สปา-สัปปาย์
ประเวศ วะสี
สปาเพื่อสุขภาพกำลังได้รับความนิยมมากขึ้น หมอชาวบ้านจึงนำมาเป็นเรื่องขึ้นปกฉบับนี้ ขอเชิญหาความหมายว่ามันคืออะไร ในทางธรรมะมีคำว่า สัปปายะ หมายถึงสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการเจริญธรรม เช่น สถานที่ที่สงบสบาย ไม่ร้อนจัดไม่หนาวจัด อาหารการกินไม่ลำบากเกิน
ที่จริงคำว่า สัปปายะ ก็คือสบายนั่นแหละ แต่ไม่ใช่สบายเพื่อขี้เกียจ หรือสบายเพื่อให้เกิดกิเลส แต่สบายเพื่อเจริญธรรมให้รุดหน้า คุณหมอเพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ ผู้เชี่ยวชาญการแพทย์แผนไทยเคยกล่าวว่า คนสมัยใหม่เขากำลังคลั่งเรื่องสปากัน เราก็น่าจะทำสัปปาย์บ้าง อันหมายถึงสัปปายะ เพื่อการบังเกิดขึ้นแห่งธรรมและสุขภาพ
ที่จริงสุขภาพกับธรรมเป็นเรื่องที่ทับซ้อนกันอย่างมาก หรือทั้งหมด เพราะสุขภาพเกิดจากความถูกต้อง
ความถูกต้องก็คือธรรม การสร้างเสริมสุขภาพก็คือการสร้างเสริมธรรม สัปปายะ อาจจะเป็นที่บ้าน ที่ทำงานวัด หรือสถานส่งเสริมสุขภาพ ที่ทำให้มนุษย์ได้สัมผัสธรรมชาติ อากาศบริสุทธิ์ สายลม แสงแดด สายน้ำ ป่าเขา ท้องฟ้า
ได้กินอาหารที่ปลอดสารพิษ ได้ออกกำลังกาย ได้อ่านหนังสือธรรมและเจริญสติ ได้อยู่ในหมู่คนที่เอื้ออาทรต่อกัน และมีการนวดไทยสำหรับผู้ที่ชอบ ในขณะที่เมืองกำลังเป็นที่ที่ไม่เป็นไปเพื่อสุขภาพมากขึ้นๆ ผู้คนจึงแสวงหาสภาพที่จะสร้างเสริมสุขภาพกันมากขึ้น ธุรกิจเล็กๆ หรือธุรกิจชุมชน เพื่อสร้างเสริมสุขภาพ จึงเป็นบริการที่สร้างสรรค์ ขอให้นึกถึงสัปปายสถานเพื่อการเจริญธรรมและเจริญสุขภาพกันมากๆ