ผู้ถาม : ดวงนภา/กรุงเทพฯ
ปัจจุบันดิฉันอายุ ๒๘ ปี น้ำหนัก ๔๘ กิโลกรัม ส่วนสูง ๑๖๕ เซนติเมตร สถานภาพโสด อาชีพเป็นพนักงานบริษัท ต้องนั่งทำงานอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ทั้งวัน
มีปัญหาเกี่ยวกับสายตา คือ สายตาสั้น แต่ไม่ชอบใส่แว่น ก็เลยใส่คอนแท็กเลนส์แทน และก็ได้ยินมาว่าการใส่คอนแท็กเลนส์นานๆ จะทำให้ต่อมน้ำตาสร้างมาน้อยกว่าปกติ และจะทำให้หลอดเลือดขึ้นที่ตาขาว ไม่ทราบว่าจริงไหมคะ และอยากทราบข้อควรระวังในการใช้คอนแท็กเลนส์ด้วยค่ะ
ขอความกรุณาคุณหมอช่วยให้ความกระจ่างด้วยนะคะ
ผู้ตอบ : โดย นพ.ณวัฒน์ วัฒนชัย
การใส่คอนแท็กเลนส์ทำให้ การส่งผ่านออกซิเจนระหว่างอากาศ กับกระจกตาดำ (กระจกตาดำต้องการ ออกซิเจนจากหน้าสัมผัสกับอากาศภายนอกโดยการละลายของออกซิเจน ในน้ำตาผ่านเข้าไป) ลดลง ดังนั้น ในผู้ใช้คอนแท็กเลนส์บางคนที่มีการสร้างน้ำตาบกพร่อง (ไม่ว่าจะเป็นในแง่ปริมาณ และ/หรือคุณภาพของน้ำตา) จะทำให้การส่งผ่านออกซิเจน-น้ำตา-กระจกตาดำลดลงผลก็คือ
- กระจกตาดำขาดอากาศหายใจ ทำให้เซลล์เยื่อบุผิวกระจก ตาดำซึ่งมีบทบาท ในด้านการทำให้กระจกตาดำคงความใสอยู่ได้ตลอดเวลา ลดจำนวนลงไปครับ
- ภูมิคุ้มกันของตา โดยเฉพาะ บริเวณกระจกตาดำลดลงไป เสี่ยงต่อการติดเชื้อง่ายขึ้น
อัตราของผู้ใช้คอนแท็กเลนส์ โดยดูแลอย่างถูกต้อง (ไม่ใส่ค้างคืน ไม่ขี้เกียจล้าง) อยู่ที่ ๑:๒๐๐:๑ ปีครับ (ใน ๑ ปี คนใช้คอนแท็กเลนส์ อย่างถูกวิธี ๒๐๐ คน จะมี ๑ คน ที่เกิดการติดเชื้อทั้งที่รุนแรงและไม่รุนแรง)
- เมื่อมีการติดเชื้ออย่างอ่อนๆ อาจมีอาการเพียงการคัน ระคายเคือง หรือมีน้ำตาไหลเท่านั้น
ก็จะทำให้ร่างกายพยายามเอาระบบภูมิคุ้มกันมายังกระจกตาดำ (ซึ่งเป็นอวัยวะที่ไม่มีหลอดเลือดมาเลี้ยงโดยสิ้นเชิง) มากขึ้น หลอดเลือด ที่เยื่อบุตาขาวจะขยายตัว
- หรือในบางกรณี ในผู้ที่เกิด การระคายเคือง การแพ้สารที่อยู่ในน้ำยาสารพัดอย่าง ก็มีการขยายตัวของหลอดเลือดนี้ได้บ้างเหมือนกันบางรายหลอดเลือดถึงกับงอกไปบนกระจกตาดำเลยครับ
ในบางประเทศ ทุกคนที่ใส่ คอนแท็กเลนส์ต้องได้รับการตรวจพื้นฐานสามสี่อย่าง อันได้แก่
- ความโค้งของกระจกตา (คอนแท็กเลนส์มีหลายความโค้ง การเลือกความโค้งให้เหมาะกับตาแต่ละคนก็เป็นเรื่องสำคัญ)
- คุณภาพน้ำตา และโรคตาที่อาจยังไม่แสดงอาการ ก่อนที่จะเริ่มใส่ และในบางคนอาจได้รับคำแนะนำให้เลือกใช้วิธีแก้ไขสายตาอย่างอื่นแทน ทั้งที่ดูๆ เขาก็เป็นคน
ปกติ ไม่เคยมีปัญหาเรื่องตามาก่อน แต่ในประเทศเราซื้อขายง่ายครับ ซื้อตามร้านแว่นก็ได้แล้ว ถูกผิดก็ลองๆ กันไป...มีปัญหาค่อยหาหมออีกที ไม่ค่อยดีเลยนะครับ