ประจำเดือนหลังคลอดบุตร
ผู้ถาม คุณแม่คนใหม่
ตั้งแต่คลอดลูกประจำเดือนยังไม่มาเลย ไม่ทราบว่าคนที่เพิ่งคลอดลูกต้องใช้เวลาเท่าไรประจำเดือนจึงจะมา และในช่วงแรกๆ ประจำเดือนจะเป็นปกติหรือเปล่า
ดิฉันเพิ่งเป็นคุณแม่คนใหม่ได้เพียง ๖ สัปดาห์ ลูกคนนี้เป็นลูกคนแรก ตั้งแต่คลอดลูกประจำเดือนยังไม่มาเลย ไม่ทราบว่าคนที่เพิ่งคลอดลูกต้องใช้เวลาเท่าไรประจำเดือนจึงจะมา และในช่วงแรกๆ ประจำเดือนจะเป็นปกติหรือเปล่าคะ
ผู้ตอบ น.พ.พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์
โดยปกติแล้วระยะเวลาที่อวัยวะต่างๆ ของร่างกายที่เปลี่ยนแปลงในระหว่างตั้งครรภ์นั้นจะกลับสู่สภาพเดิมก่อนตั้งครรภ์ใช้เวลาประมาณ ๖ สัปดาห์ หรือ ๔๒ วัน หลังคลอดก็จะเป็นปกติเป็นส่วนใหญ่ แต่ประจำเดือนนั้นต่างออกไป คือ อาจจะมาก่อนหรือหลังก็ได้ โดยเฉพาะมารดาที่ให้นมบุตรอยู่นั้นประจำเดือนระยะหลังคลอดอาจเลื่อนออกไปได้ ทั้งนี้เนื่องจากในขณะที่มารดายงมีน้ำนมอยู่นั้น ฮอร์โมนที่กระตุ้นการสร้างน้ำนมจะทำหน้าที่ไปยับยั้งการตกไข่อันเป็นกระบวนการคุมกำเนิดตามธรรมชาติอย่างหนึ่ง ดังนั้นเมื่อไม่มีการตกไข่จึงยังคงไม่มีประจำเดือน และในการมีประจำเดือนในระยะแรกๆ หลังจากคลอดบุตรนั้นจะไม่ใช่ประจำเดือนจากการมีตกไข่เสมอไป จึงอาจทำให้ลักษณะการมีประจำเดือนในระยะนี้มาบ้างไม่มาบ้าง มีมากขึ้นหรือน้อยลงก็ได้ อย่างไรก็ตามเมื่อมารดาเลิกให้นมบุตรแล้ว ประจำเดือนจะมาเป็นปกติเอง ดังนั้น มารดาที่ประจำเดือนยังไม่มาหรือยังมาไม่เป็นปกติในระยะ ๒-๖ เดือนหลังคลอดจึงไม่ต้องกังวลใจ แต่ถ้าต้องการคุมกำเนิดให้เริ่มการคุมกำเนิดไปได้เลย โดยไม่ต้องรอให้ประจำเดือนมาก่อน เพราะในระหว่างที่ไม่มีประจำเดือนอยู่นั้น อาจเกิดมีไข่ตกออกมาแล้วตั้งครรภ์โดยบังเอิญก็ได้