ยาอดเหล้า
คุณอาจจะเคยได้ยินว่า มียาขนานหนึ่งที่ใช้อดเหล้า
ถูกแล้ว มียาที่ใช้ช่วยในการอดเหล้าจริง ๆ ยานี้คือ ไดซัลฟูแรม (Disulfuram) หรือ แอนตาบิ้วส์ (Antabuse) ยานี้เป็นยาที่ช่วยอดเหล้าในรายที่ยินยอมพร้อมใจที่จะเลิกเหล้า ทำให้คนไข้ที่ติดเหล้ามีอาการเบื่อเหล้า โดยการรบกวนกระบวนการที่ร่างกายทำลายแอลกอฮอล์ ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของเหล้าทุกชนิด
โดยปกติ เวลาคนเรากินเหล้า เหล้าจะเข้าสู่กระแสเลือด และเจ้าแอลกอฮอล์ก็เริ่มแผลงฤทธิ์ของมัน ในการกดระบบประสาทส่วนกลาง( คือ สมอง ) จะกดมากน้อยเพียงไร ก็ขึ้นกับว่าจะกินเหล้าเข้าไปมากน้อยแค่ไหนในช่วงเวลานานเท่าใด คุณจึงสามารถพบคนกินเหล้าในอาการต่าง ๆ ตั้งแต่มึน ๆ พูดมาก พูดไม่เป็นเรื่อง เพ้อเจ้อ บุคลิกเปลี่ยนแปลง ตัดสินใจไม่ได้ เดินโซเซ เอะอะโวยวาย ควบคุมสติอารมณ์ไม่ได้ บางครั้งทำอะไรบ้า ๆ ซึ่งในสภาวะปกติจะไม่มีวันทำเป็นอันขาด จนกระทั่งเมาหมดสติ
ในรายที่ดื่มเข้าไปมากเกินไปอย่างรวดเร็ว อาจถึงกับช็อคตายได้ แต่ถ้าดื่มเข้าไปไม่มากนัก หรือไม่เมาหรือมึนจนขาดสติ เดินตกน้ำ หรือขับรถชน เกิดอุบัติเหตุเสียก่อน ไม่นานนัก ก็จะค่อย ๆ สร่างเมา ฟื้นคืนสติ
สาเหตุที่คนเราสร่างเมา หลังจากกินเหล้าได้ ก็เพราะ แอลกอฮอล์ในเลือดถูกร่างกายทำลายเป็นก๊าซคาร์บอนไดอ๊อกไซด์ (คือ ก๊าซที่เราหายใจออกมา) และน้ำได้หมด ทำให้เหล้าถูกขจัดออกจากร่างกายไป ก็หมดฤทธิ์เหล้า แต่ยาอดเหล้าจะขัดขวางกระบวนการที่ร่างกายจะทำลายแอลกอฮอล์ ทำให้ปฏิกิริยานี้เกิดขึ้นเพียงครึ่ง ๆ กลาง ๆ เท่านั้น และสารตัวกลางนี้แหละเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้คนไข้เข็ดเหล้า การมีสารนี้สะสมไว้ ในร่างกาย จะทำให้คนไข้รู้สึกร้อนวูบวาบ กระวนกระวาย ไม่สบาย คลื่นไส้ อาเจียน หัวใจเต้นผิดปกติ มึนงง หายใจขัด หน้าเขียว ชีพจรเต้นเร็ว นอกจากนี้ในรายที่มีอาการรุนแรง อาจเกิดภาวะความดันเลือดลดต่ำลง ทำให้เป็นลม หมดสติ หรือมีอาการคล้ายคนเป็นโรคจิตได้ โดยปกติ ฤทธิ์ยาจะอยู่ได้นานตั้งแต่ครึ่งถึง หนึ่งชั่วโมง จนถึงหลาย ๆ ชั่วโมง นานตราบเท่าที่ยัง ปริมาณแอลกอฮอล์หลงเหลืออยู่ในเลือด แล้วคนไข้จะค่อย ๆ ดีขึ้น
คนที่คิดจะใช้ยาอดเหล้า จึงควรเป็นคนที่พร้อมที่จะอดเหล้า คือ ตัวเองยินดีและยินยอมที่จะอดเหล้า มีกำลังใจที่จะเลิก ภรรยาที่มีสามีติดเหล้า และอยากให้สามีเลิกดื่ม ไม่ควรแอบซื้อยามาให้สามีกิน โดยที่สามีไม่ทราบหรือไม่ต้องการ เพราะถ้ากินยาแล้วไปกินเหล้า แม้จะเพียงปริมาณเล็กน้อย จะทำให้เกิดอันตรายได้ ดังได้กล่าวมาแล้วข้างต้น
การใช้ยาอดเหล้า ควรจะใช้ภายใต้การดูแลแนะนำของแพทย์มากกว่า เพราะลำพังการใช้ยาเพียงอย่างเดียว จะช่วยอะไรไม่ได้เลย จิตแพทย์จะช่วยได้มาก เพราะจะช่วยวิเคราะห์ผ่อนคลายปัญหาหรือภาวะที่บีบคั้นจิตใจคนไข้อยู่ พิจารณาการใช้ยาอื่นร่วมด้วย เช่น การใช้ยาคลายกังวล หรือยากล่อมประสาท ควบคู่ไปกับดูแลการอดเหล้าด้วยยาอดเหล้า ให้เหมาะสมกับคนไข้แต่ละคน ระยะเวลาที่กินยาต้องนานพอควร ซึ่งมักต้องใช้เวลาเป็นเดือน และตลอดระยะเวลาที่กินยาอยู่ ไม่ควรดื่มเหล้า เบียร์ ตลอดจนเครื่องดื่ม หรือยาใด ๆ ที่มีแอลกอฮอล์เจือปน เพื่อป้องกันอันตรายจากปฏิกิริยาของยาและเหล้า ดงได้กล่าวมาแล้วข้างต้น
นอกจากนี้ ยังมีสาเหตุอื่นที่ไม่แนะนำให้ซื้อยามาใช้เองโดยไม่ปรึกษาแพทย์เลย (ถ้าพบจิตแพทย์ไม่ได้ อย่างน้อยแพทย์ธรรมดาก็ยังดี) ก็เพราะว่า เราต้องระมัดระวังการใช้ยานี้ในคนไข้ที่มีประวัติเป็นโรค เบาหวาน โรคของต่อมธัยรอยด์ (คอพอก) โรคลมชัก โรคตับ โรคไต คนไข้ที่ได้รับการกระทบกระเทือนทางสมอง ยาอดเหล้ายังมีผลต่อระดับของยาหลายชนิดในเลือด เช่น ยาที่ใช้รักษาโรคลมชัก ยารักษาวัณโรค ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด ในคนไข้ที่ต้องการจะอดเหล้า และมีภาวะของโรคเหล่านี้แทรกซ้อนอยู่ แพทย์จำต้องพิจารณาถึงภาวะของโรคที่เป็นอยู่ ตลอดจนยาที่ใช้รักษาอยู่ก่อน เพื่อปรับขนาดของยาแต่ละชนิดให้พอเหมาะที่จะใช้กับคนไข้คนนั้น
บทความนี้ เพียงแต่แนะนำให้คุณ ๆ รู้จักกับยาอดเหล้าอย่างย่อ ๆ เท่านั้น อย่าลืมนะคะ วิธีที่จะป้องกันการติดเหล้าที่ดีที่สุด คือ อย่าดื่มเลยตั้งแต่ต้น แต่ถ้าเกิดติดเหล้าแล้ว จำไว้เถิดค่ะ ยาช่วยได้นิดหน่อยเท่านั้น ยาอดเหล้าจะใช้ไม่ได้ผลเลย ถ้าใช้เดี่ยว ๆ โดยไม่รักษาจิตใจ แก้ไขปัญหาที่เป็นสนิมเกาะกินใจอยู่ ถ้าใจสู้ บางทีไม่ใช้ยา ก็อดได้ แต่ถ้าใจไม่สู้ อดแล้วอดอีก ไม่นานนัก คุณก็คงหันหน้ากลับไปหาเกลอเก่าอีกแน่ ๆ