อาหารปลอดภัย กินอย่างไร ห่างไกลโรค
จะเห็นว่าสุขภาพประกอบด้วย ๓ องค์ประกอบใหญ่ๆ คือ อาหาร การออกกำลังกาย สุขภาพจิตที่ดี อาหารเป็นปัจจัยสำคัญในยุคโลกาภิวัตน์ ยุคที่หลายคนมองวัตถุนิยมเป็นที่ตั้ง การผลิตมิใช่ผลิตเพื่อบริโภคกันในครัวเรือนเพียงอย่างเดียว กลายเป็นผลิตเพื่อการค้าเป็นหลัก แสวงหาทุกวิถีทางที่จะทำให้ได้กำไรสูงสุด ทำให้ผลิตอาหารโดยไม่คำนึงถึงผู้บริโภค มีหลายคนที่ผลิตแต่ไม่บริโภคเอง วันหนึ่งผมไปกินก๋วยเตี๋ยวที่ร้านก๋วยเตี๋ยวบ้านบึงเจ้าเก่า พอคนสั่งก๋วยเตี๋ยวหยุดสั่งเจ้าของร้านเขาก็ทำก๋วยเตี๋ยวกินเอง ผมไปกับฝรั่งชื่อแซ็ก ผมชี้ให้แซ็กดูว่าร้านนี้น่ามา เพราะเจ้าของเขายังกินของเขาเองเลย ครั้งหนึ่ง ผมไปหาคนรู้จัก เขาเป็นคนสวน ปลูกผักขาย มีคะน้า ผักบุ้ง เป็นต้น ผมบอกว่าผมขอซื้อคะน้าไปบ้านหน่อย คนสวนบอกกับผมอย่างไรรู้ไหมครับ เขาบอกว่าหมออย่าเอาไปเลยอันตราย เขาเองยังไม่กินผักที่เขาปลูกเองเลย เพราะเขาฉีดยาฆ่าแมลงไว้มากดูสิครับ ขายให้คนอื่นได้แต่ตัวเองไม่ยอมกิน แต่ก็ยังดีที่เขาห่วงใยผม ยังบอกว่าหมออย่าเอาไปเลย เพราะฉะนั้น เราจะแน่ใจได้อย่างไร สินค้าในตลาดชนิดไหนปลอดภัย ครั้งหนึ่ง ผมเป็นหมอในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง รู้สึกหิว ต้มบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปกิน แล้วจึงเดินไปที่แปลงผักกางมุ้งหน้าโรงพยาบาล เด็ดผักคะน้ามา ๔-๕ ต้น มาใส่ในบะหมี่ เป็นการกินบะหมี่ที่อร่อยและสบายใจ ขอเสนอวิธีคิด วิธีปฏิบัติของผู้บริโภค และผู้ผลิต ผู้จำหน่าย ผู้ประกอบอาหาร
วิธีคิด
- ทุกสิ่งทุกอย่างเกี่ยวข้องกัน เด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว เราทำอะไร ผลย่อมสะท้อนกลับถึงตัวเราแน่นอน ในทางกลับกัน คนอื่นทำอะไรก็มีผลกระทบต่อเรา เช่น เห็นคนปลูกผักข้างบ้านเราใช้สารพิษฆ่าแมลงมากมาย เขาเอาไปขายตลาด แม่บ้านเราก็ไปซื้อมาบริโภคเดี๋ยวก็ถึงตัวเรา คนปลูกผักทำผิดวิธี พอไปตลาดและกินก๋วยเตี๋ยวก็ต้องกินผักของตัวเอง
- ประชาชนต้องหวงแหน แต่ต้องไม่ครอบครองทรัพยากรธรรมชาติ พ่อค้านักธุรกิจต้องไม่ทรยศต่อวิชาชีพ ข้าราชการ เจ้าหน้าที่ของรัฐ ต้องมีคุณธรรมและศีลธรรม
- คิดให้ครอบคลุม รับผิดชอบในหน้าที่ เพราะเราเป็นส่วนหนึ่งของสังคม
เด็กบริโภคอาหารพิษ ร่างกายไม่แข็งแรง เรียนก็ไม่เก่ง อารมณ์ก็ไม่ดี หงุดหงิด ทะเลาะกับคนอื่นบ่อย มีปัญหาก็หันไปหายาเสพติด จะเห็นว่าเหตุกลายเป็นผล ผลกลายเป็นเหตุต่อๆ กันไปเรื่อยๆ ยังมีวิธีคิดอีกมากมายที่เป็นประโยชน์ ขอให้คิดให้รอบคอบ รู้ให้เท่าทันและลงมือทำในสิ่งที่เราทำได้ ข้อแม้อย่ารอให้คนอื่นทำเพราะสรุปสุดท้ายจะไม่ได้ทำอะไรเลยในปัญหาที่เราพบ
วิธีการปฏิบัติ
คนบริโภค ผมจะเรียงลำดับจากสิ่งที่ดีที่สุดไปสิ่งที่แย่ที่สุด แต่ก็ยังดีกว่าไม่ได้ทำอะไร
๑. ถ้าสามารถปลูกผักกินเอง เลือกซื้ออาหารสดที่ปลอดภัย เช่น แทนที่เราจะปลูกดอกกุหลาบ เราก็เปลี่ยนเป็นปลูกคะน้า ผักบุ้ง กะเพรา โหระพา หรืออื่นๆ สวยด้วย กินได้ด้วย ถ้าใครมีบริเวณบ้านที่กว้างพอสมควร เปลี่ยนจากไม้ประดับเป็นไม้กินได้ เลือกซื้ออาหารสดที่ปลอดภัย เช่น หมูก็เลือกซีดๆ มิใช่เลือกแดงๆ ปลาก็เลือกปลาที่สดๆ ท่านว่าเขาจะเอาปลาจะละเม็ดขาวที่จับจากมหาสมุทรอินเดียแล้วมาถึงมือท่านในครัวต้องใช้เวลาเท่าใด ทำไมไม่เน่า คงไม่ต้องบอก แต่ถ้าเราเลือกเป็นปลาทูบ้านตัวเล็กๆ เป็นปลาทูที่จับตามชายฝั่งจับกลางคืน เช้าก็มาตลาด น่าจะปลอดภัยมากกว่ากัน ทำอาหารเอง ใช้น้ำอ้อยแทนผงชูรส ใช้น้ำตาลแดงแทนน้ำตาลทราย ดูจะเกินจริงไปหน่อยนะครับในชีวิตจริงๆ แต่ถ้าทำได้ก็จะดี
๒. ไม่สามารถผลิตวัตถุดิบเองได้ ต้องซื้อประการเดียว ตลาดสดน่าซื้อ จะเป็นคำตอบที่ดี เลือกซื้อในสถานที่ที่มีมาตรฐาน ขณะนี้ทุกหน่วยงานร่วมมือกันทำให้ตลาดเป็นสถานที่ปลอดภัยในการบริโภค แต่ต้องตอบว่ายาก และต้องใช้เวลาบ้าง เพื่อปรับสภาพเดิมๆ งดหรือควรเลี่ยงอย่างมากๆ ตลาดข้างทาง โดยเฉพาะของสดตามถนน ท่านลองคิดดูว่าฝุ่น ควันพิษ สารตะกั่ว เชื้อโรค แมลงวัน เป็นต้น ตำรวจอยู่บนถนนยังต้องใช้หน้ากากอนามัยปิดจมูก แต่เราไปซื้อผัก หมู ปลาข้างๆ ทาง จะเหมาะสมจริงหรือเปล่าครับ
๓. ไม่สามารถประกอบอาหารเองได้ ต้องเลือกร้านอาหารหรือสถานที่ขายอาหารที่ได้มาตรฐาน Clean Food Good Test อาหารสะอาด รสชาติอร่อย ของกระทรวงสาธารณสุขน่าจะเป็นคำตอบ เรามีกติกามาตรฐานการออกประกาศ ถ้าไม่สะอาดเราไม่ให้ ได้แล้วทำไม่ดีเรายึดคืน ป้าย Clean Food Good Test น่าจะเป็นคำตอบสุดท้ายนะครับ
ผู้ผลิต
คนค้าคนขาย อะไรคือปัจจัยของความสำเร็จ...นั่นคือ ความเชื่อถือทำไมจึงต้องมีตราสินค้า คือความน่าเชื่อถือ
- ผู้ผลิต ถ้าผลิตวัตถุดิบในการประกอบอาหารโดยผิดวิธี เป็นการทรยศต่อวิชาชีพของตนเอง หลายคนคิดว่าจะได้กำไรมากขึ้น แต่ในที่สุดก็ล่มจม ขาดทุนย่อยยับ เพราะทรยศต่อวิชาชีพ
- ลูกค้า คือ ผู้มีพระคุณ ใครที่บริโภคของที่เราผลิตแล้วมีคุณภาพ ต่อไปเขาจะถามหาอีกจงยึดมั่นในความมีจรรยาบรรณต่อวิชาชีพ
คนมีวิชาชีพปลูกผัก ก็ต้องมีความซื่อสัตย์ต่อวิชาชีพปลูกผัก รับรองต่อไปคนจะถามหาผักของเรา หมูจากฟาร์มหมอวิวัฒน์ปราศจากสารพิษต่อไปคนก็จะถามหาหมูของเขาต่อ จริงๆ แล้วหลายคนคิดว่าจะเพิ่มกำไร บางครั้งทำให้ขาดทุน ท่านลองใช้วิธีธรรมชาติ ต้นทุนก็จะน้อยลง ไม่ต้องเสียค่ายา ค่าปุ๋ยวิทยาศาสตร์ นั่นคือกลับสู่ธรรมชาติเป็นสิ่งที่ดีที่สุด
ผู้จำหน่าย
การทำให้ของสด สดอยู่ได้ตลอด มีหลายวิธี ขณะนี้มีวิธีทางธรรมชาติ ในหลวงของเราท่านส่งเสริมวิธีธรรมชาติ ผมทราบว่ามีน้ำยาผลิตจากสารธรรมชาติเพื่อคงสภาพผักให้สดอยู่ได้นาน ผมคงไม่สามารถโฆษณาได้ ท่านลองถามเกษตรพัฒนากร หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐดู แทนการใช้ฟอร์มาลิน ต้องไม่ทรยศต่อวิชาชีพ
ผู้ประกอบการ
ต้องคำนึงถึงความปลอดภัยต่อลูกค้า ร้านอาหารของพวกเราควรเป็นสมบัติของลูกหลานเราต่อไปในอนาคต ร้านอาหารสะอาด รสชาติอร่อย Clean Food Good Test น่าจะเป็นสิ่งยั่งยืนให้ร้านอาหาร และเป็นสมบัติของลูกหลาน และต้องไม่เอาเปรียบลูกค้าด้วย
การกินของที่เราทำเอง อาจจะเป็นวีธีทดสอบว่าเราทำดีหรือไม่ อีกวิธีหนึ่งคล้ายคนขายก๋วยเตี๋ยว กินก๋วยเตี๋ยวที่ตนเองทำ ผมไปร้านนั้นต่ออีกนับครั้งไม่ถ้วน ท่านกินของที่ท่านทำหรือไม่
สรุป
อาหารเป็นปัจจัยของสุขภาพ เวลาที่กิน อาหารเช้าควรกินมากๆ อาหารเย็นควรกินน้อยๆ ชนิด กินอาหารธรรมชาติดีที่สุด ปริมาณ กินพออิ่มเป็นผลดีต่อสุขภาพ หลักการ กินอาหารให้เป็นยา มิใช่กินยาให้เป็นอาหาร อย่าลืม ออกกำลังกายด้วย รักษาสุขภาพจิตให้ดี ชีวิตจะสดใส สดชื่น มีความสุข