การดูแลอนามัยช่องปากของผู้ติดเชื้อเอดส์
วันนี้ผมขอเขียนให้กับเพื่อนผู้โชคร้ายกลุ่มที่ดังที่สุดในโลก นั่นคือ กลุ่มผู้ติดเชื่อเอดส์ หรือเชื้อเอชไอวีที่เราคุ้นหูกันดี โดยมุ่งหมายที่จะให้คำแนะนำบางประการเพื่อนำไปปฏิบัติช่วยเหลือตนเองหรือผู้ใกล้ชิดในการป้องกันหรือบรรเทาความทุกข์จากโรคดังกล่าวได้บ้างไม่มากก็น้อย
จากการศึกษาเรื่องการเป็นพาหะของแคนดิดา โคลิฟอร์มและสแตฟีโลค็อกคัส ออเรียส ซึ่งเป็นเชื้อราที่เกิดขึ้นในช่องปากของผู้ติดเชื้อเอดส์ โดยคณาจารย์จากภาควิชาจุลชีววิทยา คณะทันตแพทย์มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับแผนกทันตกรรม โรงพยาบาลกลาง กรมราชทัณฑ์ เมื่อไม่นานมา ได้พบผู้ติดเชื้อเอดส์ที่ยังไม่ปรากฏอาการ จะตรวจพบเชื้อราแคดิดาร้อยละ 63.38 ซึ่งสูงกว่าคนปกติเพราะพบเพียงร้อยละ 25
แม้ว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่จะยังไม่ปรากฏรอยโรคในช่องปากก็ตาม ผลการศึกษานี้ชี้ว่าผู้ติดเอดส์ มีแนวโน้มจะเป็นเชื้อราในช่องปากมากกว่าคนปกติถึงกว่า 2 เท่าตัว โรคเชื้อราในช่องปากหรือเรียกว่าแคนดิเดียซิสนี้จะเพิ่มความทุกข์ทรมานแก่ผู้ป่วย และทำให้สุขภาพทรุดโทรมลงมากยิ่งขึ้น เพราะเมื่อเป็นแล้วการรับรสอาหารจะเสื่อมลง ความอยากอาหารก็พลอยน้อยลงไปด้วย ทำให้ขาดสารอาหาร ดังนั้น การป้องกันโรคนี้ไว้ได้ จึงจะมีร่างกายที่แข็งแรงยาวนานออกไปอีก
ข้อปฏิบัติของผู้ติดเชื้อเอดส์แต่ยังไม่ปรากฏอาการ ก็ไม่ต่างไปจากคนปกติในการที่จะป้องกันโรคดังกล่าว โดยก่อนอื่นควรทราบสาเหตุที่เป็นปัจจัยให้เกิดโรคเชื้อรานี้เสียก่อน อันได้แก่
1. สาเหตุเฉพาะที่ เช่น การฉายรังสีเพื่อการรักษาโรค การสูบบุหรี่ การใส่ฟันปลอมที่ไม่เหมาะสม ภาวะปริมาณน้ำลายน้อย (ปากแห้ง) การบริโภคอาหารคาร์โบไฮเดรตในปริมาณมาก
2. สาเหตุทั้งระบบ เช่น โรคเบาหวาน ภาวะทุโภชนาการ การใช้ยาปฏิยาชีวนะอย่างไม่ถูกต้อง การเปลี่ยนแปลงของระบบภูมิคุ้มกัน
ดังนั้นการป้องกันโรคจึงควรยึดหลัก ดังนี้
1. หลีกเลี่ยงหรืองดเว้นจากเหตุเฉพาะที่ ได้แก่ การงดสูบบุหรี่ การแก้ไขฟันปลอมให้อยู่ในสภาพดีเสมอ การดื่มน้ำมากๆ ทุกวัน การลดอาหารพวกแป้งและน้ำตาล ทำความสะอาดเหงือกและฟันอย่างสม่ำเสมอ รวมทั้งการรับการตรวจสุขภาพช่องปากทุกปี
2. สุขภาพและควบคุมโรคทางร่างกาย ได้แก่ การรับการดูแลจากแพทย์เป็นประจำสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัว การใช้ยาปฎิชีวนะ ตามคำแนะนำของแพทย์ เป็นต้น
ในขณะที่ความเป็นไปได้ในการผลิตยารักษาโรคเอดส์ยังคงเลือนราง ผู้ติดเชื้อเอดส์ที่ยังไม่ปรากฏอาการจึงต้องพยายามรักษาสุขภาพที่ดีให้ยืนนานที่สุด ด้วยการบำรุงร่างกายและการป้องกันโรค ซึ่งจะทำได้ก็ต่อเมื่อมีพลังแห่งสติที่เพียงพอซึ่งจะทำให้จิตใจไม่หดหู่ท้อแท้
ขอให้ดูตัวอย่างคุณมณีวรรณ หนึ่งในผู้รอดชีวิตจากเหตุการณ์ตึกโรงแกรมรอยัลพลาซ่าถล่มที่โคราชเมื่อวันที่ 13 สิงหาคมที่ผ่านมา แม้ขาทั้งสองข้างถูกทับ จนสุดท้ายต้องโดนตัดทิ้ง แต่แววตาของเธอยังคงเข้มแข็งสติสัมปชัญญะมิได้ถูกทับไปด้วย ทำให้มีความอดทนต่อสู้จนรอดชีวิตมาได้อย่างน่าสรรเสริญ