หลอดเลือดอัณฑะขอด หมายถึง กลุ่มหลอดเลือดดำของอัณฑะ (ไหลจากอัณฑะไปตามสายรั้งอัณฑะเข้าสู่ช่องท้อง) เกิดการพองตัวหรือขอด ทำให้สังเกตเห็นว่าถุงอัณฑะข้างหนึ่งโต หรือมีอาการปวดหน่วงๆ ที่อัณฑะข้างหนึ่งเป็นครั้งคราว เป็นภาวะที่ไม่มีอันตรายร้ายแรง แต่อาจทำให้มีบุตรยากได้
ชื่อภาษาไทย
หลอดเลือดอัณฑะขอด
ชื่อภาษาอังกฤษ
Varicocele
ความชุก
พบได้ประมาณร้อยละ 15-20 ของผู้ชายทุกอายุ พบบ่อยในช่วงอายุ 15-25 ปี พบน้อยในช่วงอายุมากกว่า 40 ปี
ส่วนผู้ชายที่มีบุตรยาก พบโรคนี้ได้กว่าร้อยละ 40