- สุทธิศักดิ์/กรุงเทพฯ : ผู้ถาม
ขอเรียนถามคุณหมอเกี่ยวกับเรื่องโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
- อาการของมะเร็งลำไส้ใหญ่ เป็นอย่างไร
- สาเหตุเกิดขึ้นได้อย่างไร
- สามารถป้องกันได้หรือไม่
- ผู้ที่ท้องผูกหากกินยาถ่ายบ่อยๆ จะเป็นสาเหตุของมะเร็งลำไส้ใหญ่หรือไม่
ขอความกรุณาคุณหมอช่วยตอบด้วยครับ
- นพ.สุรเกียรติ อาชานานุภาพ : ผู้ตอบ
มะเร็งลำไส้ใหญ่ หมายถึงมะเร็งที่เกิดขึ้นในบริเวณใดบริเวณหนึ่งของลำไส้ใหญ่ นับตั้งแต่ช่วงที่ต่อจากลำไส้เล็กจนถึงทวารหนัก โดย รวมๆ แล้วเป็นภาวะที่พบได้บ่อยกว่ามะเร็งลำไส้เล็ก ดังนั้น เมื่อพูดถึงมะเร็งลำไส้ เรามักจะหมายถึงมะเร็งลำไส้ใหญ่
มะเร็งลำไส้ใหญ่อาจมีอาการได้ต่างๆ ขึ้นกับตำแหน่งที่เป็น อาการที่อาจพบได้ก็คือ
1. มีอาการท้องผูกสลับท้องเสียผิดไปจากปกติ
2. ท้องเสียถ่ายเป็นน้ำเรื้อรังเป็นแรมเดือน
3. ถ่ายเป็นมูกหรือมูกปนเลือด แบบเป็นบิดเรื้อรังเป็นแรมเดือน
4. ถ่ายเป็นเลือดสดๆ แบบริดสีดวงทวาร (มีข้อแนะนำว่า ผู้ทีมีอาการถ่ายอุจจาระเป็นเลือดสดเป็นๆ หายๆ บ่อย หรือพบถ่ายเป็นเลือดสดเพียงครั้งเดียวในผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปี ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจเช็กให้แน่ใจ)
สาเหตุของโรคนี้ ยังบอกไม่ได้ชัดเจน แต่พบว่ามักเกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์ กล่าวคือ ถ้ามีพ่อแม่พี่น้องเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ ก็มีโอกาสเป็นโรคนี้มากกว่าคนทั่วไป
นอกจากนี้ ยังพบว่าการสูบบุหรี่จะเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคนี้มากขึ้น
แต่ก่อนเคยเชื่อว่า การกินใยอาหารน้อย (เช่น ผัก ผลไม้) จะทำให้เกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ แต่ข้อมูลในระยะหลังนี้ยืนยันว่า ความเชื่อดังกล่าวไม่จริงเสียแล้ว สรุปก็คือ มะเร็งลำไส้ใหญ่เกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์และบุหรี่เป็นสำคัญ
ส่วนการป้องกัน ก็ต้องมุ่งไปที่สาเหตุที่เกี่ยวกับพฤติกรรมที่ป้องกันได้ ได้แก่ การไม่สูบบุหรี่ (ส่วนการกินใยอาหารมากๆ แม้ว่าจะพิสูจน์ว่า ไม่ได้ช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ ก็ขอแนะนำให้กินผัก-ผลไม้ให้มากๆ ทุกวันต่อไป เนื่องเพราะมีประโยชน์ต่อสุขภาพในด้านอื่นๆ (เช่น การป้องกันภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ท้องผูก ริดสีดวงทวาร เป็นต้น)
ส่วนสาเหตุจากกรรมพันธุ์อาจเป็นสิ่งหลีกเลี่ยงได้ยาก (คงจะไม่แนะนำให้หลีกเลี่ยงการแต่งงานกับคนที่มีกรรมพันธุ์ของโรคนี้) แต่ถ้ารู้ว่ามีกรรมพันธุ์เป็นโรคนี้ ก็แนะนำให้หมั่นตรวจเช็กหามะเร็งลำไส้ใหญ่ (เช่น การตรวจอุจจาระ การใช้กล้องส่องตรวจทวารและลำไส้ใหญ่) เป็นระยะๆ ตั้งแต่ไม่มีอาการแสดง หากพบมะเร็งลำไส้ใหญ่ตั้งแต่ระยะแรกเริ่ม การรักษาจะได้ผลดีและสิ้นเปลืองน้อยกว่าพบในระยะที่เป็นมากแล้ว
การกินยาถ่ายบ่อยๆ ไม่ใช่สาเหตุทำให้เกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ ปัญหาอยู่ที่อาการท้องผูกเสียมากกว่า ถ้าท้องผูกบ่อยก็อาจบ่งชี้ว่า อาจมีพฤติกรรมสุขภาพไม่เหมาะสม เช่น กินผัก-ผลไม้น้อย ดื่มสุรามาก ขาดการบริหารร่างกายหรือออกกำลังกาย เป็นต้น
ผู้ที่ท้องผูกบ่อยควรพิจารณาว่าเกิดจากสาเหตุอะไร และหาทางปรับพฤติกรรมให้เหมาะสม ดีกว่ามัวแต่พึ่งยาถ่ายจนติดเป็นนิสัย