มธุรส/ สมุทรปราการ : ผู้ถาม
ดิฉันอายุ ๓๐ ปี กำลังตั้งครรภ์ลูกคนแรกได้ ๖ เดือน ลูกในท้องปกติดีคะ สุขภาพทั่วไปของดิฉันก็ปกติดีคะ แต่มีปัญหาที่ถกเถียงกับคนรอบ ๆตัวว่า ดิฉันควรจะคลอดปกติ หรือ ผ่าตัดคลอดดี เพราะถ้าผ่าตัดคลอดจะเลือกเวลาคลอดได้ ใจจริงก็อยากจะคลอดปกติ คะ เพราะทราบว่าคลอดปกติแผลจะหายเร็วกว่าผ่าตัดคลอด แต่ก็ไม่แน่ใจ
คุณหมอที่ฝากท้องอยู่ก็ไม่แนะนำอะไร บอกแต่ว่าถ้าต้องการผ่าตัดคลอดก็ได้ไม่มีปัญหาอะไร ดิฉันฝากท้องไว้กับโรงพยาบาลเอกชนคะ
ขอความกรุณาคุณหมอช่วยแนะนำผลดี – ผลเสียของการคลอดทั้ง ๒ แบบ ให้ด้วยคะ
นพ. สุวชัย อินทรประเสริฐ : ผู้ตอบ
คุณอายุ ๓๐ ปี ตั้งครรภ์ปกติทั้งแม่และลูก ไม่มีปัญหาเรื่องการมีบุตรยาก หรือโรคประจำอื่น และเมื่อถึงเวลาใกล้คลอดไม่มีภาวะแทรกซ้อนอื่นแล้ว หมอคิดว่า คุณน่าจะคลอดเองได้ หรืออย่างที่คุณเรียกว่าคลอดอย่างปกตินั้นแหละ อาจจะมีอาการเจ็บท้องมากช่วงใกล้คลอด ( มียาแก้ปวดฉีดให้ ) เมื่อคลอดแล้ว อาการปวดก็จะหายเป็นปลิดทิ้ง จะเหลือเพียงเจ็บแผลฝีเย็บบ้างเล็กน้อยเท่านั้น เมื่อความเจ็บปวดน้อย คุณก็สามารถดูแลตัวเองและดูแลลูกน้อยหลังคลอดได้เต็มที่ ให้ลูกดูดนมแม่ได้เร็วขึ้นทุกอย่างก็จะดี
สำหรับเรื่องการผ่าท้องคลอดนั้น ควรทำเมื่อมีความจำเป็น ( ภาษาแพทย์ เรียกว่า มีข้อบ่งชี้ ) เช่น เชิงกรานแคบ คุณแม่อายุมาก ใกล้อายุ ๕๐ ปีหรือมากกว่าและตั้งครรภ์ครั้งแรก คุณแม่มีเนื้องอกที่มดลูก หรือรังไข่ และขวางทางคลอด หรือรกเกาะต่ำ หรือลูกน้อยอยู่ในท่าขวาง หรือแทนที่จะเอาหัวลงมาเข้าเชิงกราน ก็เอาก้นลงมาแทน หรือขณะเจ็บท้องคลอดเสียงหัวใจลูกผิดปกติ เป็นต้น
สิ่งต่าง ๆ ที่กล่าวมานี้ก็มีความจำเป็นที่จะต้องได้รับการช่วยคลอดโดยการผ่าตัด แม้ว่าขณะทำผ่าตัด คุณแม่จะไม่รู้สึกเจ็บปวดเพราะจะใช้การดมยาสลบ หรือ ฉีดยาชาเข้าไขสันหลัง ( บล็อกหลัง ) หลังการผ่าตัดคุณแม่ก็จะมีอาการปวดแผลผ่าตัด กว่าจะลุกขึ้นได้ก็มักจะกินเวลา ๒๔ ชั่วโมง ไปแล้ว และก็คงจะเจ็บแผลต่ออีกหลายวัน หลังคลอดก่อนจะบริหารร่างกายให้หน้าท้องยุบได้ใกล้เคียงกับของเดิมก็ต้องใช้เวลาเป็นเดือนกว่าจะเริ่มบริหารได้ ไม่เหมือนกับคลอดทางช่องคลอด วันที่ ๒ หลังคลอดก็จะเริ่มบริหารร่างกายได้แล้ว
การผ่าตัดท้องคลอดก็เหมือนการเดินข้ามถนนที่มีรถพลุ่งพล่าน และไม่มีสะพานลอย ถ้าคุณมีความจำเป็นต้องไปฝั่งตรงข้าม (มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ )ก็ควรจะข้ามไปแต่ก็ต้องแลซ้ายแลขวาให้ดีเสียก่อน แต่ถ้าคุณไม่มีความจำเป็นต้องไปฝั่งตรงข้าม คุณก็ไม่ควรที่จะข้ามถนนเล่น และโอกาสเกิดอุบัติเหตุมีมาก
เมื่อมีการผ่าตัดคลอดครั้งแรกครั้งต่อไปส่วนใหญ่ก็ต้องผ่าตัดคลอดอีก การผ่าตัดหลายครั้งย่อมเป็นการเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนจาการผ่าตัด แพ้ยา เสียเลือดมาก และผลระยะยาวอาจจะเกิดพังผืดในช่องท้อง ปวดท้องบ่อยเป็นต้น
กล่าวโดยสรุปก็คือ ถ้าสามารถคลอดเองได้โดยไม่มีการติดขัดแล้ว การคลอดเองทางช่องคลอด ย่อมจะดีกว่าการผ่าท้องคลอด ถ้าคลอดเองได้ครั้งแรก ครั้งที่ ๒ ก็จะคลอดง่าย ใช้เวลาสั้นกว่าเดิมครับ