เมื่อแม่สูบบุหรี่
เมื่อหลายปีมาแล้ว ผมได้ไปเยี่ยมศูนย์อนามัยแม่และเด็กที่ประเทศอังกฤษ เมื่อย่างเข้าไปในห้องนั่งเล่น ซึ่งมีแม่เด็กนั่งพักผ่อนอยู่เป็นจำนวนมาก ผมผงะออกมาเพราะในห้องตลบอบอวลไปด้วยควันบุหรี่ ครูชาวอังกฤษของผมซึ่งพาไป ได้พูดด้วยความไม่สบายใจว่า “แม่ ๆ พวกนี้โง่จริง ๆ สูบบุหรี่นอกจากจะทำให้ตัวเองสุขภาพไม่ดี เช่น เส้นเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจตีบ, มะเร็งปอด, หลอดลมอักเสบเรื้อรังแล้ว ยังทำให้เด็กในท้องออกมาตัวเล็ก และไม่แข็งแรงอีกด้วย”
ผมเคยไปอยู่จังหวัดแพร่ และได้สังเกตว่าผู้หญิงที่นั่นสูบยาสูบกันมาก มีแพทย์ชาวต่างประเทศคนหนึ่งไปเที่ยวเชียงใหม่ และกลับมาบอกผมด้วยความแปลกใจว่า ไม่นึกว่าผู้หญิงไทยจะสูบยาสูบกันมากเช่นนี้ สูบซิการ์มวนโต ๆ เสียด้วย น่ากลัวอันตรายต่อเด็กในท้องเหลือเกิน
สังคมปัจจุบัน ผู้หญิงไทยสูบบุหรี่กันมากขึ้น อาจจะเอาอย่างกันเพราะเห็นเป็นของโก้เก๋ หรือเพื่อผ่อนคลายอารมณ์ บางคนหงุดหงิดไม่พอใจสามีก็สูบบุหรี่ พวกวัยรุ่นสูบบุหรี่อย่างเดียวไม่พอ แถมใส่กัญชาเข้าไปอีก หรือบางรายก็ก้าวหน้าไปสูบผงขาวเข้าก็ถึงแก่หายนะหรือไม่ก็มรณะไปเลย ได้มีผู้พูดถึงอันตรายของยาเสพติดกันมากแล้ว จึงไม่ขอพูดรายละเอียดอีก ทาของบุหรี่นั้นมีมากมาย อย่างน้อยก็ทำให้เสียเงิน ในภาวะเศรษฐกิจตกต่ำเช่นนี้ การงดบุหรี่ จะทำให้เศรษฐกิจของครอบครัวดีขึ้น
เมื่อแม่ที่กำลังตั้งท้องสูบบุหรี่ พิษของบุหรี่จะเข้าไปในกระแสเลือดและเข้าไปในรก ซึ่งอยู่ในมดลูก เด็กในท้องมีชีวิตและเจริญเติบโตได้ ก็เพราะได้รับอาหารและสิ่งจำเป็นต่อชีวิตอื่น ๆ เช่น ออกซิเจน โดยผ่านมาทางรก และขับถ่ายของเสียในกระแสเลือดออกไปทางรกเช่นเดียวกัน เมื่อมีสารซึ่งมีพิษ เช่น บุหรี่ผ่านไปในรก เด็กก็รับเอาสารนี้เข้าไปด้วย บุหรี่จะทำให้การเจริญเติบโตของเซลล์ต่าง ๆ ของเด็กในท้องช้าลง ถึงแม้ว่าแม่จะตั้งท้องครบถ้วนทศมาส แต่เด็กที่ออกมาจะตัวเล็กกว่าปกติ เรื่องนี้เป็นความจริง ซึ่งได้พิสูจน์แล้วอย่างแน่นอนด้วยวิธีการทางสถิติ ยิ่งแม่สูบบุหรี่มากเด็กที่คลอดออกมาก็จะยิ่งตัวเล็กลง และทำให้การทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ที่สมองเกิดความบกพร่องได้
เมื่อสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ผมได้อพยพหลบภัยไปอยู่ที่อำเภอลับแล ที่นี่ผมได้ยินหญิงมีอายุ ผู้หนึ่งพูดกับหญิงมีท้องคนหนึ่งว่า “ยาของฉันนี่ดีมาก กินแล้ว เด็กตัวเล็กไม่โต และคลอดง่าย เมื่อเด็กคลอดออกมาแล้ว ก็กินยาอีกขนานหนึ่ง เด็กจะโตอย่างรวดเร็ว” เมื่อผมได้ฟังแล้ว ยังนึกเลื่อมใสในยาของเขา แต่มาคิดดูถึงหลักทางวิทยาศาสตร์ในปัจจุบันนี้ได้มีการพิสูจน์กันแล้วว่า เด็กที่คลอดออกมาตัวเล็กนั้น เมื่อเติบโตขึ้น ร่างกายและสมองจะด้อยกว่าเด็กที่น้ำหนักปกติ การขาดอาหารก็เป็นเรื่องสำคัญเช่นกัน ได้มีการศึกษาถึงปริมาณและคุณภาพของอาหารของหญิงมีท้องในชนบท พบว่าขาดอาหารมาก ในประเทศอินเดียได้มีการสำรวจพบว่า มีเด็กที่คลอดออกมาตัวเล็กกว่าปกติประมาณ 20-30% ซึ่งเข้าใจว่าเนื่องจากมารดาขาดอาหาร
จำได้ว่าเมื่อผมเป็นนักเรียนแพทย์ ครูได้สอนว่า “ถึงแม้ว่าแม่จะแพ้ท้อง กินอาหารไม่ได้หรือขาดอาหารสักเท่าไหร่ก็ตาม ก็ยังไม่มีผลกระทบกระเอนเด็กในท้อง เด็กก็ยังคงกอบโกยอาหารให้เพียงพอโดยไม่คำนึงถึงสุขภาพของมารดา” แต่ในปัจจุบันนี้ได้มีการศึกษาเปรียบเทียบเด็กที่คลอดในยามปกติ และยามสงครามโลกครั้งที่ 2 ในประเทศเนเธอร์แลนด์และรัสเซีย ซึ่งในระยะนั้น มีการขาดอาหารอย่างหนักทั่วประเทศเป็นเวลานาน พบว่าเด็กที่คลอดออกมาตัวเล็กกว่าปกติ ซึ่งในปัจจุบันได้เติบโตเป็นหนุ่มสาวแล้วจะมีระดับสติปัญญาและสภาพจิต อยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำกว่าเด็กที่คลอดในยามปกติ ถึงแม้ว่า ความผิดปกติเหล่านี้จะมีไม่มากก็ตาม แต่ถ้าลองคิดดูว่า ถ้าเด็กทั้งประเทศตัวเล็กและสติปัญญาต่ำกว่าปกติ เนื่องจากสาเหตุใดก็ตาม เช่น แม่สูบบุหรี่ แม่ขาดอาหาร ฯลฯ สมรรถภาพของคนทั้งประเทศก็จะด้อยลง ในสถานการณ์ปัจจุบันซึ่งจะต้องมีการแข่งขันกับประเทศต่าง ๆ ทั้งในด้านเศรษฐกิจและอื่น ๆ เราก็จะสู้เขาไม่ได้
สำหรับการกลัวคลอดยากนั้น ตามปกติแม่ก็ต้องกินอาหาร เผื่อเด็กในท้องอยู่แล้ว การที่จะกินอาหารจนทำให้เด็กโตจนคลอดยากนั้น จะต้องกินกันอย่างมากมายทีเดียว ดังนั้นจึงไม่ต้องเป็นห่วง ควรจะกินให้มากไว้ เพื่อลูกที่ออกมาจะได้แข็งแรง และมีร่างกายสูงใหญ่ ฉลาดเฉลียวเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่
สาเหตุอื่นที่ทำให้เด็กคลอดออกมาตัวเล็กนั้นมีหลายอย่างเช่น มารดาเป็นโรคพิษสุราเรื้อรัง ติดเฮโรอีนหรือยาเสพติดอื่น ๆ แม่เป็นโรคติดเชื้อบางอย่างระหว่างตั้งท้องทำให้เชื้อกระจายไปที่เด็ก เช่น ซิฟิลิส มาลาเรีย หัดเยอรมัน และเชื้อไวรัสอื่น ๆ ซึ่งนอกจากจะทำให้เด็กตัวเล็กแล้ว ยังเป็นสาเหตุของความพิการอื่น ๆ อีก ฉะนั้นแม่ที่ตั้งท้อง จะต้องพยายามหลีกเลี่ยงไม่ไปใกล้ผู้เจ็บป่วย และไปฝากท้องเร็วที่สุดเท่าที่จะเร็วได้ เพื่อจะได้ตรวจเลือด ถ้าเป็นซิฟิลิส จะได้รีบรักษา
โรคเรื้อรังบางอย่าง เช่น โรคหัวใจ โรคปอด ก็อาจทำให้เด็กตัวเล็ก ร่างกายอ่อนแอได้ จึงต้องได้รับการรักษาและควบคุม ดูแลจากแพทย์อย่างใกล้ชิดในระหว่างตั้งท้อง
โรคทางกรรมพันธุ์บางอย่าง ก็อาจทำให้เด็กตัวเล็กเกิดความพิการได้ ฉะนั้นจึงไม่ควรแต่งงานกันในระหว่างญาติ
ผมได้ไปประชุมแพทยสมาคมที่จังหวัดขอนแก่น เมื่อปลายปีที่แล้ว แพทย์อาวุโสท่านหนึ่งซึ่งเคยเป็นนายกสมาคมของแพทยสมาคม ได้เล่าถึงประสบการณ์ของท่านเองในการอดบุหรี่ ท่านเล่าว่า ท่านติดบุหรี่อย่างหนัก ต่อมา ท่านไปบวช ก็มีญาติโยมเอาบุหรี่ ไปถวายมากมาย ท่านสูบบุหรี่แล้ว ก็เขี่ยเถ้าบุหรี่เลอะเทอะสกปรก จึงคิดว่าเราก็บวชเป็นผู้มีจิตใจสูงแล้ว ทำไมจึงมาทำสกปรก และเสพยาอยู่ จึงคิดงดทันที ก็งดได้โดยไม่ลำบากอะไรตลอดมาเป็นเวลาหลายปี ต่อมาไปพบเพื่อนฝูงที่สูบบุหรี่ก็เกิดติดขึ้นมาอีก จนวันหนึ่งท่านมีอาการเจ็บหน้าอก หมอตรวจว่าเป็นโรคหัวใจ ก็เกิดกลัวตาย และเป็นห่วงลูกเมียขึ้นมา (ภรรยาก็ยังสาวและเป็นรองนางสาวไทยเสียด้วย) จึงงดบุหรี่มาจนปัจจุบันนี้ ท่านได้สรุปว่าที่ท่านงดได้ครั้งแรกเพราะท่านทำให้จิตใจสูง และครั้งที่สองเพราะกลัวตาย
ผู้ใดจะลองเอาไปทดลองดูบ้างก็ได้ หวังว่าท่านคงไม่สงวนลิขสิทธิ์