ความสวยงามเป็นสิ่งปรารถนาของผู้คนทุกเพศ ทุกวัย ทุกเชื้อชาติ นับแต่โบราณกาล แต่ความเข้าใจ ทัศนคติและการแสวงหาเพื่อให้เกิดความสวยงาม ของแต่ละผู้คนแตกต่างกัน และมักมีอิทธิพลของค่านิยม ประเพณี วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม สังคม เงื่อนไขเศรษฐกิจ วิถีชีวิต อาชีพ รวมทั้งทัศนะของปัจเจกชนเข้ามามีส่วนกำหนดด้วย
แนวคิดการแพทย์แผนจีนมีข้อเหมือนและข้อต่างกับแนวคิดการแพทย์สมัยใหม่ หรือการดูแลความสวยงามตามยุคสมัย ดังจะได้กล่าวเล่าสู่กันฟัง
ความสวยงามตามยุคสมัยที่พบ เห็นกันอยู่ทั่วไป ไม่ค่อยได้เชื่อมโยงเรื่องของสุขภาพของร่างกาย จิตใจเข้าด้วยกัน เห็นแต่มุ่งเน้นไปที่การบำรุงรักษา และการใช้เครื่องสำอางเพื่อการตบแต่งและการทำศัลยกรรม โดยศัลยแพทย์ เพื่อเปลี่ยนแปลงลักษณะโดยพื้นฐานความรู้ทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ เช่น แก้รอยแผลเป็น ทำตาสองชั้น เสริม จมูก ดึงหน้า ดูดไขมัน เป็นต้น
จะเห็นได้ว่า แนวคิดเกี่ยวกับความสวยงามจะเน้นไปที่การหาสิ่งจากภายนอกเพื่อมาบำรุงรักษา หรือตบแต่งเปลี่ยนแปลงรูปลักษณ์ตามที่ต้องการ โดยเน้นเฉพาะตรงส่วนที่มีปัญหา
แพทย์แผนจีน ถึงแม้ว่าไม่มี การบันทึกศาสตร์เกี่ยวกับการสร้างเสริมความงามอย่างชัดเจน แต่ความรู้ทางด้านทฤษฎีและการปฏิบัติ เกี่ยวกับการดูแลถนอมสุขภาพที่แข็งแรงทำให้ดูสดใส มีราศี หน้าตาดูอ่อนเป็นหนุ่มสาวอยู่เสมอ และการชะลอความแก่มีเนื้อหาที่อุดมสมบูรณ์มาก สิ่งเหล่านี้เป็นมรดกตกทอดมานับพันๆปี
การที่จะทำให้เกิดความสวยงาม ที่ครอบคลุมเรื่องสุขภาพเข้าด้วยกัน จึงเป็นจุดเด่นของการแพทย์แผนจีนที่มองปัญหาในลักษณะองค์รวมและครอบคลุมถึงวิธีการฝึกฝนร่างกาย อาหาร ยาสมุนไพร การควบคุมอารมณ์ทั้ง ๗ การบำรุงรักษาร่างกายเพื่อไม่ให้แก่เร็ว โดยหลักคิดแบบนี้ คือเอาการปรับสมดุลของอวัยวะภายใน ทำให้มีการทำงานของระบบต่างๆอย่างมีดุลยภาพ ทำให้มีการไหลเวียนของเลือดและพลังอย่างไม่ติดขัด ทำให้สุขภาพดี และเกิดความสวยงามจากพื้นฐาน ของร่างกายที่ดี
หลักเกณฑ์ ๗ ช่วงปีของหญิง และ ๘ ช่วงปีของชาย การเกิด การเติบโต การพัฒนาถึงจุดสูงสุด การเสื่อมถอย การตาย เป็นกฎเกณฑ์ของธรรมชาติ
ในหนังสือ “คัมภีร์หวงตี้ไน่จิง” ได้กล่าวถึงกฎเกณฑ์ของเพศหญิงและเพศชาย ต่างช่วงอายุกัน
ที่กล่าวมาคือข้อสรุปถึงกฎเกณฑ์ การเกิด พัฒนา เสื่อมถอยของร่างกายตามกฎเกณฑ์ของอายุ เมื่อนำเอาความรู้สมัยใหม่และกระบวนการทางสรีระมาอธิบาย จะเห็นว่าหลังจากวัย ๒๘ ปี ในผู้หญิง หรือ ๓๒ ปี ในผู้ชายกลไกการทำงานของร่างกายสูงสุด และขณะเดียวกันก็เป็นช่วงเวลาของการเสื่อมถอย ผิวพรรณ และลักษณะแสดงออกบนใบหน้าเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง สีสัน ความเต่งตึงเริ่มลดลง ผิวหนังเริ่มมีรอยย่น ในวัยที่ร่างกายกำลังเติบโตเต็มที่ ถ้าทำงานมากเกินควร ชีวิตสับสนวุ่นวาย ไม่ทะนุถนอมร่างกายให้ดี ก็จะสูญเสียพลังร่างกายและจิตใจมากเกินไป จะทำให้ร่างกายเสื่อมถอยได้ และแก่ง่าย
วิทยาศาสตร์สมัยใหม่ได้ศึกษา ค้นคว้าพบว่า โดยธรรมชาติคนเราสามารถมีอายุยืนยาวได้นานถึง ๑๒๐ ปี แม้ว่าเราจะมีความเจริญทางวิทยาศาสตร์ถึงขั้นเดินทางไปอวกาศ และสร้างสิ่งมหัศจรรย์จากเทคโนโลยีมากมาย แต่ปรากฏว่าคนในยุคนี้จะมีอายุอย่างมากอยู่ในช่วง ๗๐ ปีเท่านั้น
สาเหตุที่คนอายุสั้นลง ทั้งที่มีความเจริญทางวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและทางการแพทย์มากกว่าสมัยก่อน คำตอบก็คือคนเราไม่รู้จัก วิธีการดูแลร่างกายให้ถูกต้องตามหลักธรรมชาตินั้นเอง
ความสวยงามจากภายใน เป็นหลักเดียวกับการชะลอความแก่และสัมพันธ์กับการมีสุขภาพกายและใจที่ดี จึงควรสร้างความสวยงาม ที่ปรากฏที่ผิวพรรณและใบหน้าด้วยการสร้างพื้นฐานร่างกายที่แข็งแรง ซึ่งเป็นการแก้ด้วยการสร้างสมดุลของระบบต่างๆของร่างกาย ความสวยงามที่มาเสริมจากภายในก็จะช่วยทำให้ความสวยงามภายนอกเด่นขึ้น ได้ผลดี และสวยยิ่งขึ้น
มิฉะนั้นอาจจะกลายเป็นคนสวย อมโรค ครั้นเมื่อเอาเครื่องสำอางหรือสิ่งปกปิดออกอาจจะกลายเป็นคนขี้เหร่อมโรคไปก็ได้ การสร้างความสวยงามจึงควรสร้างจากภายใน มองแบบองค์รวมควบคู่กับการแก้จากภายนอกและมองปัญหาเฉพาะส่วนร่วมกัน