ฝุ่นชอล์ก
ผู้ถาม กานตา/ปัตตานี
ดิฉันมีอาชีพรับราชการครู ต้องโดนละอองฝุ่นชอล์กทุกวันจะมีอาการหายใจหอบ ไม่ทราบว่าที่ดิฉันเป็นใช่โรคภูมิแพ้หรือเปล่าค่ะและควรทำอย่างไร
ดิฉันอายุ ๓๔ ปี อาชีพรับราชการเป็นครูอยู่โรงเรียนต่างจังหวัด ในการเรียนการสอนยังจำเป็นต้องใช้ชอล์กอยู่ เวลาลบกระดานดำทีไร ดิฉันจะหายใจหอบทุกที ถึงแม้จะใช้ผ้าเช็ดหน้าปิดปากปิดจมูกแล้ว ก็ยังเป็นอยู่ เวลาเป็นต้องออกมานั่งพักนอกห้อง ระยะหลังๆ จะให้ลูกศิษย์ช่วยลบกระดานให้ แต่ก็ยังมีอาการอยู่บ้าง คงจะมีฝุ่นชอล์กหลงเหลืออยู่ ไม่ทราบว่าที่ดิฉันเป็นใช่โรคภูมิแพ้หรือเปล่าค่ะ และควรทำอย่างไร เพราะดิฉันไม่สามารถหลบเลี่ยงได้ด้วย เนื่องจากเป็นอาชีพที่ต้องทำ
ผู้ตอบ พ.ญ.ฉวีวรรณ บุนนาค
ฝุ่นชอล์ก เป็นสารเคมีที่มีโมเลกุลเล็ก และไม่มีส่วนประกอบของโปรตีน ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่สำคัญของสารก่อภูมิแพ้ และจากการที่เคยทดสอบผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ กับน้ำยาสกัดจากฝุ่นชอล์ก พบว่า ไม่ทำให้เกิดปฏิกิริยาใดๆ ดังนั้นฝุ่นชอล์กจึงไม่ใช่สารก่อภูมิแพ้โดยตรง แต่ฝุ่นละอองทุกชนิดแม้ไม่ได้เป็นสารก่อภูมิแพ้ แต่ถ้ามีปริมาณมากก็จะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุทางเดินหายใจได้ จึงจัดเป็นสารระคาย ซึ่งแม้คนที่ไม่ได้เป็นโรคภูมิแพ้ หากหายใจเอาสารระคายเห่านี้เข้าไปมากพอก็จะทำให้เกิดอาการ เช่น คัน จาม หรือไอได้ แต่ผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้อยู่แล้ว เช่น เป็นโรคแพ้อากาศ (จมูกอักเสบจากภูมิแพ้) หรือหอบหืด การได้รับสารระคายเหล่านี้จะทำให้มีอาการเกิดขึ้นคล้ายกับที่ได้รับสารภูมิแพ้เข้าไปหรือถ้ามีอาการอยู่แล้วก็จะเป็นมากขึ้น ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยง เช่น ให้ลูกศิษย์ช่วยลบกระดานให้ ขณะคุณออกมาพักนอกห้อง ก็เป็นวิธีที่ดีอยู่แล้ว และถ้าจะให้ดียิ่งขึ้นควรใช้ผ้าหรือฟองน้ำที่ชุบน้ำหมาดๆ เช็ดแทนการใช้ที่ลบกระดานจะช่วยลดการฟุ้งกระจายของฝุ่นชอล์กได้อีกมาก
ส่วนการที่จะทราบว่าคุณเป็นโรคภูมิแพ้จริงหรือไม่ ควรไปรับการตรวจทดสอบภูมิแพ้ ซึ่งจะเป็นวิธีตรวจที่แน่นอนที่สุด และทราบผลการตรวจทันที แต่อาจต้องไปที่โรงพยาบาลใหญ่ๆ เช่น โรงพยาบาลศูนย์ หรือที่เป็นโรงเรียนแพทย์ จึงจะมีบริการตรวจดังกล่าว