นอนอ้าปากเป็นประจำ
ผู้ถาม ทอง/กรุงเทพฯ
ผมนอนหลับทุกครั้งจะนอนอ้าปากแล้วทำให้ปากแห้งมาก ไม่ทราบว่าในกรณีนี้จะแก้ปัญหานี้อย่างไรดี และถือว่าเป็นโรคหรือเปล่า
ผมอายุ ๙๑ ปี เวลานอนหลับทั้งกลางวันและกลางคืนจะนอน อ้าปาก ซึ่งแพทย์ได้บอกว่าไม่ดีและก็ไม่ดีจริงๆ คือ ต้องตกใจตื่นเพราะน้ำลายในลำคอแห้งผาก ต้องลุกขึ้นดื่มน้ำกลั้วคอทุกครั้ง เพื่อให้คอชุ่มชื้นคืนหนึ่ง ๓-๔ ครั้ง เวลาจะนอนต่อก็ไม่หลับหรือหลับยาก ทำให้นอนหลับไม่เต็มตื่นและอ่อนเพลียในเวลากลางวัน เพื่อนบ้านคนหนึ่งเขาแนะนำว่าเขาเคยเป็นเหมือนกัน แพทย์ได้แนะนำให้นอนตะแคงหลับแล้วจะได้ไม่อ้าปาก ผมก็ลองทำดูแต่ก็ไม่ได้ผลเป็นมานานประมาณ ๒ ปีแล้ว ไม่ทราบว่าเป็นโรคอะไร และทำอย่างไรจึงจะหาย ขอความกรุณาคุณหมอช่วยแนะนำและอธิบายด้วยนะครับ
ผู้ตอบ นพ.เดชา ลลิตอนันต์พงศ์
ในผู้สูงอายุปัญหาที่มักจะพบบ่อย คือ เรื่องการนอน ผู้สูงอายุหลายท่านรู้สึกว่าตนเองนอนไม่หลับ ตอนกลางวันอยากนอนก็นอนไม่หลับ ในกลางคืนเวลานอนก็มักจะหลับได้ไม่สนิท ผลที่ตามมาจากการนอนไม่หลับ มักทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย กำลังกล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือเป็นตะคริวได้ง่าย นอกจากนี้ การนอนไม่หลับจะทำให้จิตใจไม่สบาย มีอารมณ์หงุดหงิด ฉุนเฉียวได้ง่าย
การนอนไม่หลับโดยทั่วไปสามารถแบ่งได้เป็น ๒ แบบ คือ
๑. ผู้ที่นอนไม่หลับเฉพาะเวลาเข้านอน พบได้ในผู้ที่มีปัญหาวิตกกังวล, การเปลี่ยนสถานที่นอน, ผลจากการใช้สารกระตุ้น เช่น น้ำชา กาแฟ
๒. ผู้ที่นอนไม่หลับแบบตื่นกลางดึกแล้วนอนไม่หลับอีก พบได้ในผู้สูงอายุ, ผู้ป่วยโรคซึมเศร้า, ผู้ป่วยโรคทางกายอื่นๆ การนอนอ้าปากมักจะทำให้ปากคอแห้ง แต่โดยทั่วไปไม่ค่อยจะมีผลทำให้ต้องตื่นกลางดึก ถ้าถึงกับเป็นการรบกวนการนอน แสดงว่าน่าจะมีสาเหตุอื่นๆ หรือมีแนวโน้มจะนอนไม่หลับแบบตื่นกลางดึกอยู่แล้ว
สาเหตุของการนอนอ้าปาก จึงมักจะพบร่วมกับการนอนกรน มักจะเกิดจากระบบการหายใจขณะนอนหลับไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพเต็มที่ เช่น อาจจะเกิดจากโรคภูมิแพ้ ที่ทำให้ภายในรูจมูกเกิดการบวม ร่างกายจึงจำเป็น ต้องอ้าปากเพื่อหายใจทางปาก หรืออาจจะเกิดจากลิ้นไก่ของบางท่านยาว แล้วเวลานอนหงายจะไปขวางทางเดินหายใจ ซึ่งมักจะมีอาการกรนร่วมด้วย การนอนตะแคงจึงบรรเทาอาการนอนอ้าปาก และนอนกรนได้บ้าง
อย่างไรก็ตาม ยังมีสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้นอนอ้าปาก เช่น ปัญหาโรคหัวใจโต ซึ่งมักจะมีเลือดคั่งในปอดมาก โดยเฉพาะขณะนอนหลับ ทำให้การแลกเปลี่ยนอากาศเป็นไปได้ไม่สะดวก บางท่านอาจมีอาการเหมือนหายใจไม่ค่อยออก ต้องตื่นกลางดึกขึ้นมาเปิดหน้าต่าง ฉะนั้นจึงแนะนำให้ท่านมาตรวจร่างกายที่โรงพยาบาล เพื่อหา สาเหตุที่ทำให้ท่านมีอาการดังกล่าว การรักษาจะรักษาตามสาเหตุ