วิชุดา / ปทุมธานี : ผู้ถาม
ดิฉันเป็นคุณแม่ของลูกสาววัย ๔ เดือนคะ เคยทราบมาว่าถ้าฟันของลูกจะเริ่มงอกลูกจะไม่ค่อยสบายเนื้อสบายตัว อาจจะมีไข้ด้วย
ขอรบกวนคุณหมอช่วยกรุณาแนะนำวิธีดูแลลูกในช่วงนั้นด้วยคะ เข้าใจว่าฟันน้ำนมจะงอกตอนอายุประมาณ ๕ – ๖ เดือน ใช่หรือไม่คะ และฟันแท้จะขึ้นตอนอายุ ๖ ขวบ ใช่หรือไม่คะ
ช่วยกรุราตอบให้ทราบด้วยนะคะ
ทพ. ไพฑูรย์ สุริยะวงศ์ไพศาล : ผู้ตอบ
คุณเป็นคุณแม่มือใหม่ที่มีความพร้อมดี มีความรู้ความเข้าใจเรื่องการขึ้นของฟันในช่องปากถูกต้องทีเดียว คงจะต้องค้นคว้าไว้ล่วงหน้าไม่น้อย สมที่เป็นคุณแม่ที่มีคุณภาพจริง ๆ
โดยทั่วไปหากเด็กสุขภาพแข็งแรงดี ในช่วงที่ฟันน้ำนมกำลังงอกขึ้นมักไม่มีอาการอะไร โดยเฉพาะฟันซี่หน้าทั้งล่างและบนซึ่งมีขนาดเล็ก ซึ่งถ้ามีไข้และเหงือก บวมปวดเมื่อฟันขึ้นนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นฟันกรามแท้ซี่ที่หนึ่ง หรือ เรียกอีกอย่างว่า six year molar เพราะขึ้นตอนอายุ ๖ ขวบ คุณเพียงแต่หมั่นดูแลความสะอาดในช่องปากของลูกให้ดีและสม่ำเสมอก็พอ
แต่หากมีปัญหาจริง ๆ ก็สามารถบรรเทาได้ โดยใช้ยาตามอาการ เช่น หากมีไข้สูงมากกว่า ๓๘ องศาเซลเซียส และลูกบ่นว่า ปวดก็อาจให้ยาแก้ปวดพาราเซตามอล ๑๒๕ มิลลิกรัม หรือ ๑/๒ ช้อนชา เมื่อมีอาการ และให้ซ้ำได้ทุก ๔ -๖ ชั่วโมง แต่บางครั้งแค่หมั่นเช็ดตัว และนวดเบา ๆ ตามตัวก็พอ หรือในกรณีที่เจ็บเหงือก แต่ไม่มีไข้ อาจใช้ยาชาชนิดเจลทาบาง ๆ ให้ตรงที่เหงือกบวมขึ้นมา
โดยมากอาการปวดและมีไข้มักจะคงอยู่ไม่เกิน ๑ สัปดาห์ในระยะนี้ที่ฟันยังไม่ขึ้น คุณอาจหายางซิลิโคนนิ่ม ๆ ที่เขาผลิตขึ้นมา รูปร่างคล้ายแปรงสีฟันหรือโดนัท มาให้ลูกหัดกัดเล่นเพื่อช่วยนวดเหงือก และยังเป็นการปลูกฝังพื้นฐานการแปรงฟัน โดยมีข้อควรพึงระวังว่า ลูกของคุณไม่มีปัญหาสายตา เพราะฉะนั้นเด็กอาจทำพลาดทิ่มหน้าตาตัวเองได้