การตั้งครรภ์ผิดปกติ
ผู้ถาม นันทิดา / สระบุรี
ดิฉันตั้งครรภ์ ๕ เดือน ไปหาหมอที่คลินิกและได้อัลตราซาวนด์ พบว่า ไม่มีตัวเด็ก มีแต่ก้อนเลือดกับรก คุณหมอเรียกการตั้งครรภ์ที่ผิดปกตินี้ว่า Blighted ovum ไม่ทราบว่า คืออะไรคะ
ขณะนี้ดิฉันอายุ ๒๖ ปี เพิ่งตั้งครรภ์เป็นครั้งแรก ดิฉันเริ่มตั้งครรภ์เมื่อเดือนพฤษภาคม มีอาการแพ้ท้องไม่มาก จนเมื่อวันที่ ๗ กันยายน ดิฉันไปหาหมอที่คลินิก เนื่องจากมีอาการผิดปกติ คือ ท้องเล็กเกินไปเด็กไม่ดิ้น และมีมูกปนเลือดออกมาทั้งๆที่ตั้งครรภ์ครบ ๕ เดือนแล้ว(เดิมดิฉันฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลประจำอำเภอ) คุณหมอได้อัลตราซาวนด์แล้ว พบว่า ไม่มีตัวเด็ก มีแต่ก้อนเลือดกับรก แนะนำให้ขูดมดลูก คุณหมอเรียกการตั้งครรภ์ที่ผิดปกตินี้ว่า Blighted ovum หลังจากขูดมดลูกแล้วได้ส่งชิ้นเนื้อไปตรวจ พบว่า เป็นชิ้นเนื้อปกติ คุณหมอบอกว่า ดิฉันสามารถมีบุตรได้อีกหลังจากขูดมดลูกไปแล้ว ๓ เดือน
ดิฉันยังมีความกังวลและสงสัยเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ผิดปกติของตัวเอง คุณหมอบอกว่าการตั้งครรภ์ผิดปกติBlighted ovum มีโอกาสเกิดขึ้นได้ร้อยละ ๑๕ ของหญิงตั้งครรภ์ ดิฉันรบกวนคุณหมอช่วยกรุณาให้ความกระจ่างแก่ดิฉัน ดังต่อไปนี้
๑. Blighted ovum คืออะไรคะ เกิดขึ้นได้อย่างไร สาเหตุที่เกิดเกี่ยวข้องกับตัวดิฉัน และสามีหรือไม่ (สามีเพิ่งได้รับบาดเจ็บสาหัสจากอุบัติเหตุทางรถเมื่อเดือนมกราคม)
๒. ความผิดปกติที่เกิดขึ้นเกิดเกี่ยวกับโครโมโซมหรือไม่ เป็นโครโมโซมของใคร
๓. ดิฉันมีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ผิดปกติอีกหรือไม่ อย่างไร
๔. ดิฉันควรปฏิบัติเช่นไรเพื่อที่จะให้มีบุตรและระยะเวลาที่เหมาะสมกับการที่มีบุตรควรเป็นเมื่อใด
๕. Blighted ovum แตกต่างจากการตั้งครรภ์ไข่ปลาอุกอย่างไร
ผู้ตอบ นพ.สุวชัย อินทรประเสริฐ
ตามที่คุณเขียนจดหมายเล่ามาให้ฟังทั้งการรักษา รวมทั้งคำแนะนำที่คุณหมอคลินิกให้นั้นถูกต้องแล้ว ขอขยายความตามที่คุณสงสัยเป็นข้อๆ
๑. Blighted ovum เป็นการตั้งครรภ์ผิดปกติ ชนิดที่ตัวอ่อนฝ่อ กล่าวคือ ไข่ที่ถูกผสมแล้วไม่เจริญเติบโตเป็นตัวเด็ก จะมีเฉพาะส่วนที่เป็นรกและน้ำคร่ำอยู่ในถุง โดยไม่มีตัวเด็ก รกจะเจริญเติบโตต่อมาจนถึงระยะหนึ่ง ส่วนใหญ่จะตั้งครรภ์ไม่เกิน ๓ เดือน แล้วก็มีเลือดออกมา ถ้าตรวจด้วยอัลตราซาวนด์ก็จะพบแต่รกหุ้มรอบถุงน้ำคร่ำโดยไม่มีตัวเด็ก การขูดมดลูกเป็นวิธีการรักษาที่ถูกต้องแล้ว
สาเหตุของการเกิดการตั้งครรภ์ที่ตัวอ่อนฝ่อนั้น ไม่ทราบแน่นอน อาจจะเกิดจากการผสมกันของตัวอสุจิและไข่ แล้วเกิดความผิดปกติในตัวอ่อนที่ผสมกันนั้น หรืออาจจะเกิดความผิดปกติของโครโมโซมของตัวอ่อนนั้น ทำให้ไม่มีการเจริญเติบโตก็ได้ ในกรณีของคุณนันทิดา สาเหตุที่เกิดขึ้นนั้นไม่น่าจะเกี่ยวข้องกับตัวคุณหรือจากการประสบอุบัติเหตุของสามี คาดว่าน่าจะเป็นความผิดปกติของตัวอ่อนเอง
๒. ความผิดปกตินี้ อาจจะเกิดจากโครโมโซมที่ผิดปกติของตัวอ่อน มิใช่โครโมโซมผิดปกติของพ่อหรือแม่
๓. คุณมีโอกาสตั้งครรภ์ปกติ หรือผิดปกติได้เท่าๆกับคนอื่น อย่ากังวลใจ ทำใจให้สบาย
๔. ถ้าการขูดมดลูกของคุณมิได้ทำให้คุณเสียเลือดมาก หรือไม่มีการอักเสบในโพรงมดลูก ก็ควรคุมกำเนิดไว้ ๓ เดือน ตามที่คุณหมอได้แนะนำไว้ หลังจาก ๓ เดือนแล้ว คุณก็สามารถปล่อยให้ตั้งครรภ์ได้ตามปกติ แต่ถ้ามีการตกเลือดมากหรืออักเสบในโพรงมดลูกหลังจากการขูดมดลูก ควรเว้นระยะเวลาให้นานขึ้น เช่น ๖ เดือน ระหว่างนี้ก็บำรุงร่างกายให้แข็งแรง รวมทั้งไปตรวจสุขภาพ ตรวจความพร้อมของตนเองที่จะตั้งครรภ์ครั้งต่อไป รวมทั้งฉีดวัคซีนป้องกันหัดเยอรมันด้วย ถ้ายังไม่มีภูมิคุ้มกัน
ระยะเวลาที่เหมาะสมสำหรับสตรีทั่วๆไป ที่จะมีบุตร ก็คือ อายุ ๒๐-๓๔ ปี มีบุตรห่างกัน ๒-๕ ปี และมีไม่เกิน ๒-๓ คน
๕. การตั้งครรภ์ไข่ปลาอุก (Molar pregnancy) เป็นความผิดปกติของรก ที่รกมีการเจริญเติบโตอยู่เต็มโพรงมดลูก โดยไม่มีการเจริญเติบโตของตัวเด็ก การตั้งครรภ์ชนิดนี้อาการเริ่มแรกก็เหมือนกับการตั้งครรภ์ทั่ว ๆไป แต่จะมีอาการแพ้ท้องมากกว่าปกติ และต่อมามีเลือดออกทางช่องคลอด บางครั้งก็มีเม็ดใสๆ คล้ายเม็ดสาคูหรือที่คนโบราณบอกว่าเหมือนไข่ปลาอุกหลุดออกมาด้วย ต่างกับการตั้งครรภ์ชนิดตัวอ่อนฝ่อที่รกจะปกติ ดังในรายของคุณ เมื่อขูดมดลูกเอารกไปส่งตรวจจึงได้ผลกลับมาว่า รกปกติ