วัฒนธรรมกับสุขภาพอาหารไทย
ในวันที่ 27 พฤษภาคม 2539 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จะทรงเปิดการประชุมนานาชาติเรื่อง “วัฒนธรรมกับสุขภาพ” ที่จังหวัดเชียงราย การประชุมนี้จัดโดยสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ สนับสนุนโดยองค์การ UNESCO และองค์การอนามัยโลก จะมีผู้เข้าร่วมประชุมจากหลายประเทศ
การแพทย์แผนปัจจุบันมีฐานอยู่ในวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ซึ่งก็มีข้อดีหลายอย่าง ข้อเสียคือไม่ทั่วถึง ใช้ไม่ได้ผลดีทุกเรื่องและราคาแพง ค่าบริการทางการแพทย์เพิ่มมากขึ้น จนเข้าสู่วิกฤติ เช่น สหรัฐอเมริกาใช้เงินถึงร้อยละ ๑๒ ของรายได้ประชาชาติเพื่อสุขภาพ แต่คนอเมริกัน ๓๗ ล้านคน ไม่มีประกันสุขภาพใดๆทั้งสิ้น เมื่อเจ็บป่วยไม่กล้าไปโรงพยาบาลเพราะค่าบริการแพงมาก ค่าบริการที่แพงยังเข้าไปเพิ่มทุนในการผลิตสินค้า มีผลกระทบต่อการแข่งขันทางเศรษฐกิจ มีการว่างงาน และมีปัญหาทางสังคม
ขณะนี้ระบบบริการทางการแพทย์ของสหรัฐอเมริกายังไม่มีทางแก้ไข แม้ประธานาธิบดีคลินตันจะใช้ความพยายามอย่างมาก หลายประเทศรวมทั้งประเทศไทยกำลังจะเข้าไปสู่ปัญหาที่ไม่มีทางออกเช่นเดียวกับสหรัฐอเมริกา
ทางออกที่สำคัญคือการทำความเข้าใจเรื่อง วัฒนธรรมกับสุขภาพ โรงพยาบาลไม่ใช่ที่สร้างสุขภาพ แต่เป็นที่ซ่อมสุขภาพ สุขภาพต้องสร้างนอกโรงพยาบาล ได้แก่ ในตัวเอง ในครอบครัว ในโรงเรียน ในที่ทำงาน ในวัด ในสื่อมวลชน ในการกินอยู่ ในการออกกำลังกาย ฯลฯ หรือในวิถีชีวิตนั่นเอง วัฒนธรรมหมายถึงวิถีชีวิตของกลุ่มชน วัฒนธรรมหรือวิถีชีวิตจึงมีความสำคัญต่อสุขภาพอย่างยิ่ง
อาหารก็เป็นวัฒนธรรมอย่างหนึ่ง อาหารไทยก็เป็นวัฒนธรรมไทยอย่างหนึ่ง อาหารไทยเป็นอาหารที่มีคุณค่าต่อสุขภาพมาก สาเหตุการตายที่สำคัญที่สุดของฝรั่งคือการเป็นโรคเลือดแข็งตัวอุดหลอดเลือด เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน หลอดเลือดสมองอุดตัน หลอดเลือดในปอดอุดตัน อาหารฝรั่งมีไขมันมาก เส้นใยน้อย ทำให้เลือดแข็งตัวได้ง่าย
อาหารไทยนั้นตรงข้ามกับอาหารฝรั่งคือ มีไขมันน้อย เส้นใยมาก เช่น แกงส้ม แกงเลียง ผักน้ำพริก นอกจากนั้น พริก หอม กระเทียม ยังมีส่วนป้องกันการแข็งตัวของเลือด ขิง ข่า ตะไคร้ กระชาย ขมิ้น ล้วนมีประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างใดอย่างหนึ่ง จึงกล่าวได้ว่า
อาหารไทย เป็นอาหารสุขภาพ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในเรื่อง วัฒนธรรมกับสุขภาพ หมอชาวบ้านฉบับนี้เสนอเรื่อง “อาหารไทย 4 ภาค” เพื่อเชิญชวนให้ท่านทำความเข้าใจกับอาหารไทยให้มากยิ่งขึ้นทั้งในฐานะเป็นวัฒนธรรม และในฐานะที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพของท่าน
******************************************************