เด็กเจ็ดเดือนถึงแปดเดือน
ลักษณะของเด็ก
182. พี่น้อง
ถ้าลูกคนพี่ติดโรคหัด อีสุกอีใส ไอกรน คอตีบ โรคผิวหนังซึ่งมีเม็ดพอง มาจากโรงเรียน โรคเหล่านี้ติดต่อสู่เด็กวัย 7 เดือนได้ ถ้าหารลูกคนพี่กำลังจะเข้าโรงเรียนและเคยฉีดยาวัคซีนป้องกันโรคคอตีบ ไอกรน เมื่อตอนเป็นเด็กอ่อนเพียงครั้งเดียวควรพาลูกคนพี่ไปฉีดวัคซีนซ้ำเพื่อป้องกันไว้
สำหรับโรคติดต่ออย่างอื่น ขอให้ย้อนกลับไปดูหัวข้อ 165 พี่น้อง ( หมอชาวบ้านปีที่ 4 ฉบับที่ 40 ) อีกครั้ง
ถ้าพี่กับน้องอายุใกล้เคียงกันมากเท่าไหร่ เรื่องทะเลาะเบาะแว้งกันจะมีมากขึ้นตามตัว เช่น พี่เห็นน้องเอาของเล่นของตัวไปเล่นมักจะโกรธ ยิ่งถ้าเป็นเด็กมือไวใจเร็วคุณแม่ต้องระวังหน่อยเพราะจะตุ้บตั้บน้องเข้าให้
ถึงพี่กับน้องจะอายุห่างกันมาก และพี่ดูแลน้องได้ดีก็อาจเกิดอุบัติเหตุขึ้นได้ เช่น พี่สาวอยากเล่นขายของ เลยพาน้องออกไปเล่นนอกบ้าน หรือพี่ชายพาน้องขึ้นรถเข็นแล้วเข็นเล่นเป็นรถด่วน เป็นต้น ถ้าพี่เล่นอยู่กับน้องในบ้านก็ไม่เป็นไร แต่ควรตักเตือนพี่อยู่เสมอๆไม่ให้พาน้องออกไปเล่นนอกบ้านตามลำพัง
คุณแม่ไม่ควรให้พี่ชายเข็นรถพาน้องออกไปเดินเล่นนอกบ้าน เพราะบางทีพี่ชายไปเจอเพื่อนแล้วเล่นกันเพลินปล่อยน้องทิ้งอยู่ในรถเข็นคนเดียว
เวลาที่ลูกคนเล็กป่วย ทำให้คนทั้งบ้านพากันมาสนใจดูแลน้องคนเล็ก พี่สาวหรือพี่ชายที่เพิ่งอายุ 3-4 ขวบ อาจเกิดความรู้สึกถูกทอดทิ้งและอิจฉาน้องขึ้นมา เกิดอาการเกาะแม่แจไม่ยอมห่าง เคยไปห้องน้ำได้เองคนเดียวก็ไม่ยอมไปอ้อนให้แม่ทำให้ เพราะฉะนั้น เวลาที่คุณแม่จำเป็นต้องดูแลลูกคนเล็กอย่างใกล้ชิด ควรให้ของเล่นหรือขนมแก่ลูกคนพี่เพื่อเบนความสนใจไปบ้าง
สภาพปกติ
183. ชัก
ถ้าเกิดเด็กชักพร้อมกับมีอาการไข้ คุณแม่ไม่ต้องตกใจนักเพราะมักจะเป็นอาการชักเนื่องจากไข้สูง คุณแม่ส่วนใหญ่จะตกใจมากเมื่อลูกเกิดอาการชักครั้งแรกเพราะอยู่ดีๆเด็กจะชักกระตุก แล้วตัวสั่น ตาเหลือกจนเห็นแต่ตาขาวไม่กระพริบเลย ร้องเรียกก็ไม่รู้สึกตัว เข่าตัวก็ยังไม่รู้สึก เหมิอนกับกลายเป็นคนละคนไปเลย คุณมีมักจะเกรงว่า ถ้าลูกเป็นอย่างนี้ตลอดไปจะทำอย่างไรกัน เด็กบางคนจะชักประมาณ 1-2 นาที บางคนนานถึง 10 นาที แต่สำหรับพ่อแม่แล้ว เวลานั้นช่างนานเหมือนกับเป็นชั่วโมงทีเดียว
คุณแม่ที่เห็นลูกชักครั้งแรก อาจจะอุ้มลูกวิ่งอย่างไม่คิดชีวิต พาไปหาหมอที่อยู่ใกล้ที่สุด ถ้ามีหมออยู่ใกล้บ้าน หมอคงเห็นเด็กในระหว่างที่ยังชักอยู่ พอเด็กถูกหมอฉีดยาก็จะรู้สึกตัวร้องจ้า แต่ถ้าหมออยู่ไกลกว่าจะถึงหมอเด็กอาจจะรู้สึกตัวเสียก่อนแล้ว และพอถูกจับฉีดยาเลยกับชักใหม่อีกหนก็มี
เด็กบางคนชักเพียงครั้งเดียว แต่บางคนชักถึง 2-3 ครั้ง ใน 1 ชั่วโมง ถ้าวัดอุณหภูมิ จะเห็นว่ามีไข้สูงกว่า 39 องศาเซลเซียส
อาการชักมักจะเกิดในเด็กที่มีประสาทอ่อนไหวง่ายเมื่อร่างกายมีปฏิกิริยาต่ออุณหภูมิที่สูงขึ้นอย่างรวดเร็วเด็กซึ่งปกติเป็นเด็กที่โมโหง่าย ร้องไห้เก่ง ชอบร้องกวนตอนกลางคืน มักจะเกิดอาการชักได้ง่าย
อย่างไรก็ตาม คุณแม่ควรทำให้ลูกฟื้นจากอาการชักโดยเร็วที่สุด ซึ่งจะทำได้โดยการเช็ดตัวให้ด้วยน้ำธรรมดาโดยเร็ว เด็กวัยนี้ต่างกับเด็กวัยโตเวลาชักตรงที่ไม่มีอันตรายเรื่องการเอาฟันกัดลิ้นจนบาดเจ็บ
อาการชักจากไข้สูงนี้อาจเกิดขึ้นได้ทุกครั้งที่เด็กเป็นโรคที่มีไข้สูง แต่โรคที่มีไข้สูงที่เด็กวัย 7-8 เดือนเป็นนั้นมีน้อยนับจำนวนได้ เด็กอาจเป็นส่าไข้ เป็นหวัดหรือเป็นหืด มีน้อยรายซึ่งเป็นโรคร้ายแรงประเภทโรคปอดบวม ไข้สมองอักเสบจากไวรัส และเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย
อาการชักนี้ไม่มีวิธีรักษาพิเศษพิสดารอะไร นอกจากพยายามลดไข้ และถ้าเห็นเด็กชักนานเกินไปหรือทำท่าจะชักอีก หมอมักจะฉีดยาแก้ชักให้
เมื่อโรคที่เป็นต้นเหตุของไข้สูงหายไปเมื่อไร อาการชักก็จะหายไป เด็กบางคนเคยชักครั้งเดียวตอนที่เป็นส่าไข้ แล้วหลังจากนั้นไม่ชักอีกเลย แต่ส่วนใหญ่ลองได้ชักครั้งหนึ่งแล้วมักจะชักอีกเมื่อมีไข้ขึ้นสูงไม่ว่าจะเป็นอะไรก็ตาม ซึ่งเราเรียกการชักแบบนี้ว่า “ อาการชักจากไข้สูง “ เด็กอายุประมาณ 7 เดือนขึ้นไปจนถึงวัยเข้าโรงเรียนประถม( ประมาณ 6-7 ขวบ) มีโอกาสจะชักได้เมื่อมีไข้สูง แต่เราไม่ทราบว่าเด็กคนไหนถึงจะชักคนไหนถึงจะไม่ชัก เด็กคนไหนที่ชักบ่อยๆควรพาไปตรวจกับแพทย์ หรือเด็กคนไหนที่เกิดอาการชักทั้งๆที่ไม่มีไข้เลย คุณแม่จำเป็นต้องพาไปให้แพทย์ตรวจ
เด็กที่มีอาการชักเวลาเป็นไข้ มีน้อยรายที่พบว่ามีสิ่งผิดปรกติเมื่อพาไปตรวจ และที่กล่าวว่าเด็กที่ประสาทอ่อนไหวง่ายมักจะชักได้ง่ายนั้น เรื่องนี้ก็พอจะปรับปรุงแก้ไขได้ ลูกโทนที่ชอบชักเวลามีไข้ แล้วกลับหายเมื่อแม่มีน้องนั้นมีมากรายทีเดียว การเป็นอิสระจากพ่อแม่อาจช่วยปรับปรุงสภาพประสาทและจิตใจของเด็กให้ดีขึ้นก็ได้ เพราะเด็กอ่อนแอจาการทะนุถนอมมากจนเกินไป เด็กที่ชักง่ายแบบนี้ คุณแม่ควรให้ถูกอากาศภายนอกให้มากๆ และฝึกร่างกายให้แข็งแรงเอาไว้ซึ่งจะช่วยได้บ้าง
ถ้าลูกของคุณชักเมื่อมีไข้สูง คุณแม่ควรขอยาลดไข้และยาชักจากคุณหมอเก็บไว้ และรีบให้กินเมื่อมีอาการตัวร้อนเพื่อป้องกันเอาไว้ก่อน
ไข้สูงไม่ยอมลด ดู หัวข้อ 167 มีไข้สูง และ หัวข้อ 168 โรคส่าไข้
เป็นหวัดดู 166 เป็นหวัด
ร้องไห้จ้าอย่างกะทันหันเมื่อเจ็บปวด ดู 131 ร้องจ้าอย่างกะทันหัน และ 132 ลำไส้กลืนกัน
ท้องผูกดู 170 ท้องผูก
184. ท้องเสีย
เด็กอายุ 7 เดือน กินอาหารเสริมได้มากชนิดขึ้นและปริมาณก็มากขึ้น ถ้ารักษาความสะอาดอย่างเคร่งครัดเด็กจะไม่ท้องเสียเพราะเชื้อโรค แต่จะท้องเสียเพราะอาหารไม่ย่อยมากกว่า ( ดูหัวข้อ 149 ท้องเสียด้วย) เมื่อเด็กท้องเสียเพราะกินมากเกินไป ตัวจะไม่ร้อนและเด็กจะร่าเริงดี ถ้าดูอุจจาระ จะเห็นมีมันหรือแตงโมที่ให้กินมากเกินไปปนอยู่ด้วย ท้องเสียแบบนี้ ถ้าคุณแม่ลดอาหารลงให้เหลือประมาณร้อยละ 80 ของปกติสักวันเดียวส่วนใหญ่มักจะหาย
ถ้าเด็กท้องเสียพร้อมกับอารมณ์เสีย เบื่ออาหารและมีไข้สูงกว่า 37 องศาเซลเซียส ก็น่าสงสัยว่าจะเกิดจากเชื้อโรค ต้องรีบพาไปหาหมอ ยิ่งถ้ามีใครในบ้านท้องเสียด้วยแล้ว ต้องพาไปหาหมอด่วน
ถ้าเด็กท้องเสียเพราะเชื้อบิดหรือแบคทีเรีย เด็กจะหายได้ด้วยยาปฏิชีวนะ แต่ถ้าเด็กท้องเสียเพราะเชื้อไวรัส ก็ยังโชคดีเพราะท้องเสียเพราะเชื้อไวรัสมักอาการไม่หนักและเป็นไม่นาน
อย่างไรก็ตาม สิ่งที่คุณแม่ควรทำเมื่อลูกท้องเสียก็คือ ให้เด็กได้รับน้ำอย่างพอเพียง และลดอาหารประมาณ 1-2 วัน อาการของเด็กก็จะค่อยๆดีขึ้น เมื่อเด็กเริ่มอยากอาหารและร่าเริงดีแล้ว ถึงแม้ว่าอึยังเหลวอยู่ ก็ไม่ควรงดอาหาร(ให้แต่นมกับน้ำข้าว) ต่อไปเรื่อยๆเพราะกับจะทำให้อึเด็กไม่กลับเป็นปกติสักที.
( อ่านต่อฉบับหน้า )