อุบัติเหตุลดลงได้ ถ้าไม่ประมาท
“ปมาโท มัจจุโน ปทัง ความประมาท เป็นหนทางนำไปสู่ความตาย”
คำสอนเดือนมิให้ประสาทข้างต้น ซึ่งพระพุทธองค์กล่าวไว้ เมื่อกว่า 2500 ปี มาแล้วนั้นไม่เคยเก่า และจะไม่มีวันเก่า เป็นสัจจธรรมอันเป็นอกาลิโกโดยแท้ จากประสบการณ์การเป็นศัลยแพทย์มานานปีของผู้เขียน ได้พบเห็นผลของความประมาทด้วยความเศร้าใจมานับเป็นร้อยเป็นพันเรื่อง เหตุการณ์เหล่านั้นเกือบทั้งหมดเป็นเหตุซึ่งป้องกันได้ บางครั้งก็มีผู้ล้มตายบาดเจ็บจนเป็นที่รู้กันทั่วไป แต่บางครั้งก็รู้กันเพียงผู้อยู่ใกล้ชิดกับเหตุการณ์และแพทย์พยาบาลเท่านั้น ต่อไปนี้เป็นเหตุการณ์ตัวอย่างที่เกิดขึ้น
1. แม่คนหนึ่งที่ปทุมธานี อยู่บ้านซึ่งไม่มีไฟฟ้า จึงต้องจุดตะเกียงใช้ แล้ววันหนึ่งนอนกับลูกโดยลืมดับตะเกียงที่วางไว้ข้างมุ้งตัวเองหลับไปพร้อมกับลูก รู้สึกตัวอีกครั้งเมื่อไฟลุกรอบตัวเสียเสียแล้ว รีบคว้าลูกที่นอนด้วยออกมาได้ โดยมีรอยไฟไหม้พอสมควรทั้งสองคน แต่เมื่อรู้ว่าลูกชายคนโตยังออกมาจากอีกมุ้งหนึ่งไม่ได้ จึงผวากลับเข้าไปฉุดลูก ตบไฟตามตัวลูกจะไฟดับ แต่ตัวเองถูกไฟลวกซ้ำอีก เมื่อมาถึงโรงพยาบาล พบว่าลูกถูกไฟไหม้ประมาณคนละ 40 เปอร์เซ็นต์ แต่แม่ถูกไฟลวกถือเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ เมื่อนอนเคียงข้างกันในห้องผ่าตัด เพื่อคอยการทำความสะอาดแผล แม่ซึ่งถูกไฟลวกจนดำไปทั้งตัว ยังชะเง้อคอมองลูกซึ่งเจ็บน้อยกว่าด้วยความเป็นห่วง ผู้เขียนไม่ทราบว่าผู้เป็นแม่นั้น จะรู้หรือเปล่าว่านั่นเป็นการมองลูกเป็นครั้งสุดท้ายในชีวิต เพราะหลังจากนั้น เมื่อถูกดมยาสลบเพื่อทำความสะอาดแผลแล้ว ก็รู้สึกตัวในสภาพไม่พร้อมจะรับรู้อะไร จนเสียชีวิตไป
2. บ้านคนไทยในชนบทนั้น มักยกพื้นสูง มีใต้ถุน และพื้นบ้านเก่า ๆ ก็มักมีรอยแยกระหว่างไม้กระดาน จนใช้เช็ดน้ำข้าวได้ วันหนึ่งเมื่อผู้เป็นอา กระดกหม้อข้าวที่ปิดฝา เพื่อเช็ดน้ำ ทันทีที่น้ำข้าวร้อน ๆ ไหลผ่านร่องกระดานลงไป ก็ได้ยินเสียงร้องจ้าของหลาน ซึ่งเล่นอยู่ใต้ถุน ผลจากการนั้นคือ เด็กหน้าตาดีคนหนึ่ง ถูกน้ำร้อนลวกหนังหัวทั้งหมด และส่วนมากของใบหน้า กลายเป็นคนเสียโฉมตลอดชีวิต
3. รถเก๋งคันหนึ่งติดฟิล์มกรองแสง มีเครื่องปรับอากาศภายในรถ ปีนขึ้นไปจอดบนฟุตบาท เมื่อเจ้าของเสร็จจากธุระกลับมา จัดการออกรถ โดยปิดกระจกและเปิดเครื่องปรับอากาศ แล้วถอยรถ โดยไม่ได้ยินเสียงคนบริเวณนั้นที่ตะโกนบอกว่ากำลังจะทับเด็กหญิงอายุ 3 ขวบที่กำลังนั่งกินก๋วยเตี๋ยวอยู่บนพื้นหน้าตึกแถวบริเวณนั้น ผลก็คือ รถเก๋งคันนั้นบดร่างเด็กหญิงตัวเล็ก ๆ ต่อหน้าต่อตาผู้คนจำนวนมาก เมื่อเด็กมาถึงโรงพยาบาล เหลือเพียงลมหายใจและการเต้นแผ่ว ๆ ของหัวใจเท่านั้น ซีดเหมือนไม่มีเลือดอยู่ในตัวเลย เมื่อผ่าตัดเข้าไปพบว่า เส้นเลือดดำใหญ่ที่นำเลือดเข้าสู่หัวใจนั้นขาด และตับซีกขวาก็แตกเป็นเศษเนื้อ เด็กซึ่งเป็นลูกคนเดียวของแม่ที่มีลูกไม่ได้อีกแล้ว ก็ต้องขาดใจตายในห้องผ่าตัดนั้นเอง
4. รถแท็กซี่คันหนึ่ง เครื่องเสียกลางสะพานพระรามหก คนขับจึงลงมาเปิดกระโปรงรถดูเครื่องโดยไม่ได้ใส่เกียร์ไว้กันรถไหล รถที่มาข้างหลังคันหนึ่งกระแทกใส่ท้ายรถ รถจึงไถลอัดคนขับกับราวสะพาน เนื่องจากรถจอดในลักษณะล้อเอียงเข้าทางราวสะพานอยู่ เมื่อมาถึงโรงพยาบาลนั้น อยู่ในสภาพช็อค จากการผ่าตัดพบว่าลำไส้แตก ไตแตก ต้องนอนโรงพยาบาลอยู่นาน
5.แม่เติมน้ำร้อนใส่กระติกแล้วไม่ทันปิดฝาก็รีบไปเปิดประตูรับแขก ลูกอายุ 3 ขวบ วิ่งเล่นมาชนกระติกล้มพร้อมกับตัวเด็กก็ล้มทับลงไปด้วย เด็กไม่ถึงแก่ชีวิต แต่หน้าท้องและขาเป็นแผลเป็นมาจนโต
จากตัวอย่างเหตุการณ์ที่เล่ามา จะเห็นได้ว่าเป็นเหตุซึ่งล้วนป้องกันได้ทั้งสิ้น ถ้าจะตั้งสติระแวดระวังนึกถึงภัยที่อาจจะเกิดขึ้น แต่ส่วนมากมักละเลยการระวังป้องกัน เนื่องจากเห็นว่าเป็นกิจกรรมที่เป็นปกติธรรมดาในชีวิตประจำวัน ซึ่งความเคยชินต่อกิจกรรมประจำวันเหล่านี้เอง ที่ก่อให้เกิดเหตุการณ์อันน่าสลดใจมาแล้วปีหนึ่ง ๆ จำนวนมาก และมักไปลงเอยที่โรงพยาบาล บางครั้งเจ็บ บางครั้งตาย ภาพและเสียงของผู้เป็นแม่และปฏิกิริยาของญาติ ๆ ที่รับรู้การสูญเสียของผู้ตายนั้น ทำให้ผู้เขียนหดหู่ใจมาแล้วมากต่อมาก
วันนี้ท่านลองสำรวจและทบทวนกิจกรรมประจำวันของท่านดูว่า มีเรื่องใด เวลาใดบ้างที่อาจเสี่ยงต่อความปลอดภัยของตัวท่าน เด็กในบ้าน และผู้อื่น แม้มันไม่เคยเกิด แต่ก็อาจเกิดขึ้นเมื่อไรก็ได้ที่ท่านเผลอ สำรวจให้ละเอียดและตั้งกฎเกณฑ์การป้องกันสำหรับตัวท่านเอง และผู้ใกล้ชิดขึ้น รักษากฎเกณฑ์นั้นให้เข้มงวดเพื่อท่านจะได้ไม่ต้องเสียใจในภายหลัง ไม่ต้องมาเป็นคนไข้ทางอุบัติเหตุของผู้เขียนหรือหมอคนใดเลย ขอให้ท่านโชคดี