โรคปอดบวม (นิวโมเนีย)
เมื่อผมกลับจากฝึกอบรมโรคหัวใจจากประเทศสิงคโปร์แล้วนั้น ผมได้เคยเขียนเรื่องการแพทย์ในสิงคโปร์มาลงครั้งหนึ่งแล้ว (หมอชาวบ้าน ปีที่ 2 ฉบับที่ 15 กรกฎาคม 2523 ) ได้วิจารณ์ว่าประชาชน และรัฐบาลสิงคโปร์ ทำงานกันอย่างจริงจัง ตัวใครตัวมัน ทุกคนต้องช่วยเหลือตัวเองนั้น ก่อนผมกลับเพียงเล็กน้อย มีเหตุการณ์อย่างหนึ่ง ซึ่งอาจสนับสนุนข้อคิดเห็นของผม คือ รัฐบาลสิงคโปร์ ได้มีการรณรงค์ให้ประชาชนของเขา มีความสุภาพอ่อนโยนต่อกัน โดยเขียนเป็นคำขวัญติดประกาศไปทั่วประเทศว่า “Courtly is our way of life” ซึ่งแปลว่า “ความสุภาพอ่อนโยน คือวิถีชีวิตของเรา” และมีรูปหน้ากำลังยิ้มอยู่ เป็นภาพประกอบ แพทย์ พยาบาล กลัดเข็มกลัด ซึ่งมีรูป และข้อความดังกล่าวทั่วไปหมด
ในฐานะของคนนอก ผมดูแล้วก็ตลกดี ว่าอยู่ดี ๆ ต้องมาเขียนบอกเป็นทำนองให้ทราบว่า “ฉันเป็นคนสุภาพอ่อนโยนนะ” ของเราไม่ต้องบอกคนทั่วโลกก็ทราบดีว่า “สยามเมืองยิ้ม” ผมได้พูดทีเล่นทีจริงกับหมอสิงคโปร์ที่เป็นเพื่อนกันเขาก็บอกว่า บางทีรัฐบาลก็ทำอะไรเฉย ๆ เช่นเดียวกัน ที่จริงในระยะนั้นพยาบาลในโรงพยาบาลเคร่งเครียดและหงุดหงิด เพราะรัฐบาลประกาศว่าทุกคนถ้าเจ็บป่วยต้องเรียกค่ารักษาพยาบาลหมด แม้แต่แพทย์และพยาบาล พยาบาลบ่นกันพึมไปหมดว่า รายได้ก็น้อย ทำงานก็หนัก ทั้ง ๆ ที่มีหน้าที่รักษาพยาบาลอยู่แล้ว เจ็บป่วยเองก็ยังต้องเสียค่ารักษาอีก มองดูหน้าแล้วหน้างอกันเป็นส่วนใหญ่ หมอที่เป็นหัวหน้าพูดกับพยาบาลเป็นภาษาอังกฤษว่า พยาบาลทำไมดูหน้าตรง (Straight-faced) กันไปหมด แปลกที่ว่าความหมายเดียวกัน ไทยว่าหน้างอ แต่อังกฤษว่าหน้าตรง
ความสุภาพอ่อนโยนเป็นคุณลักษณะที่ดีประจำชาติ ซึ่งควรจะต้องรักษาไว้อย่าให้เสื่อมคลาย ที่จริงที่สำนักงานของผม เจ้าหน้าที่ของผมได้เอาป้ายมาติดที่หน้ากระจกไว้นานแล้ว มีข้อความดังนี้
มีผู้เข้ามาแล้วหัวร่อมาถามผมหลายครั้ง แล้วว่าความคิดดี อ่านแล้วทำให้หัวร่อ สุขภาพจิตก็ดีขึ้นผู้ใดจะลองนำเอาไปใช้ดูบ้างก็ได้ ถ้าได้ผลประการโปรดแจ้งให้ผมทราบด้วยจักเป็นพระคุณยิ่งผมมีความเห็นว่าสภาพปัจจุบันนี้มีความจำเป็นที่จะต้องดูแลและรักษาสุขภาพจิตของตนเอง ของครอบครัว และของเพื่อนร่วมงานให้อยู่ในสภาพที่ดีที่สุดเป็นอย่างยิ่ง
ขอกลับมาเรื่องโรคทางกายตาหัวเรื่อง คือเรื่อง โรคปอดบวม โรคนี้มีหลายชื่อ เช่น โรคปอดอักเสบ นิวโมเนีย (Pneumonia) เป็นต้น
อาการของโรคนี้ เป็นได้กับเด็กทุกอายุตั้งแต่แรกเกิด อาการที่สำคัญคือ มีอาการตัวร้อน อาจร้อนเพียงเล็กน้อย หรือร้อนจัดก็ได้ไอมาก และที่สำคัญก็คือมีอาการหอบ ถ้าเป็นมากจะหอบจนจมูกบานเด็กกระสับกระส่าย หายใจดังอึ๊ด ๆ อยู่ตลอด และขาดอ๊อกซิเย่น ทำให้ริมฝีปากมีสีเขียว
ขณะที่ผมกำลังเขียนบทความนี้อยู่ มีเด็กคนหนึ่งอายุประมาณ 3 ขวบ มาด้วยอาการดังกล่าวข้างต้น เคาะหน้าอกด้านซ้ายทึบมากจึงส่งไปเอ็กซเรย์ พบว่ามีน้ำ (หนอง) เต็มหน้าอกทางด้านซ้ายไปหมด ซึ่งหนองอันนี้เกิดเนื่องจากมีปอดอักเสบมาก่อน ผมจึงรับรับไว้ในโรงพยาบาล เพื่อเจาะเอาหนองออกจากปอดและให้ ยาปฏิชีวนะ เช่น เพนนิซิลลิน เป็นต้น
ฉะนั้นถ้าเด็กของท่านมีอาการหอบและมีอาการไข้ ต้องนึกถึงโรคปอดบวม เพราะจำเป็นจะต้องได้รับการบำบัดรักษาอย่างรีบด่วนและที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือเด็กที่มีอาการไข้และหอบ อาจจะเป็นจากโรคอื่นได้ เช่น โรคคอตีบ หรือ โรคหืด เป็นต้น ซึ่งการรักษาต่างกัน โรคคอตีบจำเป็นที่จะต้องให้เซรุ่มแก้พิษคอตีบ และอาจต้องเจาะคอเพื่อให้หายใจได้สะดวกโรคหืดต้องให้ยาขยายหลอดลม
จากสถิติของโรงพยาบาลศิริริราช และกระทรวงสาธารณสุขแสดงว่าโรคปอดบวมทำให้เด็กตายมากมายเหลือเกินในปีหนึ่ง ๆ โดยเฉพาะเด็กเล็ก ๆ ที่อายุต่ำกว่า 1 ปี ฉะนั้นท่านควรระมัดระวังป้องกันมิให้บุตรหลานของท่านเป็นโรคปอดบวม
วิธีป้องกันโรคปอดบวม ได้แก่ การให้อาหารที่มีประโยชน์แก่เด็ก เพื่อให้เด็กมีร่างกายแข็งแรง ให้เด็กพักผ่อนให้เพียงพอ เช่น อย่าให้ดูโทรทัศน์ จนดึกดื่น อย่าอยู่ในที่แออัด เพราะจะทำให้ติดเชื้อโรคได้ง่าย พยายามให้ร่างกายอบอุ่นอยู่เสมอ อย่าให้เด็ก ถูกอากาศเย็น ตากฝน หรือสูดฝุ่นละอองต่าง ๆ เพราะจะทำให้เชื้อโรคเข้าไปในปอดได้โดยง่ายทำให้เป็นโรคปอดบวม