดตามช่วยเหลือได้อย่างเหมาะสม
นอกจากนี้เป็นเรื่องปฏิบัติของแม่ระหว่างตั้งท้อง ให้ได้รับอาหารอย่างพอเพียงที่จะเลี้ยงดูบุตรในครรภ์ และเสริมสร้างร่างกายของแม่ให้พร้อมเมื่อถึงวาระคลอด พักผ่อนให้เพียงพอ จิตใจผ่องใส คิดแต่เรื่องดี ๆ มีความสุข แม้ชีวิตอาจเต็มไปด้วยความเคร่งเครียดในเรื่องทำมาหากิน แต่หากคุณพ่อคุณแม่ร่วมมือกันช่วยเหลือ โอบอุ้ม สร้างบรรยากาศในบ้านให้ร่มรื่นสดชื่นอยู่เสมอ ก็จะมีผลไปถึงลูกในท้องอย่างแน่นอน
รวมทั้งหลีกเลี่ยงสารพิษ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณพ่อเคยสูบบุหรี่ ควรเลิกบุหรี่ เพื่อให้ภรรยา และบุตรในครรภ์ต้องได้รับสารพิษจากบุหรี่ของตน เคยมีรายงานความพิการและความผิดปกติของเด็กแรกคลอด อันเนื่องจากที่แม่ดูดควันบุหรี่เข้าไปในระหว่างตั้งครรภ์ออกมาให้เราได้ยินได้ฟังกันอยู่เนือง ๆ
เห็นไหมคะ ทำง่าย ๆ เพียงแต่คู่สมรส คนที่จะเป็นพ่อเป็นแม่ จะต้องทำความเข้าใจภาวะและพฤติกรรมสุขภาพของตนเอง ว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพและความแข็งแรงของลูกที่จะเกิดมา จะได้ไม่ต้องโทษเวรกรรม ว่าลูกเราบุญน้อยเกิดมาให้เราชื่นชมได้ไม่นาน เพราะสาเหตุการตายส่วนใหญ่สามารถป้องกันได้ถ้าเรามีความตระหนัก ระมัดระวัง รู้จักดูแลตนเอง และขอความช่วยเหลือจากผู้รู้เท่านั้น....ก็จะไม่ต้องมาเสียใจภายหลัง