อัมพาต สาเหตุและการป้องกัน
ถาม : ชูวิทย์/สิงห์บุรี
เนื่องจากคุณพ่อของผมเป็นอัมพาตก่อนเสียชีวิต ทำให้ผมสงสัยว่า โรคอะไรบ้างที่เป็นสาเหตุของอัมพาต อาการเตือนของโรคอัมพาตมีอะไรบอกให้สังเกตได้รู้ก่อน
ตอบ : นพ.เขษม์ชัย เสือวรรณศรี
มีหลายโรคและหลายภาวะที่ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองได้ ทั้งตีบและแตก (สามารถทำให้มีอาการอัมพาตได้) เราอาจเรียกรวมๆ ว่า ปัจจัยเสี่ยง โรคที่ทำให้เกิดปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ เบาหวาน ความดันเลือดสูง การสูบบุหรี่ ทั้ง ๓ อย่างนี้มีความเสี่ยงมากที่สุด ที่เสี่ยงรองลงมาก็คือ ไขมันในเลือดสูง โรคเลือดบางชนิด โรคหัวใจบางชนิด ส่วนปัจจัยที่มีผลแต่ช่วยอะไรไม่ได้ เพราะเป็นไปตามธรรมชาติ คือ อายุที่มากขึ้น (เกิน ๕๐-๖๐ ปี) ซึ่งตรงนี้ป้องกันไม่ได้ แต่สามารถป้องกันปัจจัยเสี่ยงข้างต้นได้ หรือรักษาควบคุมให้ดี เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดโรคอัมพาตได้
การป้องกันอัมพาต
การป้องกันคือคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ให้เคร่งครัด เช่น คุมความดัน เบาหวาน ไขมัน งดสูบบุหรี่ เป็นต้น รวมทั้งกินยาป้องกันหลอดเลือดตีบ โดยเฉพาะในระยะแรก อาจใช้ยาฉีดนำก่อนได้ เช่น ยา fraxiparine ต่อไปต้องติดตามกับแพทย์อย่างสม่ำเสมอ เพราะบอกไม่ได้ว่าจะเป็นอีกหรือไม่ หรือเมื่อไหร่ และเป็นมากน้อยแค่ไหน สิ่งสำคัญที่ทำได้คือ ทำให้โอกาสเป็นน้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยการคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ดังที่กล่าวถึงข้างต้น