ลูกชายอายุ ๗ ขวบ ฟันหลุดและตอนนี้ ฟันขึ้นแล้ว แต่ฟันซี่ใหญ่มาก ใหญ่กว่าซี่อื่นและฟันเกด้วย ไม่ทราบว่าเป็นเพราะอะไร และการดัดฟันจะช่วยได้ไหม
ผู้ถาม สุดาทิพย์/กรุงเทพฯ
ผู้ตอบ ท.พ.ไพฑูรย์ สุริยะวงศ์ไพศาล
ถาม ลูกชายอายุ ๗ ขวบ ฟันหลุด ไปตอนกำลังเคี้ยวอาหาร ขณะนี้ ฟันขึ้นแล้วแต่ฟันซี่ใหญ่มาก ใหญ่กว่าซี่อื่นๆ และฟันเกด้วย ไม่ทราบว่าเป็นเพราะอะไรคะ ดิฉันทราบมาว่าการดัดฟันจะช่วยได้ แต่ในกรณีลูกชายซึ่งฟันส่วนใหญ่ยังเป็นฟัน น้ำนม ฟันอาจจะหลุดหรือหักได้อีก ดิฉันจึงอยากทราบว่าควรจะพาเขาไปดัดฟันไหมคะ หากไปพบทันตแพทย์ ทันตแพทย์จะแนะนำให้ใช้วิธีใด ราคาประมาณเท่าไรคะ
ตอบ เด็กอายุ ๗ ขวบ มีฟันน้ำนมหลุดแล้วมีฟันแท้ขึ้นมา ทั้งใหญ่ทั้งเกด้วย หมอเข้าใจว่าน่าจะเป็นฟันหน้าล่าง(หรือฟันหน้าบนก็แล้วแต่) ซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่ค่อนไปด้านในใกล้ลิ้น ส่วนฟันหน้าบนจะขึ้นอยู่ด้านนอก ด้านใกล้ริมฝีปาก อันนี้เป็นสิ่งปกติครับ คุณแม่อย่าไปกังวลเลยครับ ความจริงแล้วฟันแท้ทุกซี่จะใหญ่กว่าฟันน้ำนมเกือบเท่าตัว เพื่อให้พอเหมาะกับกระดูกขากรรไกรที่จะเจริญเต็มที่เมื่อเป็นผู้ใหญ่ หากมันมีขนาดเท่าฟันน้ำนมจึงจะเป็นเรื่องที่น่าวิตก เพราะเมื่อกระดูกขากรรไกรโตเต็มที่จะทำให้เกิดปัญหาฟันห่าง ซึ่งแก้ยากเหมือนกัน ถ้าคุณแม่ไม่ แน่ใจว่าจะต้องจัดฟันหรือยัง ก็ลองพาไปให้หมอจัดฟันตรวจดูสักครั้ง แต่อย่าเพิ่งรีบตัดสินใจทำ (โดยเฉพาะถ้าได้รับคำแนะนำให้ถอนฟันออกก่อน) ให้ลองพาไปตรวจกับหมออีก ๑-๒ คน เพื่อหาข้อมูลเปรียบเทียบก่อนตัดสินใจ
หากการเจริญเติบโตของกระดูกขากรรไกรเป็นไปตามปกติ ย่อมจะมีช่องว่างเพียงพอให้ฟันแท้สามารถเลื่อนไปอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องได้เอง ด้วยกลไกการทำงานของลิ้นและริมฝีปาก เว้นเสียแต่จะมีเรื่องกรรมพันธุ์เข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น คุณพ่อหรือคุณแม่คนใดคนหนึ่ง หรือทั้งคู่มีขนาดขากรรไกรเล็กผิดปกติ ซึ่งแสดงออกโดยมีฟันหน้าซ้อนเกมาก ในกรณีเช่นนี้อาจจำเป็นต้องใช้เครื่องมือช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของกระดูกขากรรไกรตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อลดโอกาสในการถูกถอนฟันออกเพื่อจัดฟัน
กล่าวโดยสรุปคือ มีปัจจัย ๗ ประการที่กำหนดระเบียบการเรียงตัวของฟันแท้
๑. ขนาดของกระดูกขากรรไกร
๒. ขนาดและจำนวนของฟันแท้
๓. การทำงานของลิ้นและริมฝีปาก
๔. ลักษณะนิสัยที่ผิดปกติในการใช้ชีวิตประจำวัน
๕. กรรมพันธุ์
๖. อุบัติเหตุบริเวณใบหน้า
๗. ความสมบูรณ์ของสุขภาพทั่วไป
รายละเอียดในแต่ละหัวข้อมีค่อนข้างมาก ไม่สามารถอธิบายได้ในเนื้อที่จำกัดของคอลัมน์ตอบจดหมาย หากคุณแม่สนใจก็อาจสอบถามจากหมอจัดฟันได้ครับ