ทุกคนและสัตว์มีชีวิตอยู่ได้ก็ด้วยอาหาร ว่ากันตรงๆ ก็คือ ต้องกินนั่นเอง ถ้ากินไม่ได้หรือไม่ได้กินก็ต้องตายเป็นที่รู้ๆ กันอยู่ แต่ถ้ากินได้กินดี แล้วไม่ยอมถ่ายสักทีก็จะตายอีก การถ่ายจึงเป็นของคู่กับการกิน อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
สาเหตุแห่งการถ่ายไม่ได้หรือไม่ออกนั้น เราเรียกกันว่า “ท้องผูก” ได้แก่อึแข็งนั่นเอง ต้นเหตุของท้องผูกมีหลายประการ เช่น กินอาหารไม่มีการอาหาร ไม่ชอบกินผักผลไม้ ไม่ชอบดื่มน้ำ ไม่ชอบออกกำลังกาย อดนอน ใช้ความคิดมากเกินไป เป็นต้น
ผู้ที่บริหารสุขภาพไม่ได้ จะต้องมีโรคประจำตัวอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายๆ อย่าง เช่น ท้องผูก เป็นต้น
การที่ท้องผูกให้ทุกข์และโทษอย่างไร คิดว่าทุกคนคงเคยเป็นมาบ้างไม่มากก็น้อย ตามแต่ธาตุหนักหรือเบาโรคที่นะเกิดตามมาจากการท้องผูก คือ อาการครั่นเนื้อครั่นตัวคล้ายจะเป็นไข้ กินไม่ค่อยได้นอนไม่ค่อยหลับ ท้องอืด เฟ้อ มึนศีรษะ ความคิดไม่ปลอดโปร่ง อารมณ์หงุดหงิด แต่ละคนมีอาการไม่เหมือนกัน
ใครมีอาการเหล่านี้แล้วท้องผูกด้วยอย่าได้ตกใจ ไม่ต้องรีบหาซื้อยาถ่ายราคาแพงมากิน ในบ้านเราหรือเอาง่ายๆ ในครัวเรามีตัวยาถ่ายอย่างดีราคาถูกปลอดภัยไม่มีพิษข้างเคียงหรือตกค้างให้คันหัวใจ นั่นคือ “มะขามเปียก” นั่นเอง
ผู้เขียนมีประสบการณ์มามาก ในสมัยครองเรือนก็ใช้มาตลอด แม้ในปัจจุบันจะไม่ได้ใช้ (เพราะธาตุตัวเองอ่อน) แต่ก็ได้ใช้แก้ปัญหาท้องผูกให้พระ เณร เด็กวัด และชาวบ้านมาตลอด ได้ผลดีทุกราย วีธีทำหรือกินก็ง่ายมาก
ถ้าท้องผูกมาก เคยถ่ายประจำวันแล้วเกิดหยุดไป 2-3 วันไม่ถ่าย แน่นท้อง อึดอัด ให้ใช้มะขามเปียกขนาดกำปั้นผู้ใหญ่ จะมีเมล็ดหรือไม่มีเมล็ดก็ได้ เอามาขยำกับน้ำสุกสักชามก๋วยเตี๋ยวใหญ่ หรือประมาณ 3 แก้ว ให้ได้น้ำมะขามขั้น ๆ เหมือนก๋วยจั๊บน้ำข้นค่อนชามใหญ่ เอาเกลือผสมลงไปเพื่อตัดรสเปรี้ยวสักช้อน 1 กาแฟ แล้วดื่มให้หมดในคราวเดียวตอนก่อนนอนสัก 1 หรือ 2 ชั่วโมง
เมื่อดื่มแล้วสักครู่ จะมีอาการปั่นป่วนในท้องอย่าตกใจ สักครู่ใหญ่จะถ่ายสัก 2 หรือ 3 ครั้งแล้วก็หยุดไปเอง ไม่ต้องกินยาคุมธาตุ ถ้าท้องผูกเพียงเล็กน้อย จะเอามะขามเปียกจิ้มเกลือกินสัก 5 ฝักก็จะถ่ายเป็นปกติ
ถ้าเด็กเล็กให้กินมากๆ อย่างนั้นยาก ก็คงจับแกนอนคว่ำลง เอามะขามเปียกที่มีเมล็ดด้วยยึดเข้าไปทางก้นสักฝักหรือครึ่งฝัก ครูเดียวก็จะถ่ายเป็นจรวดหายร้องโยเยทันที อย่าลืม ก่อนยัดใส่ก้น ควรหักเป็นข้อๆ แล้วยัดเข้าไปทีละข้อ
ท้องผูกเกิดจากอุจจาระแข็ง และที่แข็งนั้นก็มิได้แข็งทั้งหมด มันแข็งแต่ต้นขบวนเท่านั้น เพราะทับถมและถูกกดแน่น จึงเกิดอาการท้องผูก เมื่อต้นขบวนถูกข้าศึก (มะขาม) ทำลาย กลางขบวนและท้ายขบวนก็เคลื่อนสะดวก
อย่างไรก็ดี การปล่อยให้ท้องผูกแล้วแก้ทีหลัง เป็นการแก้ที่ปลายเหตุไม่ถูกต้อง ยิ่งไปเชื่อหรือซื้อยาถ่ายของต่างประเทศ ยิ่งจะเป็นการทำลายเศรษฐกิจในครอบครัวที่น่าสงสาร เพราะยาถ่ายจากสมุนไพรในบ้านเรามีมากมายทั้งหาง่าย ราคาถูก พิษภัยก็ไม่มี ยิ่งถ้าได้กินอาหารที่มีกาก ออกกำลังกายและดื่มน้ำมากๆ เป็นประจำวันก็จะไม่รู้จักกับท้องผูกอีกเลย