เมื่อไม่นานมานี้ ได้พบและพูดคุยกับคุณดอน สอนระเบียบ ดารานักร้องชื่อดัง ซึ่งเคยทราบข่าวว่าป่วยเป็นอัมพาต ผมรู้สึกประหลาดใจและยินดีที่เห็นคุณดอนกลับฟื้นคืนความแข็งแรงและทำงานได้เหมือนเดิม
ผมได้เอ่ยปากให้หมอชาวบ้านได้สัมภาษณ์เรื่องราวของคุณดอน ซึ่งเขาก็ยินดีเพื่อเป็นบทเรียนแก่คนทั่วไป
นี่คือที่มาของบทสัมภาษณ์ที่ได้ตีพิมพ์ในฉบับนี้ จึงขอขอบคุณคุณดอน มา ณ โอกาสนี้
สภาวะหลอดเลือดแข็งและตีบ เป็นสิ่งที่พบได้บ่อยขึ้นในหมู่คนไทย รวมทั้งดาราหลายๆ ท่านที่เคยเป็นข่าวการเจ็บป่วยด้วยภาวะนี้
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้มีโอกาสป่วยด้วยภาวะนี้ ได้แก่
1. โรคความดันเลือดสูง เบาหวาน ไขมันสูง และโรคอ้วน ถ้าไม่ควบคุมให้กลับสู่ภาวะปกติด้วยการรักษาอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ก็มักจะลงเอยด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (เจ็บหัวใจ หัวใจวายกะทันหัน) หรือโรคหลอดเลือดสมองตีบ (เวียนศรีษะเรื้อรัง ความจำเสื่อม อัมพาต อัมพฤกษ์)
2. พฤติกรรมเสี่ยง ได้แก่ สูบบุหรี่ ดื่มเหล้าจัด ก็ส่งผลทำให้หลอดเลือดแดงแข็งและตีบเร็วกว่าวัยอันควร
3. ถึงแม้ไม่มีปัจัยเสี่ยง 2 ข้อดังกล่าวเลย แต่เมื่ออายุมากขึ้น ได้แก่ ผู้ชายมากกว่า 45 ปี ผู้หญิงมากกว่า 55 ปี ก็เสี่ยงต่อการเกิดภาวะนี้มากกว่าคนอายุน้อย
แต่ถ้ามีปัจจัยเสี่ยงข้อ 1 และข้อ 2 ก็จะเป็นเร็วขึ้น ยิ่งมีปัจจัยเสี่ยงมากขึ้น โอกาสก็จะทวีคูณยิ่งๆ ขึ้นไป
การลดความเสี่ยง (โอกาส) ของการเป็นภาวะหลอดเลือดแข็งและตีบ อันนำไปสู่โรคหัวใจ โรคสมอง และอื่น ๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่พึงกระทำ โดย
1. บริโภคอาหารอย่างเหมาะสม โดยกินผัก ผลไม้ให้มาก ลดอาหารไขมันและของหวาน ควบคุมปริมาณอย่าให้กินจนน้ำหนักเกินหรืออ้วน
2. หมั่นออกกำลังกายเป็นประจำ
3. อย่าทำงานหักโหม และรู้จักผ่อนคลายความเครียด
4. อย่าสูบบุหรี่ อย่าดื่มเหล้าจัด
5. ควรตรวจเช็คร่างกายเมื่ออายุ 30-40 ปี แต่ถ้ารูปร่างอ้วน หรือมีคนในครอบครัวป่วยเป็นโรคหัวใจหรืออัมพาต ก็ควรตรวจเช็คสุขภาพเร็วขึ้นกว่าวัยนี้
6. เมื่อตรวจพบว่าเป็นโรคความดันเลือดสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง หรือน้ำหนักเกิน ควรติดต่อรักษากับแพทย์อย่างจริงจังและต่อเนื่อง เพื่อควบคุมให้กลับสู่ภาวะปกติ (ขอย้ำว่า โรคเหล่านี้เป็นโรคที่รักษาได้ ถึงแม้จะเป็นเรื้อรังก็ตาม)
สิ่งเหล่านี้ควรปลูกฝังให้เกิดขึ้นตั้งแต่อายุยังน้อย (เช่น วัยเด็ก และวัยรุ่น) ไม่ใช่ปล่อยปละละเลย หรือมัวแต่ทำงานหนักจนลืมดูแลสุขภาพตนเอง
สุขภาพขึ้นอยู่กับการมีสติและสร้างสมดุลในการดำเนินชีวิตในทุกๆ ด้าน