สมองควบคุมการตื่น-หลับอย่างไร
คนเราจำเป็นต้องใช้เวลาส่วนหนึ่งเพื่อการพักผ่อน ถ้าทำงานโดยไม่ได้พักผ่อนเลย เราจะอ่อนเพลียและหมดแรง การพักผ่อนที่ดีที่สุด คือ การนอนหลับ ทำให้ร่างกายและจิตใจของเราสดชื่นและทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
คุณเคยสงสัยหรือไม่ว่า บางครั้งร่างกายเราเพลียแสนเพลีย แต่ก็นอนไม่หลับ เพราะสมองคิดนั่นคิดนี่ ในทางตรงข้าม ขณะที่เราหลับอยู่ ก็สะดุ้งตื่น เพราะมีอะไรมากระทบสัมผัส
ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น…
เรามาดูกันซิว่า สมองของเราควบคุมการหลับตื่นอย่างไร
ศูนย์ควบคุมการหลับตื่นของร่างกายนั้นอยู่ที่ก้านสมอง ทำงานส่งข่าวสารหรือความรู้สึกไปยังสมองส่วนนอกซึ่งจะเป็นตัวบ่งชี้ว่า เรากำลังอยู่ในภาวะหลับหรือตื่น
เมื่อใจสงบ อุณหภูมิอบอุ่นพอดี การกินยาบางอย่างที่ทำให้ง่วงหรือนอนหลับ หรือได้ยินเสียงที่อยู่ในระดับเดียวกันนานๆ สัญญาณนี้จะถูกส่งผ่านไปที่ศูนย์ควบคุมการหลับตื่นที่ก้านสมอง กระตุ้นให้เราหลับได้ ช่วงนี้คลื่นสมองของเรามีการเปลี่ยนแปลงเมื่อเราเริ่มง่วง นอนหลับ และตื่นขึ้นอย่างสดชื่น
แต่ถ้ามีสิ่งใดมากระทบสัมผัสร่างกาย ทำให้เกิดความเจ็บปวด สัญญาณการรับความรู้สึกก็จะถูกส่งผ่านไปที่สมองส่วนนอก หรือแม้แต่การที่เราคิดวิตกกังวล สมองส่วนนอกก็จะส่งสัญญาณมาที่ศูนย์ควบคุมการหลับหรือตื่นที่ก้านสมอง ก้านสมองก็ส่งสัญญาณความรู้สึกกังวลตอบสนองไปที่สมองส่วนนอก ซึ่งจะบอกให้รู้ว่าเรากำลังตื่นอยู่