โรคตาติดเชื้อในสภาวะน้ำท่วมเป็นสิ่งที่ต้องระมัดระวังและเฝ้าสังเกต เพราะเชื้อโรคที่มากับน้ำมีทั้งเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส ปรสิต และอะมีบา ล้วนมีอันตรายต่อดวงตาและการมองเห็น โดยเชื้อโรคจะปนเปื้อนอยู่ในแหล่งน้ำต่างๆ โดยเฉพาะน้ำท่วม
ดังนั้น ราชวิทยาลัยจักษุแพทย์แห่งประเทศไทยได้เล็งเห็นปัญหาดังกล่าวและห่วงใยสุขภาพดวงตาจึงมีข้อแนะนำดังนี้
๑. คอยสังเกตอาการที่เป็นสัญญาณเตือนความผิดปกติของดวงตา เช่น
• ตาแดงหรืออาการระคายเคืองต่อดวงตา
• อาการปวดรอบๆ ดวงตา
• แพ้แสงหรือแสบตาผิดปกติ
• การมองเห็นลดลงหรือมัวลง
• น้ำตาไหลหรือมีขี้ตาผิดปกติ
ถ้ามีอาการดังกล่าวควรรีบปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อการวินิจฉัยอย่างถูกต้องและรับการรักษาอย่างรวดเร็วที่สุด การรักษาโรคตาติดเชื้อตั้งแต่แรกจะทำให้ผลการรักษาดีและมีประสิทธิภาพ การรักษาที่ช้าเกินไปอาจจะทำให้สูญเสียการมองเห็นได้
๒. กรณีสงสัยตาติดเชื้อไม่ควรซื้อยาหยอดตารักษาเอง
ยาปฏิชีวนะหยอดตาไม่สามารถรักษาโรคตาติดเชื้อได้ทุกชนิดและในบางครั้งอาจเกิดผลเสีย เนื่องจากไปพบแพทย์ล่าช้าในการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้องรวมถึงผลข้างเคียงของยาหยอดตาบางชนิด
๓. เมื่อน้ำที่สกปรกกระเด็นเข้าตา
ควรล้างตาด้วยน้ำสะอาดที่ปราศจากเชื้อโรค เช่น น้ำยาล้างตาหรือน้ำยาล้างคอนแท็กเลนส์ที่ได้มาตรฐาน ไม่ควรล้างตาด้วยน้ำประปาโดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีปัญหาของคุณภาพน้ำประปา
๔. ประชาชนทุกคนสามารถเกิดโรคตาติดเชื้อได้
พบมากขึ้นในกลุ่มประชาชนที่สวมคอนแท็กเลนส์ หลังการผ่าตัดแก้ไขสายตาผิดปกติ เช่น เลสิก (post-LASIK) และหลังการผ่าตัดในลูกตา เช่น ผ่าตัดต้อกระจก ต้อหินจอประสาทตา ซึ่งควรเฝ้าระวังอาการที่ผิดปกติเป็นพิเศษ
๕. สำหรับผู้ที่มีความผิดปกติของสายตาและแก้ไขด้วยคอนแท็กเลนส์ หรือแว่นตา
ในสภาวะน้ำท่วมอาจพบอุปสรรคของการสวมคอนแท็กเลนส์ในสถานที่พักพิงหรือบ้านที่ถูกน้ำท่วม การเดินทางไม่สะดวกในการทำแว่นตาหรือแว่นตาเกิดการสูญหายจากการประสบปัญหาน้ำท่วมของบ้านที่อยู่อาศัย
ดังนั้น การเตรียมแว่นสำรองไว้กรณีฉุกเฉินจึงมีความจำเป็นมากขึ้นในสถานการณ์ปัจจุบัน
๖. สำหรับผู้ที่ใช้คอนแท็กเลนส์ ควรมีข้อควรระวังเพิ่มเติมดังนี้
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสน้ำท่วมหรือกรณีที่เลี่ยงไม่ได้ควรหยุดการสวมใส่คอนแท็กเลนส์ก่อนที่จะมีโอกาสสัมผัสน้ำท่วม หรือสวมแว่นป้องกันน้ำสกปรกกระเด็นเข้าตา
• ไม่ควรใช้น้ำประปาในการล้างหรือจัดเก็บคอนแท็กเลนส์
• ล้างมือให้สะอาดและแห้งก่อนการสัมผัสดวงตาและก่อนการสัมผัสคอนแท็กเลนส์ และควรล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้ำยาทำความสะอาดที่ได้มาตรฐาน
• ควรใช้น้ำยาในการทำความสะอาดหรือฆ่าเชื้อโรคในคอนแท็กเลนส์รวมถึงยาหยอดตาต่างๆ ที่ได้มาตรฐาน
• ควรเปลี่ยนน้ำยาแช่คอนแท็กเลนส์ตามมาตรฐานทุกครั้งและควรมีการถูหรือทำความสะอาดคอนแท็กเลนส์ก่อนจัดเก็บทุกครั้งแม้ว่าจะเป็นน้ำยาชนิดที่ระบุว่าไม่ต้องถูก็ตาม เพื่อ ลดเชื้อโรคที่เกาะติดในคอนแท็กเลนส์ได้ดีขึ้น
• กล่องหรือภาชนะจัดเก็บคอนแท็กเลนส์ควรมีมาตรฐานและเปลี่ยนทุกๆ ๓ เดือนและควรทำความสะอาดหลังการใช้คอนแท็กเลนส์โดยการถูอย่างน้อย ๕ วินาทีและล้างด้วยน้ำยาที่ได้มาตรฐานรวมทั้งทำความสะอาดให้แห้งด้วยผ้าที่สะอาดและคว่ำตากให้แห้ง
• ไม่ควรใส่คอนแท็กเลนส์ค้างคืนแม้ว่าเป็นคอนแท็กเลนส์ชนิดที่สามารถใส่ค้างคืนได้ก็ตาม
• ไม่ควรอมคอนแท็กเลนส์ไว้ในช่องปากหรือถูด้วยน้ำลายเพราะมีโอกาสติดเชื้อจากแบคทีเรียในช่องปาก
• ควรสวมใส่คอนแท็กเลนส์ที่ได้มาตรฐานโดยคำแนะนำจากจักษุแพทย์และมีการนัดดูแลต่อเนื่องอย่างสม่ำเสมอ
สอบถามปัญหาสุขภาพตากับราชวิทยาลัยจักษุแพทย์แห่งประเทศไทย ที่เว็บไซต์ www.rcopt.org [3]