คิดหนักกับการผ่าตัด
ผู้ถาม กาญจนา/น่าน
วัยใกล้หมดประจำเดือน ถ้าต้องผ่าตัดมดลูกจะเกิดผลข้างเคียง และจะมีผลดีหรือผลเสียอย่างไร
ดิฉันอายุ ๓๙ ปี น้ำหนัก ๕๒ กิโลกรัม สูง ๑๕๔ เซนติเมตร เมื่อเดือนกรกฎาคม ๒๕๓๙ ได้ไปตรวจอวัยวะในช่องท้องที่โรงพยาบาล พบเนื้องอกในมดลูก ๓ ก้อน คุุณหมอแนะนำให้ผ่าตัดเอาก้อนเนื้อนั้นออก แต่ตอนนั้นดิฉันไม่พร้อมที่จะผ่าตัด จึงได้ขอเลื่อนการผ่าตัดไป จนกระทั่งถึงเดือนเมษายน ๒๕๔๒ ดิฉันพร้อมที่จะผ่าตัด คราวนี้คุณหมอบอกว่า ต้องผ่าตัดเอามดลูกออกด้วย เพราะไม่มีประโยชน์อะไรแล้ว ดิฉันมีความรู้สึกว่าการที่จะตัดเอาอวัยวะชิ้นใดชิ้นหนึ่งออกจากร่างกายไป ก็เป็นเรื่องที่ต้อง คิดหนัก จึงได้ขอเลื่อนการผ่าตัดออกไปอีก ดิฉันจึงอยากจะเรียนถามและขอคำอธิบายจากคุณหมอ ดังนี้
๑. ถ้าผ่าตัดเอาเฉพาะก้อนเนื้อออกจะมีผลอย่างไร
๒. วัยใกล้หมดประจำเดือน ถ้าต้องผ่าตัดมดลูกจะเกิดผลข้างเคียง อะไรหรือไม่คะ
๓. การตัดมดลูกออกไปแล้วจะมีผลดีหรือผลเสียอย่างไร
๔. ผู้หญิงที่ตัดมดลูกออกไปแล้ว ควรปฏิบัติตัวอย่างไรบ้าง
๕. ดิฉันควรจะผ่าเอามดลูกออกให้เร็วที่สุด หรือว่าจะรอให้ประจำเดือนหมดแล้วค่อยผ่าตัดเอามดลูกออกดีคะ
ดิฉันขอความกรุณาคุณหมอช่วยให้ความกระจ่างด้วยนะคะ
ผู้ตอบ นพ.สุวชัย อินทรประเสริฐ
เท่าที่เขียนมาคาดว่าคุณจะเป็นเนื้องอกของมดลูกชนิดที่ไม่ร้ายแรง คุณไม่ได้บอกว่าแต่งงานแล้วหรือยัง ถ้ายังไม่แต่งงาน วางแผนไว้ว่าจะแต่งเมื่อไร หรือถ้าแต่งแล้ว มีบุตรกี่คน มีอาการปวดเวลามีระดูหรือไม่ ระดูออกมากน้อยเพียงใด ข้อมูลต่างๆเหล่านี้ จะช่วยในการให้คำแนะนำแก่คุณได้มาก เมื่อไม่ทราบก็คงจะตอบได้กว้างๆ ดังนี้
๑. ถ้าผ่าตัดเอาเฉพาะเนื้องอก ออกอย่างเดียว โดยไม่ตัดมดลูก อาจจะเอาเนื้องอกออกไม่ได้หมด เพราะบางก้อนอาจจะฝังตัวลึกในผนังมดลูก ผ่าตัดยากหรือบางทีก็ยังมีก้อนเล็กๆ เหลืออยู่ โดยตรวจไม่พบ ต่อไปก้อนนี้ก็จะโตขึ้น แล้วคุณอาจจะต้องถูกผ่าตัดใหม่ ในวัยขนาดนี้ ถ้าไม่ต้องการมีบุตรอีก หรือไม่คิดจะมีวิธีรักษาที่ดีที่สุด ก็คือ การตัดมดลูก
๒. จากคำถามที่ว่า วัยใกล้หมดประจำเดือน ถ้าตัดมดลูกออกจะมีผลข้างเคียงอะไรหรือไม่
ในกรณีที่คุณได้รับการผ่าตัดมดลูกออกอย่างเดียว จะไม่มีผลต่อการขาดฮอร์โมนคือ จะไม่มีอาการของสตรีวัยหมดระดู หรือที่เรียกกันว่าเข้าสู่วัยทอง คุณก็ยังมีความรู้สึกเป็นสาวเหมือนเดิม แต่ถ้าต้องตัดรังไข่ออกด้วยทั้ง ๒ ข้าง ก็คงจะมีอาการของการหมดประจำเดือน คงต้องให้ฮอร์โมนทดแทนไปสักระยะหนึ่ง
๓. การตัดมดลูกออกไปจะมีผลดี ก็คือ ไม่มีประจำเดือนอีกแล้ว สบายดีไม่ต้องใช้ผ้าอนามัยประหยัดอีกด้วย ถ้าแต่งงานแล้วก็ไม่ต้องคุมกำเนิด เพราะจะไม่มีลูกอีก เรียก ว่าหมดห่วงไปได้ สำหรับผลเสียของการตัดมดลูกออกนั้น ไม่มีอะไรมาก นอกจากเสียค่าใช้จ่าย เจ็บแผลผ่าตัด ซึ่งก็เป็นอยู่ไม่นานนักและต้องพักฟื้นสักระยะหนึ่ง (ประมาณ ๔-๖ สัปดาห์) หลังจากนั้นก็จะปกติดี ยกเว้นถ้าตัดรังไข่ด้วย ก็จะมีอาการขาดฮอร์โมน ดังได้กล่าวแล้วในข้อ ๒
๔. หลังผ่าตัดมดลูกแล้วก็ปฏิบัติตนได้ตามปกติ ไม่มีอะไรพิเศษ ทำตามคำแนะนำของแพทย์ เมื่อแผลผ่าตัดและแผลภายในช่องคลอดหายดีแล้ว ก็ออกกำลังกายได้ ยกของหนักได้ และร่วมเพศได้ตามปกติ ความรู้สึกทางเพศจะยังคงเหมือนเดิม
๕. เนื่องจากคุณไม่ได้บอกข้อมูลหลายอย่าง จึงบอกไม่ได้ว่าขณะนี้ต้องตัดมดลูกออกหรือไม่ แต่ถ้าหมอที่ตรวจคุณพบว่า ควรตัด ก็น่าจะเชื่อตามนั้น ถ้าคุณจะรอให้ประจำเดือนหมดแล้วไปผ่าตัด คิดว่าไม่จำเป็น เพราะหลังจากประจำเดือนหมด เนื้องอกที่โตจะค่อยๆฝ่อลงไป อาการผิดปกติต่างๆ จะน้อยลง ก็ไม่จำเป็นต้องผ่าตัด แต่คุณจะรอไปอีก ๑๐ ปี จนกว่าคุณจะถึงวัยหมดประจำเดือน (เฉลี่ยอายุ ๔๙ ปี) อาการจะมากขึ้นหรือเปล่า และคุณจะรอไหวไหม