วิตามินรวมจำเป็นแค่ไหน
ผู้ถาม ณรงค์ศักดิ์/ภูเก็ต
อยากทราบรายละเอียดของวิตามินรวม และ Co Q10 รวมถึงการใช้วิตามินเป็นอาหารเสริม มีหลักอย่างไร
ผมมีคำถามเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพ ดังนี้
๑. วิตามินรวม (Centrum) ควรกินช่วงไหนของวันจึงจะมีประสิทธิภาพสูงสุด ผู้ที่จำเป็นต้องใช้วิตามินจะสำรวจตนเองอย่างไรว่าควรจะใช้ ตลอดจนระยะเวลาในการใช้วิตามินที่เหมาะสม (ไม่สะสมจนเป็นโทษต่อร่างกาย)
๒. อยากทราบว่า โคเอนไซม์ คิว 10 (Co Q10) คืออะไร จะพบได้ในอาหารประเภทใด จริงหรือไม่ว่าช่วยรักษาโรคเหงือกอักเสบได้ และมีประโยชน์ด้านอื่นหรือไม่ มีข้อควรใช้หรือไม่ควรใช้อย่างไร
๓. ถ้าใช้วิตามินเป็นอาหารเสริมควรใช้สลับกันไป หรือใช้วิตามินรวมตลอด จะมีหลักในการเลือกใช้วิตามินที่จำเป็นแต่ละตัวได้อย่างไร จึงจะได้ประโยชน์สูงสุด
ผู้ตอบ ภก.นิพล ธนธัญญา
ปกติ "วิตามินและเกลือแร่" มักกินก่อนหรือหลังอาหาร ๑๕ นาที ไม่ควรกินก่อนนอน สำหรับท่านที่นอนหลับยาก สิ่งที่ใช้พิจารณาความต้องการวิตามินหรือสารอาหาร อื่น คือ อายุ เพศ ปริมาณการออกกำลังกาย การรับสารพิษจากสิ่งแวดล้อม ประวัติด้านสุขภาพ ประวัติการรับสารอาหาร หากต้องการประเมินว่าใครควรจะได้รับวิตามินหรือสารอาหารใด อาจวิเคราะห์จากอาหารที่คนๆนั้นกิน การตรวจทางชีวเคมีหาปริมาณสารอาหารในร่างกาย ซึ่งเป็นวิธีที่ค่อนข้างยุ่งยาก วิธีง่ายๆ ที่ใช้อาจพิจารณาจากอาการขาดวิตามินที่แสดงออก หรือการใช้แบบสอบถาม ระยะเวลาที่ใช้ในการประเมินผลการได้รับวิตามินหรือสารอาหารจะประมาณ ๓ เดือน
๒. Co-enzyme Q เป็นสารชีวเคมีที่พบอยู่บน mitochondria ของเซลล์ ทำงานร่วมกับสารชีวเคมี อื่นๆ มีหน้าที่ขนส่ง Electron ในขบวนการ Citric acid Cycle Oxidation ที่จะนำไปสู่กระบวนการ Phosphorylation ซึ่งเกี่ยวกับการแตกตัวของ ATP ให้เป็น "พลังงาน" ออกมา พบกระจายทั่วไปในอวัยวะสัตว์ พบมากในยีสต์ มีโครงสร้าง ดังนี้
จำนวนของ iso-prenoid units ขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาของ Co-enzyme ในกล้ามเนื้อหัวใจวัวจะเป็น 10 units จึงเรียกว่า Co-enzyme Q 10 ที่มาจากแหล่งพวกจุลชีพ จะเป็น 9, 8, 7, และ 6
๓. ต้องประเมินตามข้อ ๑ คือวิเคราะห์จากอาหารที่คนๆนั้นกิน การตรวจทางชีวเคมีหาปริมาณสาร-อาหารในร่างกาย หากจะพิจารณาคร่าวๆ ก็พิจารณาจากอาการขาดวิตามินที่แสดงออก แต่โดยทั่วไปมักจะเลือกใช้วิตามินรวม จะได้ประโยชน์สูงสุด โดยเลือกสูตรที่มีจำนวนวิตามินอยู่ระหว่าง ๕๐-๑๕๐ เปอร์เซ็นต์ ROA (ROA= ค่าความต้องการต่อวัน) และกินประมาณ ๓ เดือน แล้วจึงประเมินสุขภาพ