ชุมเห็ดเทศ : ยาระบาย
ชื่ออื่นๆ : ขี้คาก ลับมืนหลวง หมากกะลิงเทศ ชุมเห็ดใหญ่ ตะสีพอ ฯลฯ สรรพคุณเด่นที่รู้จักกันดี คือ การกินเป็นยาถ่าย นำใบของชุมเห็ดเทศมาต้มน้ำดื่มเพื่อระบาย นอกจากนี้ยังช่วยรักษากลากเกลื้อนได้ดี โดยใช้ใบสดๆ ของชุมเห็ดเทศมาขยี้ให้แหลกละเอียด
สรรพคุณ :
- ใบ ใช้เป็นยาบำรุง ยาถ่าย ยาระบาย ขับเสมหะ และขับพยาธิ ยาต้มจากใบ จิบกินวันละหลายๆ ครั้งแก้หลอดลมอักเสบ หืด และเป็นยาอมบ้วนปาก ยาต้มหรือยาชงจากใบ ใช้เป็นยาถ่าย ยาต้มเข้มข้นใช้ช่วยเร่งคลอด หรือทำให้แท้ง ใช้ภายนอกชะล้างผิวหนังอักเสบเป็น ผื่นคัน
- น้ำคั้นจากใบ ผสมน้ำปูนใสใช้ขับพยาธิ เด็กชาวแอฟริกาผิวหนังเป็นแผลใช้ใบตำผสมน้ำอาบและบางครั้งใช้อาบเด็กแรก เกิด นอกจากนี้ชาวแอฟริกาปลูกต้นนี้รอบๆ บ้านเพื่อใช้ไล่มด
- เมล็ด ใช้เป็นยาขับพยาธิ
- เนื้อไม้และเปลือก ใช้เป็นยาขับน้ำเหลืองเสีย
- ทั้งต้น (ต้นอ่อน) ต้มกินเป็นยาขับพยาธิไส้เดือน หรือใช้น้ำคั้นจากทั้งต้นผสมกรดมะนาว(citric acid) กินขับพยาธิไส้เดือน ในศรีลังกาและอินเดีย ใช้เป็นยาแก้งูกัด และเบื่อปลา
- ต้น ราก และใบ ต้มน้ำกินแทนน้ำชา แก้ท้องผูกและขับปัสสาวะ
ตำรับยา :
- แก้ทองผูก ยาระบาย ใช้ดอกชุมเห็ดเทศสด 2-3 ช่อ ต้มกินกับน้ำพริก หรือนำใบสดมาล้างให้สะอาด หั่นตากแห้ง ใช้ต้มหรือชงน้ำดื่ม ครั้งละ 12 ใบ หรือใบแห้ง บดเป็นผง ปั้นกับผึ้งเป็นลูกกลอนขนาด เท่าปลายนิ้วก้อย ครั้งละ 3 เม็ด กินก่อนนอนหรือเมื่อมีอาการท้องผูก
- แก้กลาก โรคผิวหนัง แมลงสัตย์กัดต่อย ใช้ใบตำพอก หรือคั้นเอาน้ำผสมปูนใสทา หรือผสมวาสลีน ทำเป็นยาขี้ผึ้งทา หรือใช้ใบผสมน้ำปูนใสหรือเกลือหรือน้ำมันตำพอก
- เร่งให้หัวฝีออกเร็วขึ้น ใช้ใบตำพอก
ข้อห้ามใช้ : สตรีมีครรภ์ห้ามกิน
(เครดิตภาพ : ไทยเกษตรศาสตร์, george,bookmuey)
** สมุนไพรใกล้ตัว มุ่งเสนอสรรพคุณทางยา การนำไปใช้ควรพิจารณาอย่างรอบด้าน **