สามเหลี่ยมดับไฟใต้
สุขภาพ คือ สุขภาวะทั้งทางกาย ทางจิต ทางสังคม และทางปัญญา หรือทางจิตวิญญาณ การอยู่ร่วมกันด้วยดีในระดับต่างๆ เป็นสุขภาวะทางสังคม เช่น ในครอบครัว ในชุมชน ในองค์กร ในสังคม ในประเทศ และในโลก สันติภาพเป็นทุนทางสังคมที่สำคัญ ความขัดแย้งรุนแรงถึงขั้นประหัตประหารกันคือสภาวะไร้สันติภาพ และไร้สันติสุข
ความรุนแรงใน ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้ยังแก้ไขไม่ได้และก่อให้เกิดความวิตกกังวล ว่าอาจลุกลามมากขึ้นมอดไหม้สังคมทั้งหมดได้ ที่ยังแก้ไขไม่ได้เพราะขาดความเข้าใจสาเหตุของปัญหาและวิธีแก้ไข ควรที่คนไทยจะพยายามศึกษาให้เข้าใจปัญหา ความพยายามศึกษาให้เข้าใจปัญหาความรุนแรงใน ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้จะมีประโยชน์ต่อการแก้ปัญหาอื่นๆด้วย เพราะประเทศมีปัญหาที่ซับซ้อนที่ยากต่อความเข้าใจอื่นๆ อีกมาก เมื่อไม่เข้าใจก็แก้ปัญหาไม่ได้
"สามเหลี่ยมดับไฟใต้" เป็นบทความที่ลงตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์มติชนรายวัน ฉบับวันที่ ๒๒ สิงหาคม ๒๕๔๘ และมูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติได้พิมพ์เป็นเล่ม ในบทความดังกล่าว ผมพยายามสร้างความเข้าใจสาเหตุและแนวทางการแก้ปัญหาความรุนแรงใน ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้ ผู้อ่านอาจใช้เป็นเครื่องประกอบการศึกษาที่จะทำความเข้าใจปัญหาความรุนแรงใน ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้ให้เกิด "ปัญญาร่วม" (collective wisdom) เพื่อสร้างสันติภาพและสันติสุขในบ้านเมืองของเรา