ผู้ถาม : ชุมพล/สมุทรปราการ
ผมอายุ ๖๒ ปี เป็นฝีที่ทวาร ปวดมาก ไข้ขึ้น นั่งไม่ได้ ไปหาหมอที่โรงพยาบาล ได้ผ่าฝีออกแล้ว แต่หมอบอกว่าอาจกลายเป็นฝีคัณฑสูตรอีก ผมเลยอยากทราบว่า
- ฝีคัณฑสูตรนั้นเป็นอย่างไร
- เป็นแล้วอันตรายไหม
- อายุมากแล้วสามารถผ่าตัดได้หรือไม่ (ทำไมหมอไม่รักษาให้หายเลยทีเดียว)
ขอความกรุณาคุณหมอช่วยตอบด้วยนะครับ
ผู้ตอบ : นพ.อานนท์ โชติรสนิรมิต
ฝีคัณฑสูตร (ฝีรอบๆรูทวาร) เป็นฝีที่เกิดจากการอุดตันของท่อของ ต่อมที่หลั่งเมือกออกใสหล่อเลี้ยงบริเวณเยื่อบุในรูทวาร ทำให้เกิดเป็น ฝีบริเวณกล้ามเนื้อหูรูทวาร เมื่อฝีเกิดขึ้นจะดันหนองไปอยู่ตามช่องว่าง ต่างๆ รอบๆ รูทวาร ซึ่งมักจะเกิดเป็นฝีคลำได้ ปวดๆ บริเวณรอบรูทวาร
บางครั้งผู้ป่วยไม่ได้มาพบแพทย์ และหนองได้แตกออกมาเอง แต่ระบายออกไม่หมด ทำให้เกิดเป็นรูที่มีหนองไหลออกมาเรื้อรังเป็นเวลานาน เป็นๆหายๆ ซึ่งเรียกว่า ฝีคัณฑสูตรชนิดเรื้อรัง
แต่ผู้ป่วยบางรายถึงแม้จะได้รับการระบายหนองออกโดยการผ่าตัด แต่ก็อาจกลายเป็นฝีเรื้อรังได้เช่นกัน การรักษาฝีที่เรื้อรังก็ต้องผ่าตัดเช่นกัน โดยหลังผ่าตัดผู้ป่วยจะมีแผลเปิดบริเวณที่ผ่าตัด และแผล นั้นจะค่อยๆ หายไปเองในที่สุด แต่อาจใช้เวลาหลายสัปดาห์
กรณีของคุณไม่ได้ให้ประวัติว่า เป็นมานานแค่ไหน แต่ถ้าเป็นแบบเรื้อรัง แพทย์ที่ผ่าตัดน่าจะเห็นตั้งแต่ผ่าครั้งแรก แล้วรักษาไปเลยทีเดียว
ดังนั้นผมคิดว่าน่าจะเป็นแบบเฉียบพลัน โดยเป็นครั้งแรก ซึ่งฝีชนิด นี้บางครั้งตำแหน่งที่หนองพยายามดันออกไป อาจจะอยู่หลายตำแหน่ง โดยที่ตำแหน่งที่ผ่าตอนแรก อาจเป็นตำแหน่งที่ชัดเจนที่สุด แพทย์ก็เลยกรีดเปิดระบายหนองออกตรงนั้น ต่อมาโพรงเล็กๆ อีกตำแหน่งหนึ่ง (ตำแหน่งที่เกิดใหม่ ) อาจค่อยๆ โตขึ้นจนเห็นชัดตอนหลังก็ได้
การรักษา ก็คงคล้ายๆแบบเดิมครับ คือผ่าระบายหนองออก ถ้าไม่ผ่าออก ฝีก็คงใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ จนแตกเองระบายออกมาเอง ซึ่งถ้าโชคไม่ดี หนองอาจไหลออกมาเรื่อยๆ จนเป็นเรื้อรังในที่สุด
ผ่าตัดแบบนี้ อายุมากๆ ก็ทำได้ครับ ไม่น่ามีปัญหา