มารู้จักโรควัณ
โรควัณโรค...กับตัวต้นเหตุ
วัณโรคเป็นโรคติดต่อที่มนุษย์รู้จักมาเป็นเวลาหลายพันปีมาแล้ว จนกระทั่งเมื่อ มีวิวัฒนาการทางการแพทย์และการวิจัยต่างๆ อย่างต่อเนื่องในระยะเวลา 100 ปี ที่ผ่านมา พบว่าวัณโรคเกิดจากเชื้อแบคทีเรียชนิดมัยโคแบคทีเรีย ทูเบอร์คูโลสิส รูปร่างเป็นแท่ง เล็กๆ ต้องย้อมสีพิเศษ และดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ จึงจะเห็นตัวเชื้อวัณโรค
ส่วนมากเป็นที่ปอดจึงเรียกว่า วัณโรคปอด เชื้อวัณโรคแพร่กระจายจากปอด ผู้ป่วยวัณโรค เวลาผู้ป่วยไอหรือจาม ละอองเสมหะจะฟุ้งกระจาย เมื่อสูดหายใจเข้าไปทำให้เกิดการติดเชื้อ และมีโอกาสป่วยเป็นวัณโรคได้
คุณหรือใคร? มีอาการดังนี้
ผู้ป่วยเป็นวัณโรคจะมีอาการจำเพาะบางประการลองสำรวจตนเองดูว่ามีอาการดังต่อไปนี้หรือไม่อาการที่พบบ่อยในผู้ป่วยวัณโรคคือ อาการไอเรื้อรังเกิน 2 สัปดาห์ และมักมีเสมหะ หากตรวจและพบเชื้อวัณโรค ควรแนะนำให้บุคคลที่อยู่อาศัยในที่เดียวกันหรือผู้สัมผัสใกล้ชิดไปตรวจที่สถานรักษาที่ใกล้ที่สุด
วิธีการป้องกันไม่ให้เชื้อวัณโรคแพร่กระจาย
การไอและจามของผู้ป่วยวัณโรคทำให้เชื้อวัณโรคฟุ้งกระจายในอากาศผู้ที่สูดหายใจเข้าไปมีโอกาสติดเชื้อและป่วยเป็น วัณโรคได้ ดังนั้นจึงควรใช้ผ้าเช็ดหน้า ปิดปาก จมูก เวลาไอ จามทุกครั้ง และไม่บ้วนเสมหะลงบนพื้น ควรบ้วนเสมหะลงใน ภาชนะ เช่น กระโถน กระป๋อง ถุงพลาสติก แล้วเทลงในส้วมฝังดิน หรือนำไปเผา
การรักษา...เน้นที่การกินยาสม่ำเสมอ
การรักษาวัณโรคในปัจจุบันมีการใช้ยาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้ผู้ป่วยวัณโรคสามารถรักษาหายขาดใช้เวลาเพียง 6-8 เดือน โดยการรักษาแบบมีพี่เลี้ยง (DOT) เป็นเจ้าหน้าที่สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุข และบุคคลในครอบครัวเป็น ลำดับสุดท้าย ดูแลกำกับการกลืนกินยาของผู้ป่วย พร้อมทั้งคอยแนะนำหากมีอาการแพ้ยา และคอยให้กำลังใจผู้ป่วยกินยาตามแพทย์สั่งอย่างสม่ำเสมอ จนกว่าแพทย์จะสั่งหยุดยาเอง
เมื่อกินยารักษาวัณโรคได้ 2-3 สัปดาห์ อาการป่วยอาจดีขึ้น แต่ยังไม่หายขาดเชื้อโรคบางส่วนยังไม่ถูกทำลายให้หมดไป ต้องกินยาต่อไปอีกจนครบการรักษา (อย่างน้อย 6 เดือน)
หากลืมกินยา ให้กินยาต่อไปไม่ต้องหยุดยาหรือเพิ่มขนาดของยา
ความสัมพันธ์ระหว่างวัณโรคและโรคเอดส์
1. การติดเชื้อเอดส์ ทำให้ภูมิต้านทานบกพร่อง มีโอกาสป่วยเป็นวัณโรคได้เร็ว และรุนแรงกว่าผู้ที่ไม่ติดเชื้อเอดส์
2. ผู้ติดเชื้อเอดส์ที่ป่วยเป็นวัณโรค จะเสียชีวิตได้เร็วกว่าผู้ติดเชื้อเอดส์ที่ไม่ป่วยเป็นวัณโรค
เป็นคนใหม่...ห่างไกลวัณโรค
ถึงแม้ว่าวัณโรคจะเป็นโรคติดต่อที่ร้ายแรง แต่ก็มีโอกาสรักษาหายขาดได้ นอกจากการกินยาอย่างสม่ำเสมอตามแผน การรักษาแล้ว การปฏิบัติตัวของท่านให้ถูกสุขลักษณะ การดูแลเอาใจใส่สุขภาพก็จะเป็นอีกหนทางหนึ่งที่จะทำให้ท่านห่างไกล จากวัณโรคขอให้ท่านลองปฏิบัติตามข้อแนะนำดังนี้
o กินยาทุกขนาน ทุกวัน
o มาตรวจตามนัดทุกครั้ง
o มีอาการแพ้ควรปรึกษาแพทย์ทันที
o กินอาหารที่มีประโยชน์l งดเหล้า และบุหรี่
o พักผ่อน นอนหลับให้เพียงพอl ออกกำลังกายเหมาะสม สม่ำเสมอ
o ลดความวิตกกังวลและขจัดความเครียด
o ตรวจสุขภาพร่างกายปีละ 1-2 ครั้ง
o ที่พักอาศัยควรมีอากาศถ่ายเทและมีแสงแดดส่องถึง