จั๊งฟู้ด-อาหารขยะ ฟาสต์ฟู้ด-อาหารแดกด่วน
“คุณหมอครับ ลูกชายของผมชอบกินอาหารฝรั่งพวกแฮมเบอร์เกอร์ ไก่ทอด ที่นิยมขายตามห้างสรรพสินค้าเป็นประจำ ไม่ทราบว่าจะมีประโยชน์หรือโทษอย่างไรบ้างครับ?” นายแดงเปิดประเด็นขึ้นปุจฉากับคุณหมอ
“แล้วคุณคิดว่าอย่างไรละ” คุณหมอย้อน
“ประโยชน์คงมีแน่ คือ ได้เนื้อแป้งและไขมัน” นายแดงตอบ “แต่ผมก็ยังสงสัยว่า การกินอาหารจำพวกนี้มากๆ จะเกิดโทษอะไรบ้าง”
“ที่แน่ๆ ก็คือ ถ้ากินอาหารพวกนี้มากไปจะเกิดโรคอ้วน” คุณหมอตอบ
“ถึงว่าสิ เจ้าลูกชายผมอายุ 13 ปี น้ำหนักปาเข้าไปตั้ง 70 กิโลกรัม คุณปู่คุณย่าดีใจว่าหลานตัวเองตัวโต แต่ผมคิดว่าอ้วนเกินไป” นายแดงสาธยาย
“ตามหลักโภชนาการ คนเราจะต้องกินอาหารให้ได้ครบทุกหมู่ตามสัดส่วนที่พอเหมาะ ถ้ากินอาหารที่ให้พลังงานหรือแคลเลอรี่มากเกิน ก็จะทำให้น้ำหนักตัวมากเกิน อาหารพวกไขมันสัตว์ แป้งและของหวาน จะให้แคลลอรีสูง ควรกินแต่พอสมควร
วิธีวัดผลได้ว่ากินมากไปหรือเปล่าก็ให้สังเกตจากน้ำหนักตัว ถ้ากินแล้วน้ำหนักตัวอยู่ในเกณฑ์ปกติก็ถือว่ากำลังดี แต่ถ้ากินแล้วน้ำหนักขึ้นไม่หยุดจนเกินเกณฑ์ปกติ ก็ถือว่ากินมากเกิน” หมออธิบาย
“ถ้าเช่นนั้นอาหารฝรั่งพวกนี้ก็ไม่ควรจะกินกันบ่อยเกินไปใช่ไหมครับ”
“ครับ กินเป็นครั้งคราวถือว่ามีประโยชน์ แต่ถ้ากินเป็นประจำก็ไม่ดีแน่ อาหารพวกนี้ฝรั่งเองเขาเรียกขานกันว่า จั๊งฟู (junk food) แปลว่า อาหารขยะ เป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการไม่ครบถ้วน แถมกินมากเกินกลับเกิดโทษ คือ ทำให้เกิดโรคอ้วนและโรคไขมันในเส้นเลือดสูง ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพสูงอย่างยิ่ง” คุณหมอชี้แจง
“ได้ยินคุณหมอพูดถึงจั๊งฟู ทำให้นึกถึงคำว่า ฟาสต์ฟู้ด ไม่ทราบว่ามีความหมายอย่างเดียวกันหรือเปล่าครับ” นายแดงถามต่อ
“คำว่า ฟาสต์ฟู้ด (fast food) แปลตรงตัวว่า อาหารที่กินได้เร็ว ทันใจ สั่งปุ๊บได้ปั๊บ สะดวกในการพกพาและบริโภค ในการกินไม่ต้องใช้อุปกรณ์อะไรมากมาย อาหารฝรั่วพวกแฮมเบอร์เกอร์ แซนด์วิช มันฝรั่งทอด จึงจัดอยู่ในจำพวกฟาสต์ฟู้ด ขณะเดียวกันก็มีคุณค่าทางโภชนาการเป็นจั๊งฟู้ดด้วย คำว่า ฟาสต์ฟู้ดอาจารย์สุลักษณ์ ศิวรักษ์นักวิจารณ์สังคมได้แปลเป็นไทยว่า อาหารจานด่วน…”
“ฟังคุณหมออธิบายแล้ว อาหารแบบไทยๆ เราน่าจะมีคุณค่ามากกว่าใช่ไหมครับ” นายแดงรุกต่อ
"อาหารที่เรากินกันนอกจากมีทั้งแป้ง เนื้อสัตว์ ไขมันแล้ว ยังมีผักและผลไม้ครบ 5 หมู่ ถ้ารู้จักกินให้มีสัดส่วนพอเหมาะกิจเป็นผลดีต่อสุขภาพ โดยเฉพาะหลังเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ ควรลดอาหารพวกไขมัน เนื้อสัตว์ และของหวานลง หันมากินผักและผลไม้ให้มากขึ้น แต่ถ้ายังเลือกกินพวกไขมัน เนื้อสัตว์ และของหวานมากๆ ก็ถือว่าเป็นอาหารขยะได้เช่นกัน” คุณหมออธิบาย “และถ้าจำเป็นต้องกินอาหารฟาสต์ฟู้ดหรืออาหารแดกด่วน เช่น กินอาหารว่างไว้รองท้องขณะเดินทาง ก็แนะนำว่าอย่าไปกินอาหารฝรั่งข้างต้น ขอให้หันมากินข้าวโพดต้มสัก 2-3 ฝัก หรือกินผลไม้ที่หั่นใส่ถุง ทั้งถูก ทั้งมีคุณค่ากว่าไหนๆ”
“อาหารจำพวกผักและผลไม้มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างไร เอาไว้คุยกันต่อคราวหน้ากันดีไหมครับ” คุณหมอกล่าวทิ้งท้าย