หญิงไทยเหยื่อเอดส์
เมื่อเริ่มต้นมีการระบาดของโรคเอดส์ในโลกเมื่อ 14 ปีก่อน ผู้ชายถูกจัดเป็นกลุ่มที่เสี่ยงต่อการติดโรคเอดส์มากที่สุดจากพฤติกรรมรักร่วมเพศและการติดยาเสพติด ผู้หญิงอาจมีโอกาสติดเอดส์ได้เช่นกัน จากการมีเพศสัมพันธ์กับชายที่ติดยาเสพติด แต่โอกาสติดน้อยกว่าชายมาก
เมื่อการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ปรากฏเด่นชัดขึ้นมา ในทวีปแอฟริกาในระยะเวลาต่อมา ซึ่งเกิดจากการมีเพศสัมพันธ์สำส่อนระหว่างชายกับหญิงเป็นส่วนใหญ่ ผู้หญิงก็ถูกพบว่ามีโอกาสติดเอดส์เท่า ๆ กับผู้ชาย วิวัฒนาการของโรคเอดส์ในประเทศไทยก็เป็นภาพรวมที่ต่อเนื่องระหว่างสถานการณ์ของอเมริกา
และยุโรป กับแอฟริกา กล่าวคือ เริ่มต้นในผู้ชายแล้วลามไปอย่างรวดเร็วในกลุ่มผู้หญิง
สัญญาณแรกที่บ่งบอกว่าโรคเอดส์ได้เข้ามาแพร่ระบาดในกลุ่มหญิงไทยแล้วถูกพบเมื่อปี พ.ศ.2532เมื่ออัตราการติดเชื้อเอดส์ในหญิงบริการเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งติดตามมาด้วยการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ในกลุ่มชายนักเที่ยวที่เป็นลูกค้าของหญิงบริการที่ติดเชื้อซึ่งนำไปสู่คลื่นลูกที่ 2 ของการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ในหญิงไทย คือ ในกลุ่มแม่บ้านทั่วไปโดยพบว่าอัตราการติดเชื้อเอดส์ในหญิงที่มาฝากครรภ์ตามโรงพยาบาลต่าง ๆ ทั่วประเทศเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี พ.ศ.2534 เป็นต้นมา โดยไม่มีทีท่าจะชะลอตัวลง ในขณะที่แนวโน้มการระบาดของโรคเอดส์ในชายไทยเริ่มมีทีท่าว่าจะชะลอตัวลงแล้ว
จากการคาดประมาณการณ์ที่ว่าจนถึงสิ้นปี พ.ศ.2537 มีคนไทยที่ติดเชื้อเอดส์แล้วรวมทั้งสิ้นประมาณ750,000 คน ในจำนวนนี้ประมาณว่าเป็นผู้หญิงร้อยละ 40 หรือประมาณ 3 แสนคน ซึ่งเป็นจำนวนที่ไม่น้อยเลยและยังมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ โดยคาดว่าจนถึงปี พ.ศ.2543 หรือในอีก 5 ปีข้างหน้า จะมีผู้ติดเชื้อเอดส์ทั่วประเทศไทย ประมาณล้านห้าแสนคน ซึ่งตอนนั้นคงเป็นผู้หญิงประมาณครึ่งหนึ่ง
หญิงไทยที่ติดเชื้อเอดส์ส่วนใหญ่มีอายุอยู่ระหว่าง 20-35 ปี ซึ่งเป็นกลุ่มแม่บ้านที่อยู่ในวัยเจริญพันธุ์
คนที่อายุน้อยกว่า 20 (ระหว่าง 15-20) ก็พบมีอัตราการติดเชื้อเอดส์สูงได้ แต่พบส่วนใหญ่ในหญิงบริการทางเพศ อีกช่วงอายุหนึ่งที่พบมีอาการติดเชื้อเอดส์สูงในเพศหญิงก็คือ ในช่วงอายุตั้งแต่แรกเกิดถึง 5 ขวบ ซึ่งเกิดจากติดเชื้อเอดส์จากแม่ เด็กที่ติดเชื้อเอดส์มักเสียชีวิตก่อนอายุ 5 ขวบ อย่างไรก็ตาม หญิงไทยที่อายุเกิน 60 แล้ว ก็ไม่สามารถหนีรอดเงื้อมือของโรคเอดส์ไปได้ เคยพบหญิงอายุ 76 ติดเอดส์จากสามีซึ่งมีอายุ 83 เพราะชายไทยหลายคนไม่ยอมแก่ตามวัย ดังนั้นจึงพูดได้ว่า ไม่มีหญิงไทยวัยใดที่มีภูมิต้านทานต่อโรคเอดส์ นอกเสียจากว่าคนนั้นจะ “โสดจริง ๆ”
และหญิงไทยที่ติดเอดส์ ส่วนใหญ่จะเป็นคนที่มีการศึกษาน้อยและมีรายได้น้อย ทั้งนี้ก็เพราะว่าเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศ แต่ก็พบมีหญิงไทยที่มีการศึกษาสูง ๆ หรือมีฐานะดี ๆ ติดเอดส์กันไม่น้อย เพราะระดับการศึกษาและฐานะของตัวเองไม่สามารถไปคุมความประพฤติ หรือไม่คุมความรับผิดชอบของสามีตัวเองได้
ปัจจัยที่ทำให้หญิงไทย (และหญิงแอฟริกา) ติดเชื้อเอดส์มาก เมื่อเทียบกับผู้หญิงในประเทศที่พัฒนาแล้วมีหลายประการ ประการที่สำคัญที่สุดคือ ฐานะทางสังคมของผู้หญิงที่ไม่ทัดเทียมกับผู้ชาย ผู้หญิงต้องพึ่งพาผู้ชายในหลาย ๆ ด้าน โดยเฉพาะด้านการเงิน คือ ผู้หญิงต้องเป็นช้างเท้าหลัง จึงไม่มีสิทธิ์ไม่มีเสียงในการต่อรองกับสามีที่เพิ่งเข้าไปใช้บริการของหญิงบริการมาจะมาขอหลับนอนด้วย โดยไม่ใส่ถุงยางอนามัยป้องกัน และหญิงบริการมักจะทำอะไรไม่ค่อยได้ถ้าแขกไม่ยอมใช้ถุงยางอนามัย เป็นต้น
การด้อยโอกาสในการศึกษาต่อหรือในการทำงานของหญิงไทย เมื่อเทียบกับผู้ชายก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้หญิงไทยเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอดส์ นอกจากนี้วัฒนธรรมในการเลี้ยงดูเด็กชายและเด็กหญิง และค่านิยมทางสังคมต่าง ๆ ก็ล้วนเป็นสาเหตุที่ทำให้หญิงไทยมีโอกาสติดเชื้อเอดส์ได้มาก ดังนั้นมาตรการต่าง ๆ ที่จะชะลอการแพร่ระบาดของโรคเอดส์ในหญิงไทยจึงต้องคำนึงถึงปัจจัยทางด้านสังคม และวัฒนธรรมต่าง ๆ ที่ได้กล่าวไปแล้ว เพื่อจะได้บรรลุเป้าประสงค์สูงสุด
(อ่านต่อฉบับหน้า )