ถาม : สุดารัตน์/กรุงเทพฯ
ดิฉันเป็นพนักงานออฟฟิศ มีโอกาสได้ฝึกโยคะบ้าง แต่ด้วยเวลาที่จำกัดจึงไม่มีโอกาสได้ฝึกเท่าใดนัก จึงอยากทราบวิธีการฝึกโยคะง่ายๆ ในเวลาจำกัดแต่ได้ผลดีต่อร่างกายค่ะ
ตอบ : นพ.ประดิษฐ์ ประทีปวณิช
โยคะสำหรับคนทำงานออฟฟิศ ที่ปัจจุบันนิยมเรียกกันว่า ออฟฟิสโยคะ เป็นการนำโยคะมาประยุกต์ใช้เพื่อการแก้ปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยของคนทำงานในออฟฟิศ ที่รู้จักกันได้ในชื่อ ออฟฟิศซินโดรม (Office syndrome) ถือเป็นทางเลือกหนึ่งที่แก้อาการปวดเมื่อย ฝืดขัดตามร่างกาย บวกกับอาการอ่อนล้าและความเครียด
โดยดัดแปลงให้เรียบง่ายสอดคล้องกับปัญหาที่พบบ่อย และเงื่อนไขของเวลาและสถานที่ทำงานไม่ต้องกังวลว่ายากและยาว เพราะได้ดัดแปลงให้ออฟฟิศโยคะนั้นง่ายเข้ากับหลัก ๕ ส. สะดวก สบาย สง่า และสนุก และยังสอดคล้องกับเงื่อนไขของเวลา โดยเน้นยืดสายคลายเส้นในท่ายืน ซึ่งสามารถทำได้ในออฟฟิศแม้พื้นที่มีจำกัด โดยเริ่มฝึกตามสภาพพื้นฐานร่างกายแล้วค่อยๆ เพิ่มระดับความสามารถที่ดีขึ้น
ทั้งนี้ได้นำโยคะพื้นฐาน ๓ ท่ามาให้ลองฝึกกัน ก่อนที่จะเข้าสู่ท่าต่างๆ นั้นต้องเริ่มฝึกการหายใจเข้า-ออกที่ถูกต้อง โดยยืนตรง หายใจอย่างช้าๆ และลึกเพื่อเสริมสร้างสมาธิ หายใจเข้า-ท้องพอง เพื่อให้ได้ออกซิเจนมากๆ หายใจออก-ท้องแฟบ เพื่อขับอากาศเสียออกจากร่างกาย ทั้งยังช่วยลดความตึงเครียดของร่างกายและจิตใจ
ท่าที่ ๑ ท่านักรบ
ยืนตรง พนมมือเหยียดแขนตรงเหนือศรีษะ ฝ่ามือประกบกันก้าวขาหนึ่งไปข้างหน้า ค่อยๆ ย่อเข่าลงค้างไว้สามลมหายใจ (หนึ่งลมหายใจ เท่ากับหายใจเข้า ๑ ครั้ง หายใจออก ๑ ครั้ง) แล้วทำใหม่โดยสลับขา เป็นการยืดด้านหน้าของร่างกายทั้งหมด รวมถึงกล้ามเนื้อหน้าอกและหน้าท้อง นอกจากเป็นการคลายกล้ามเนื้อด้านหน้า ยังทำให้หายใจสะดวก ลดอาการท้องอืด แล้วยังสร้างสมดุลร่างกาย
ท่าที่ ๒ ท่านกกระเรียน
ยืนตรง กางขาเล็กน้อย ประกบมือ ๒ ข้างไว้ด้านหลัง ค่อยๆ โน้มก้มตัวและศรีษะช้าๆ พร้อมกับเหยียดแขนสองข้างขึ้นบน ค้างไว้สามลมหายใจ เป็นการยืดคลายกล้ามเนื้อด้านหลังทั้งหมด กระตุ้นการทำงานของอวัยวะภายในช่องท้อง แก้อาการท้องผูกช่วยแก้ไขโรคเกี่ยวกับระบบย่อยอาหารและช่วยลดอาการปวดหลัง
ท่าที่ ๓ ท่าพระจันทร์ครึ่งเสี้ยว
ยืนตรงพนมมือเหนือศรีษะ ค่อยๆ เอียงตัวไปด้านข้างช้าๆ ค้างไว้สามลมหายใจ แล้วกลับมายืนตรงทำซ้ำโดยเอียงตัวไปด้านตรงข้ามเป็นการยืดกล้ามเนื้อด้านข้างลำตัวกล้ามเนื้อชายโครง และยืดกระดูก กดสันหลัง และจะถือว่าสมบูรณ์แบบต้องจบด้วยการฝึกหายใจ เช่นเดียวกับตอนเริ่มต้น เพื่อย้ำเตือนว่าไม่ได้ลืมถือปฏิบัติในทุกท่วงท่าระหว่างฝึกออฟฟิศโยคะนี้ มีความปลอกภัยสูง ทำง่าย และสนุก ใช้เวลาเล็กน้อยประมาณ ๑๐ นาที โดยทำท่าละ ๓-๕ ครั้ง ทำทุกวันแล้วจะรู้ว่าสุขภาพดีไม่มีขาย แต่ถ้าใครมีปัญาสุขภาพ ควรขอคำแนะนำจากแพทย์ก่อน