ใช้แว่นโดยไม่วัดสายตา จะเป็นอย่างไร
ผู้ถาม สุทธิชัย/พะเยา
แว่นตาที่ขายตามแผงขายแว่น มีแว่นสายตาขาย หากซื้อใช้จะทำให้สายตาเป็นอันตรายหรือไม่
ขณะนี้ผมอายุ ๕๘ ปี น้ำหนัก ๔๘ กิโลกรัม ไม่มีโรคประจำตัวอื่นใด ปกติจะเข้านอนดึก ถ้าวันไหนนอนมากเกินเวลา แล้วพอวันรุ่งขึ้นหากถูกแสงแดดจัดจะปวดศีรษะ แต่ ถ้าได้กินยาแก้ปวดแล้วนอนพักก็หายครับ ปัจจุบันต้องสวมแว่นตา ถ้าแสงสว่างเพียงพอก็อ่านหนังสือพิมพ์ได้ แต่ถ้าแสงไม่พอ ก็ไม่สามารถอ่านตัวหนังสือได้ชัดเจน
เห็นตามแผงขายแว่น มีแว่นสายตาขาย ถ้าเราซื้อมาใช้ (เคยลองที่ร้านก็ชัดดี) ถ้าหากใช้ประจำจะทำให้สายตาเราเป็นอันตรายหรือไม่
ขอความกรุณาคุณหมอช่วยตอบด้วยนะครับ
ผู้ตอบ พญ.สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
การใช้แว่นสายตาจากการตรวจตาและวัดสายตาอย่างถูกต้องจากผู้รู้ มีประโยชน์ ๓ อย่าง
๑. ถือโอกาสตรวจตาว่ามีโรคอะไรหรือเปล่า มีโรคบางโรคอาการ ค่อยเป็นค่อยไปในระยะแรก เจ้าตัวอาจไม่รู้สึกเลย มีบ่อยครั้งที่ผู้สูงอายุมาพบจักษุแพทย์ โดยยื่นความจำนงว่าจะมาประกอบแว่นสายตาเพื่ออ่านหนังสือ หลังตรวจแล้วกลับพบว่า ผู้นั้นมีโรคต้อหินอยู่ ซึ่งการตรวจพบแต่เนิ่นๆและรับการรักษาแต่ต้น จะทำให้การสูญเสียสายตาเป็นไปอย่างน้อยที่สุด ซึ่งแน่นอนถ้าผู้ป่วยคนนี้ไปซื้อแว่นที่วางขายโดยวิธีทดลองเอาเองก็จะไม่ ทราบว่าเป็นต้อหิน ทิ้งไว้สักระยะหนึ่ง การสูญเสียสายตาบางส่วนจะตามมา ซึ่งไม่มีทางแก้ไขให้กลับคืนมาได้
๒. อาจจะพบสาเหตุของสายตาที่เปลี่ยนไป เช่น สายตากลับสั้นเมื่ออายุมากกว่า ๒๐ ปีไปแล้ว อายุที่มากขึ้นสายตาที่เคยอ่านหนังสือต้องใช้แว่น กลับไม่ต้องใช้หรือใช้กำลังลดลง อาจเกิดจากโรคต้อกระจกก็ได้
๓. การวัดสายตาจากผู้รู้ย่อมจะได้แว่นตาที่เหมาะสมกับตาที่สุด อันจะทำให้ใช้สายตาได้อย่างสบายตา ทำงานได้ทน อาการปวดเมื่อยนัยน์ตาจะหายไป ในทางตรงกันข้าม ถ้าใช้แว่นตาโดยวิธีลองอาจจะได้แว่นแก่เกินไป ซึ่งในการลองระยะสั้นๆจะเห็นดี แต่ใส่ไม่ได้นาน ทำให้มีอาการต่างๆได้ และสุดท้ายก็ต้องมาเปลี่ยนแว่นตาใหม่ มีบางรายใส่แว่นแก่กว่าสายตาจริง ทำให้เกิดอาการปวดร้าว ปวดตา ซึ่งไปปรึกษาแพทย์ ตรวจวินิจฉัยอยู่นานกว่าจะมาลงท้ายอยู่ที่ใช้แว่นตาไม่ถูกต้อง มีให้พบเห็นกันบ่อยๆ
อย่างไรก็ตาม สำหรับแว่นสายตาอ่านหนังสือ ซึ่งมักจะไม่ยุ่งยากนัก หากจะไปทดลองอ่านดู โดยถือหลักว่า เบอร์เลนส์ที่อ่อนที่สุด ที่มองเห็นชัด อ่านหนังสือได้ พอจะอนุโลมได้ โดยทั่วไป การใช้แว่นอ่านหนังสือที่ไม่ตรงกับตาก็มิได้ถึงกับทำร้ายดวงตาแต่อย่างใด เป็นเพียงทำให้ตามีอาการล้าและปวดเมื่อยง่ายขึ้นเท่านั้น ในทางตรงข้าม ถ้าเป็นแว่นสายตาในเด็กจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องวัดจากผู้รู้ เพราะโอกาสลองเอามักจะผิดพลาดได้ง่ายกว่า